skan0036 (3)

Stany skupienia materii 39

gdzie M oznacza masę cząsteczkową (kg • mol^-1), a - napięcie powierzchniowe N • m^_1), d - gęstość (kg ■ ni^-3). Zwykle gęstość pary jest do zaniedbania w stosunku do gęstości cieczy.

Parachora cząsteczki jest wielkością addyty wną, równą sumie parachor atomowych i parachor występujących w cząsteczce wiązań.

W tab. 2.2 przedstawiono wartości^⁴¹ udziałów atomowych i niektórych wiązań w parachorze związków (w oryginale w CGS, przeliczono na SI).

Tabela 2.2. Udziały atomowe oraz wiązań w parachorze związku

Atom, wiązanie	Par • 10^6 [J^1/4 • m^572- mol^-1]
C	1,64
Cl	9,78
H (przy C)	2,74
H (przy O)	1,778
O	3,56
N	3,11
Wiązanie podwójne	3,38
Wiązanie potrójne	6,76

Obecność dwóch lub więcej elektroujemnych podstawników X (X = Cl, CN, COOR, OR), przyłączonych do tego samego atomu (C, N, S) powoduje zmniejszenie parachory cząsteczki średnio o 0,53 • 10^-6 J^1/4 • m⁵'.² • mol^-1 dla -CHX₂. Dla -CX₃ jest to 1,07 • 10^-6, a dla CX₄ 1,6 • 10^-6 J^1/4 • m^5/2 • mol^-1.

Przykład 2.11. Dla poniższych cieczy obliczyć parachory i napięcia powierzchniowe w 20°C (w nawiasie podano gęstości w tej temperaturze, w g • cm^-3): a) H₂0 (0,9892), b) CH₃OH (0,7915), c) C₂H₅OH (0,7895).

Rozwiązanie. Potrzebne wartości parachor atomowych wzięto z tab. 2.2.

a) Dla w^rody

Par = (2 • 1,778 + 1 • 3,56) - 10^-6 = 7,12 • 10^-6 J^1/4 • m^5/2 • mol^-1, z równania (2.47) zaś

| =23,31 • 10^-3N • m^-1;

_ (Par d_cicczy \¹ _ (7,12 • 10^-6 • 0,9892 • 10³ °°^bl l M I l 18,015-10^-3

1

Sprawocznik chimika, Moskwa 1964, t. I, s. 390.