33277 PICT0106 (4)

204 J. Bendkowski, G. Radziejowska

8.1. Klasyfikacja materiałów zaopatrzeniowych metodą ABC¹

CEL: usprawnienie pracy działu zakupów poprzez wprowadzenie klasyfikacji materiałów metodą ABC i określenie procedur zakupu dla poszczególnych grup.

Przedmiot badań

Badane przedsiębiorstwo produkuje pojazdy pasażerskie. Materiały podstawowe (produkcyjne) stanowią najważniejszą grupę materiałową, która wymaga szczególnej uwagi. Lista materiałów wchodzących w skład gotowego wyrobu zawiera bardzo dużą liczbę pozycji grup asortymentowych. Dział zakupów w fazie wstępnej dążył do tego, aby zmniejszyć różnorodność kupowanych materiałów. Udało się to w przypadku materiałów hutniczych, dla których zunifikowano format kupowanych blach stalowych oraz ograniczono ilość gatunków stali. Podobnie udało się zawęzić asortyment części złącznych poprzez ujednolicenie detali. Standaryzacja jednak nie zawsze jest możliwa. Tak jest w przypadku specyficznych elementów (skomplikowanych technicznie), jak: hamulce, urządzenia pociągowe czy elementy hydrauliki. Materiały dostarczane są przez 45 dostawców zarówno krajowych, jak i zagranicznych.

Metoda badań

Do klasyfikacji materiałów wybrano metodę ABC, która różnicuje występujące w przedsiębiorstwie asortymenty materiałów z punktu widzenia ich „cenności” określonej np. udziałem w wartości łącznego zużycia. Pozwala ona wyznaczyć te materiały, które mają duży udział wartościowy w produkcie finalnym, a więc wymagają szczególnej uwagi w procesie zakupu oraz materiały o małym udziale, w stosunku do których procedury zakupu można uprościć. Metoda ta zapewnia lepszą kontrolę nad dostawami i mniejszą pracochłonność.

W niniejszym przypadku przeprowadzono klasyfikację materiałów do produkcji auto-transportera. Dane źródłowe zaczerpnięto z prowadzonej w przedsiębiorstwie listy materiałowej (materiały hutnicze, blachy, pozostałe), które zebrano w jednym arkuszu Excela i dokonano obliczeń wg następujących kroków²:

1.    Ustalenie okresu czasu dla zebrania danych.

2.    Zestawienie danych w tabeli, która obejmuje następujące pozycje:

•    nazwy materiału T|,..., T_m,

•    ilość x^_w.jjęni,

•    cenę jednostkową: ci_v..ę_m,

•    wartość wi,...,w_m, przy czym w.-cpCj, i = I,...,m.

3.    Uporządkowanie listy materiałów ze wzglądu na wartość zużycia od największej do najmniejszej.

4.    Obliczenie wartości zużycia całkowitego ze wzoru:

»

5.    Obliczenie dla każdego z materiałów T_fc r*l,...,/n procentowego udziału w wartości całkowitej

9* ⁼ 9».| + w,, k = 2,..jn.

oraz skumulowanego wskaźnika udziału procentowego qj, r=l.....m

6.    Określenie wartości dwóch parametrów a i p dla wyznaczenia grup A, B i C.

Najczęściej przyjmuje się o = 75 i J3 = 95, co oznacza, że materiały o łącznej wartości

zużycia wynoszącej 75% wchodzą w skład grupy materiałowej A, a 95% wartości zużycia tworzą materiały należące do grup A i B. Odliczając materiały należące do grupy A otrzymuje się listę materiałów wchodzących w skład grupy B. Materiały nie ujęte w grupie A i B tworzą klasę materiałową C. W szczególnych warunkach możliwe jest ustalenie innych wartości wskaźników a i (3.

7.    Uporządkowana lista materiałów pozwala wyznaczyć materiały określone numerami k i /, które spełniają następujące warunki:

i ' q,<.fi<q_M

8.    Uporządkowaną listę można teraz podzielić na trzy grupy, a mianowicie:

A = {Ti,..., Tk},

B = {7i*/,.... T,},

c i {T/*i..... r*}.

Wycinek listy materiałów podzielonych wg klasyfikacji ABC przedstawiono w tab. 8.1.1.

1

   Opracowano na podstawie pracy dyplomowej A. Kołodzieja: Logistyka zaopatrzenia w wybranym przedsiębiorstwie przemysłowym.

2

   S. Krawczyk: Zarządzanie procesami logistycznymi, PWE, Warszawa 2001