75518 IMG55 (3)

48

Grażyna Szyling

efektów”, jakim napisana jest podstawa programowa, rozpatrywany w kategoriach płaszczyzny porozumiewania się ludzi pewnego środowiska¹², staje się mało komunikatywny. Może zatem regulować, ale bez gwarancji zrozumienia ze strony podmiotów objętych jego jurysdykcją.

W świetle powyższych rozważań, odpowiedź na pytanie o potencjał diagnostyczny podstawy programow ej nie wydaje się krzepiąca. W swym obecnym kształcie i przy tak określonym zasięgu oddziaływania, podstawa programowa nie zapewnia ani wysoko rzetelnej zewnętrznej weryfikacji osiągnięć uczniów kończących I etap kształcenia, ani nie gwarantuje trafnej diagnozy prowadzonej przez nauczycieli.

Iwona Kopaczyńska Agnieszka Nowak-Łojewska Agnieszka Olczak

Odwrażliwianie szkoły - doniesienie z badań o przygotowaniach szkół do reformy programowej

Summary

“Willi the Language of Reąuirements" - Remarks on the New Core Curriculum for Early Education

The inspiradon to the ruminations presented in the text has been drawn from the declaration that the ncw core curriculum for generał education had been written with „the language of educational outeomes”. The author attempts herc to specify the semandc field of that concept, this being done through an analysis of a ministerial document, panicularly of its usefulness to the teacher's diagnosing of student achievements.

The tram ot thought followed in the analysis of the issue in ęuestion has been delineated by the three aspects: (l) the consequences of the regulatory role of the function of the core curriculum for classroom assessment, panicularly that of the formadve type; (2) the influence of panicularisation and operationalisation of aims over the ąuality of feedback on leaming outeomes; (3) the tensions caused by the concept of one-stratum reąuirements, strengthened by a hidden standard.

The conclusions reached have shown a limited diagnosdc potential of the core curriculum, which in its current form neither ensures highly reliable extemal verification of achievements of pupils complctmg the first stage of their education. nor does it guarantee a valid diagnosis conducted by the teacheis.

Diagnozowanie stanu przygotow ania szkół można przedstawić w dwóch zakresach odrębnych, choć w praktyce realizacyjnej niedających się oddzielić. Pierwszy dotyczy warunków materialno-ekonomicznych związanych z zasadami opiekuńczo-organizacyjnymi. Przedstawiony jest w tekście na podstawie danych z badań ankietowych przeprowadzonych w szkołach zielonogórskich w grudniu 2008 roku. Natomiast drugi dotyczy warunków merytorycznych zapewniających realizację zadań edukacyjnych. Opracowany został poprzez krytyczną analizę¹ nowej podstawy programowej dla I etapu edukacyjnego w szkole podstawowej - edukacji wczesnoszkolnej w świetle teorii psychologicznych i socjokultu-rowych. Wykorzystane zostały cztery znaczące teorie: poznawcza teoria rozwoju J. Piageta. poznawczo-kulturowa teoria J. Brunera, historyczno-kulturowa teoria L. Wygotskiego, teoria odtwarzania kultury B. Bernsteina². Ze względu na fakt, że podstawa programowa udostępniona została dopiero w styczniu 2009 roku badania ankietowe nie obejmowały zagadnień merytoryczno-dydaktycznych. Płaszczyzną odniesień w powyższych analizach we wskazanym zakresie były dotychczasowe oceny stanu edukacji wczesnoszkolnej³.

Dziecko 6-letnie » perspekty wie potrzeb i standardów kształcenia

Podstawą właściwych działań edukacyjno-wychowawczych jest, jak wskazuje M. Kielar, poznanie i zrozumienie potrzeb jednostki, które definiuje (podobnie jak N. Cameron⁴)

Słownik języka polskiego. Tom l. Warszawa 1978, PWN. s. 844.

1

   N. K. Denzin, Y. S. Lincoln, Wkraczanie na pole badań jakościowych. Wprowadzenie do podręcznika. Tłum. M. Kwiecińska. „Socjologia wychowania” XIII, z. 317. Acta Univershads Nicolai Coper-nici, Toruń 1997, Wyd. UMK, s. 29.

2

   Przywołane teorie wpisują się w nurt konstruktywizmu. J. Piaget reprezentuje konstruktywizm psychologiczny, L. Wygotski konstruktywizm społeczny, J. Bruner konstruktywizm społeczno-kulturowy, zaś B. Bernstein konstruktywizm socjologiczny. Główną ideą konstruktywizmu jest natomiast traktowanie uczenia się jako procesu aktywnego i uspołeczniającego. Jednostka ma udział w konstruowaniu swojej wiedzy, która przestaje być tylko zbiorem informacji przeznaczonych do pamięciowego opanowania, ale staje się systemem znaczeń tworzonych w toku osobistej aktywności, zdolności interpretowania i negocjowania.

3

¹ W. Puślecki, Po trzech latach zintegrowanej edukacji. Kraków 2003, Oficyna Wydawnicza „Impuls”; M. Dąbrowski, Pozwólmy dzieciom myśleć! O umiejętnościach matematycznych polskich trzecioklasistów. Warszawa 2008, Wyd. CKE: M. Dąbrowski, M. Żytko (red.), Badanie umiejętności podstawowych uczniów IU klas szkoły podstawowej. Konteksty szkolnych osiągnięć uczniów. Cz. I i II, Warszawa 2008, Wyd. CKE.

4

Por. T. Kocowski, Potrzeby człowieka. Koncepcja systemowa. Wrocław 1982, Wyd Ossolineum, s. 48