HANDEL ZAGRANICZNY

Handel zagraniczny - odpłatna wymiana towarów i usług z kontrahentami mającymi siedzibę lub miejsce zamieszkania za granicą celną kraju.

Granica celna - umowna linia oddzielająca dwa obszary celne. Może obejmować terytorium większe lub mniejsze niż terytorium kraju (to nie to samo co granica państwowa).

UNIA EUROPEJSKA - jest też unią celną tzn. między krajami UE nie ma ceł. EWG 1958 - Niemcy, Francja, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg ; 1973 - W.Brytania, Dania, Irlandia ; 1981 - Grecja ;1986 - Hiszpania, Portugalia ; 1995 - Szwecja, Austria, Finlandia.

EFTA - Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (Norwegia, Szwajcaria, Islandia, Lichtenstein). Nie jest unią celną. Strefa wolnego handlu oznacza, że kraje zniosły cła, ograniczenia ilościowe w handlu wzajemnym (w EFTA tylko na art. przemysłowe).

CEFTA - Środkowo-Europejskie Porozumienie o Wolnym Handlu. Podpisane w Krakowie w 1992r. przez Polskę, Czechy, Słowację, Węgry. Później dołączyła też Słowenia, Bułgaria i Rumunia. To też jest strefa wolnego handlu. (w 2002r. zniesiono cła na art. przemysłowe)

Granica celna obejmuje terytorium mniejsze niż kraj wtedy gdy istnieją na terenie kraju strefy wolnocłowe lub wolne obszary celne.

Handel międzynarodowy - odpłatna wymiana towarów i usług grupy krajów bądź wszystkich krajów świata z ich zagranicznymi kontrahentami.

Obroty zagraniczne - szeroko rozumiana wymiana (licencje, patenty, know-how, technologie, transfery rent i emerytur, składki na rzecz organizacji, pomoc humanitarna) danego kraju z jego zagranicznymi kontrahentami.

Obroty międzynarodowe - szeroko rozumiana wymiana grupy krajów lub wszystkich krajów świata z ich zagranicznymi kontrahentami.

Handel zagraniczny sensu largo (szeroki) = obroty zagraniczne

Handel z punktu widzenia jednego kraju jest zawsze zagraniczny.

PODSTAWOWE FORMY HANDLU ZAGRANICZNEGO:

1. Import

• towarów (płaci się: cło, VAT, akcyza)

• usług (polega na świadczeniu usług w kraju przez zagranicznego kontrahenta, płaci się tylko VAT)

2. Eksport

• towarów (płaci się: VAT wg stawki zerowej)

• usług (świadczenie usług za granicą przez podmiot krajowy, płaci się VAT wg stawki zerowej)

3) Reeksport - towar sprowadzany z jakiegoś kraju jest odsprzedawany innemu. . Dotyczy tylko towarów.

Zagraniczna polityka gospodarcza (ekonomiczna) - dotyczy całokształtu stosunków gospodarczych z zagranicą (obejmuje wymianę handlową i przepływy czynników produkcji: kapitału, siły roboczej).

Zagraniczna polityka handlowa - jest częścią ZPG, dotyczy wymiany handlowej (towary i usługi) z zagranicą.

ŚRODKI ZAGRANICZNEJ POLITYKI HANDLOWEJ:

1. narzędzia taryfowe (cło)

2. narzędzia parataryfowe

3. narzędzia pozataryfowe

NARZĘDZIA TARYFOWE:

Cło - oplata nakładana na towar przy przekraczaniu przez ten towar granicy celnej kraju. Cła nie obejmują usług.

Rodzaje ceł:

1. z punku widzenia kierunku przepływy towarów

1. eksportowe (na towary wywożone); stosowane rzadko ,w Polsce ich nie ma

2. importowe (na towary przywożone); stosowane powszechnie

3. tranzytowe (na towary w tranzycie, przewożone przez terytorium kraju); już się ich nie stosuje

2. z punktu widzenia sposobu ustalania wysokości cła

1. wartościowe - ad valorem (jako procent od wartości celnej towaru); występują powszechnie

2. ilościowe - specyficzne - ad spetiem (liczone od ilości towaru); występują rzadziej

3. mieszane - kombinowane (liczy się cło od wartości i od ilości)

Cło alternatywne Wybieramy jedno cło (wyższe)

5 minimum (wartościowe 1⁰) 1⁰< 2⁰ ⇒ 2⁰

176,4 EUR/szt. (ilościowe 2⁰) 1⁰> 2⁰ ⇒ 1⁰

Skutki stosowania cła importowego:

1. wzrasta cena

2. maleje popyt

3. maleje import

4. wzrost podaży towarów krajowych

S_x - krzywa podaży

D_x - krzywa popytu

AD - wielkość importu DC - wielkość importu po zroście cła

Wszystko zależy od wysokości stawki celnej i cenowej elastyczności popytu i podaży tych towarów w kraju.

Budowa i zastosowanie polskiej taryfy celnej:

Taryfa celna - usystematyzowany wykaz towarów i przypisanych tym towarom stawek celnych.

Rodzaje stawek celnych:

1. autonomiczne - ich wysokość jest ustalana niezależnie przez dany kraj. Stosuje się je gdy:

1. nie można zastosować stawki konwencyjnej, preferencyjnej, bądź obniżonej

2. zamiast stawek konwencyjnych, jeśli nie zostały określone

3. jeśli stawka konwencyjna jest wyższa od autonomicznej !!!!!!!!!!!

4. zamiast stawek preferencyjnych, jeśli nie zostały określone i nie można zastosować stawki konwencyjnej

2. konwencyjne (podstawowe) - stosuje się dla towarów pochodzących z:

1. krajów lub regionów należących do WTO (powstało 15.04.1994r. w Marakeszu w miejsce GATT; do WTO należą 142 kraje; Polska od 1.07.1995r. ; Rosja nie należy)

2. krajów lub regionów którym Polska przyznała KNU - Klauzulę Najwyższego Uprzywilejowania.

3. preferencyjne

1. DEV - stosuje się dla towarów pochodzących z pozaeuropejskich krajów lub regionów w których PKB / 1miesz. jest niższy niż PKB / 1miesz. w Polsce. Jest ich ponad 40. Stawki te nie zawsze są określone, lecz gdy są to na poziomie ok. 0,7 stawki podstawowej.

2. LDC - stosuje się dla krajów lub regionów najsłabiej rozwiniętych. Jest ich ok. 40. Gdy są określone, to są zerowe.

4. obniżone - wynikają z podpisanych przez Polskę umów o strefach wolnego handlu. Polska podpisała umowy z UE (1992), EFTA, CEFTA, Litwą ,Łotwą, Estonią, wyspami Owczymi, Izraelem, Turcją, Chorwacją. Z tymi krajami stworzono strefy wolnego handlu - zniesiono cła na art. przemysłowe.

5. ryczałtowe - wynoszą 3,5%łącznej wartości celnej towaru jeśli wartość towaru nie przekracza 350 EUR. Stosuje się je przy paczkach (45-350), bagażu osobistym podróżnego (175-350). Do 175 EUR bagaż jest zwolniony od cła.

A : 30

K : 20 (USA, Węgry, Słowacja, Japonia)

O : UE 15 (Francja, Szwecja)

EFTA 10 (Szwajcaria)

A : 25 K > A Wybieramy A (Japonia, USA, Węgry)

K : 30

A : 35 min 1250 EUR / szt. (USA, Japonia, Kanada)

K : -

P : -

O : 0 (Hiszpania, Słowacja, Izrael, Norwegia)

Polska taryfa celna zawiera wykaz stawek celnych na towary przywożone na polski obszar celny.

NARZĘDZIA PARATARYFOWE:

Do tej grupy zalicza się narzędzia, które wywołują identyczne skutki jak cła, ale nie są cłami (wpływają na cenę, podaż, popyt, import).

Narzędzia parataryfowe to:

1. kontyngent taryfowy - określona ilość lub wartość towaru dla której stosuje się niższą lub zerową stawkę celną. Występują tylko w imporcie. Dużo jest kontyngentów na art. rolne.

2. subsydia (subwencje) eksportowe - ulgi, ułatwienia stosowane przez państwo w celu zachęcenia przedsiębiorstw do eksportu i mające na celu poprawę konkurencyjności tych towarów za granicą.

1. subwencje bezpośrednie - to dopłaty stosowane wobec przedsiębiorstw eksportujących

2. subwencje pośrednie - to ulgi finansowe, fiskalne (korzystniejsze kredyty, ulgi w podatku dochodowym, korzystne warunki spłaty kredytu itp.)

Dzięki subsydiom producent może obniżyć cenę eksportowanego towaru. Kraj do którego jest kierowany subsydiowany towar może nałożyć cła antysubwencyjne (wyrównawcze). Subsydia stosuje się by poprawić bilans płatniczy, w przypadku nadwyżek.

3. dumping i cła antydumpingowe - dumping oznacza sprzedaż towaru za granicę po cenie niższej niż cena krajowa (w skrajnym przypadku po cenie nie pokrywającej kosztów). Jest stosowany przez przedsiębiorstwa. Można nakładać cła antydumpingowe w krajach do których są kierowane towary dumpingowe. Marża dumpingu - różnica między ceną towaru sprzedawanego w kraju, a za granicą.

4. depozyt importowy - oznacza konieczność wpłacenia przez importera określonej kwoty na specjalny nie oprocentowany rachunek. Jest to warunek niezbędny do dokonania importu. Po kilku miesiącach kwota ta jest zwracana importerowi. Gdy importer nie ma pieniędzy na depozyt musi wziąć kredyt i przez to rośnie cena towaru.

5. zmienne opłaty wyrównawcze - to różnica między stałą, gwarantowaną, zwykle wyższą ceną krajową, a niższą, zmienną ceną światową (płaconą w imporcie). Opłatę wyrównawczą płaci importer. Nie dopuszcza ona do taniego importu. Teraz opłaty wyr. przelicza się na cła (dotyczy głównie art. rolnych i surowców).

NARZĘDZIA POZATARYFOWE:

Oddziałują przede wszystkim na ilość (wolumen) eksportowanego lub importowanego towaru. Zalicza się do nich:

1. ograniczenia ilościowe w imporcie - limit towarów dopuszczonych do przywozu lub wywozu do lub z danego kraju. W skrajnym przypadku limit wynosi zero - jest to embargo (embargo to też zakaz wymiany handlowej z jakimś krajem). Ograniczenia ilościowe w imporcie to kontyngenty lub kwoty importowe. Jest to limit towarów dopuszczonych do przywozu. Nie wolno go przekroczyć. (Z Polski nie wolno wywozić żywych gęsi i ich jaj).

2. ograniczenia ilościowe w eksporcie - mają postać werów - oznacza to ograniczenie eksportu. Stosuje je eksporter - ogranicza wywóz. Werów było dużo w '70, '80. Teraz są jeszcze stosowane w handlu tekstyliami (w Polsce: do USA i Kanady do 2004r.)

Zwyczaj handlowy - to tradycyjna forma postępowania przy zawieraniu kontraktów albo sposób interpretacji terminów handlowych (niepisany, lecz znany).

Uzans handlowy - to zwyczaj handlowy, lecz zapisany i zalecany do stosowania przez miarodajną instytucję krajową (np. Krajowa Izba Gospodarcza).

Formuła handlowa = umiędzynarodowiony uzans handlowy - to zwyczaj handlowy, zapisany i zalecany do stosowania przez miarodajną instytucję o zasięgu międzynarodowym (np. Międzynarodowa Izba Handlowa w Paryżu).

Incoterms - najbardziej znany i stosowany zbiór formuł handlowych. Incoterms określają podział kosztów, obowiązków i ryzyka między sprzedającym i kupującym.

Ogólne zasady stosowania Incoterms:

1. dotyczą relacji między sprzedającymi, a kupującymi

2. mają zastosowanie fakultatywne (dobrowolne). Strony w kontrakcie mogą, ale nie muszą odwoływać się do postanowień Incoterms.

3. jeśli strony stosują się do Incoterms, to wykładnia zasad nie jest dowolna, lecz zgodna z interpretacją Międzynarodowej Izby Handlowej

4. istnieje kilka wydań Incoterms. Wszystkie edycje są ważne, lecz zaleca się stosowanie najnowszej edycji (edycje: 1980, 1990,2000)

5. Incoterms są definiowane według rosnącego zakresu obowiązków sprzedającego

Wszystkie formuły Incoterms można podzielić na dwa typy:

1. typ loco - oznacza, że sprzedający jest zobowiązany postawić towar na swój koszt i ryzyko w określonym miejscu (np. w magazynie)

2. typ franco - oznacza, że sprzedający jest zobowiązany dostarczyć towar na swój koszt i ryzyko do miejsca oznaczonego w kontrakcie lub formule (cena franco jest wyższa, bo sprzedający ponosi koszty transportu)

INCOTERMS 1990

Zawiera 13 formuł. Wszystkie formuły dzielą się na 4 grupy od pierwszych liter nazw angielskich. Grupy: E,F,C,D. Każda formuła ma swój trzyliterowy skrót.

Gestia transportowa - prawo i obowiązek wyboru środka transportu, zawarcia umowy o przewóz i poniesienia kosztów przewozu.

Grupa E

1. EXW - EX WORKS (z zakładu)

Sprzedający stawia towar do dyspozycji kupującego w punkcie wydania (np. zakład produkcyjny, magazyn).

Kupujący ma gestię transportową, ponosi wszelkie koszty (cło eksportowe też).

Grupa F

2. FCA - FREE CARRIER (franco przewoźnik)

Sprzedający jest zobowiązany dostarczyć towar na swój koszt i ryzyko pierwszemu przewoźnikowi, oraz zapłacić cło eksportowe. Od tego momentu gestię przewozową ma kupujący.

• transport kolejowy - jeśli przesyłka jest całowagonowa to sprzedający ma towar załadować, a jeśli nie jest całowagonowa to ma towar tylko dostarczyć

• transport samochodowy - jeśli załadunek odbywa się u sprzedającego, to sprzedający ma go załadować, jeśli w innym miejscu to nie załadowuje lecz tylko dostarcza

• transport śródlądowy - jak wyżej

• transport morski -gdy przesyłka jest całokontenerowa to sprzedający ma obowiązek załadować towar, jeśli nie to ma towar dostarczyć przewoźnikowi

• FAS - FREE ALONGSIDE SHIP (franco wzdłuż burty statku ..... oznaczony port

załadunku)

Sprzedający składa towar na nabrzeżu w porcie załadunku (dostarcza go na swój koszt i ryzyko, lecz nie załadowuje)

Kupujący posiada gestię transportową od momentu złożenia towaru na nabrzeżu, zawiera umowę o przewóz, informuje sprzedającego o nazwie statku, miejscu załadunku i terminie dostawy na statek. Ponosi też koszty odprawy celnej eksportowej.

4. FOB - FREE ON BOARD (franco statek ….. oznaczony port załadunku)

Sprzedający dostarcza towar na statek w porcie załadunku. Jego obowiązkiem jest załadować towar. Ryzyko związane z utratą, czy uszkodzeniem towaru przechodzi ze sprzedającego na kupującego z chwilą przekroczenia przez towar linii nadburcia statku w porcie załadunku.

Kupujący zawiera umowę przewozu z armatorem na swój koszt. Ma gestię transportową.

Grupa C

Wszystkie formuły grupy C są dwupunktowe tzn. moment podziału ryzyka między sprzedającym, a kupującym jest inny niż moment podziału kosztów. Podział kosztów następuje w kraju importera , a podział ryzyka wcześniej - w kraju eksportera.

5. CFR - COST AND FREIGHT (koszt i fracht ….. oznaczony port przeznaczenia)

Sprzedający jest zobowiązany zawrzeć umowę o przewóz i opłacić przewóz do portu przeznaczenia. Musi też załadować towar i ma gestię transportową. Ryzyko przechodzi ze sprzedającego na kupującego z chwilą przekroczenia przez towar linii nadburcia statku w porcie załadunku.

Kupujący - transport morski odbywa się na jego ryzyko, płaci też cło importowe.

6. CIF - COST, INSURANCE, FREIGHT (koszt, ubezpieczenie, fracht ..... oznaczony port przeznaczenia)

Sprzedający zawiera umowę o przewóz, opłaca przewóz i ubezpieczenie do portu przeznaczenia. Ryzyko przechodzi ze sprzedającego na kupującego z chwilą przekroczenia przez towar linii nadburcia statku w porcie załadunku.

Kupujący - transport odbywa się na jego ryzyko.

7. CPT - CARRIAGE PAID TO (przewoźne opłacone do ..... oznaczone miejsce przeznaczenia)

Sprzedający jest zobowiązany zawrzeć umowę o przewóz i opłacić przewóz do miejsca przeznaczenia. Ma gestię transportową. Ryzyko przechodzi ze sprzedającego na kupującego z chwilą oddania towaru pierwszemu przewoźnikowi (w kraju sprzedającego).

Kupujący - transport odbywa się na jego ryzyko.

8. CIP - CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO (przewoźne i ubezpieczenie opłacone do ..... oznaczone miejsce przeznaczenia)

Sprzedający zawiera umowę o przewóz, opłaca przewóz i ubezpieczenie do miejsca przeznaczenia. Ma gestię transportową. Ryzyko przechodzi ze sprzedającego na kupującego z chwilą oddania towaru pierwszemu przewoźnikowi.

Kupujący - transport odbywa się na jego ryzyko.

Grupa D

9. DAF - DELIVERED AT FRONTIER (dostarczone granica ….. oznaczone miejsce dostawy na granicy)

Sprzedający dostarcza towar ma swój koszt i ryzyko do określonego miejsca na granicy (przejścia granicznego).

10. DES - DELIVERED EX SHIP (dostarczone statek ..... oznaczony port)

Sprzedający dostarcza towar na swój koszt i ryzyko na statku do portu przeznaczenia bez wyładunku. Ma gestię transportową.

11. DEQ - DELIVERED EX QUAY duty paid (dostarczone nabrzeże, cło opłacone ….. oznaczony port przeznaczenia)

Sprzedający dostarcza towar na swój koszt i ryzyko na nabrzeże w porcie przeznaczenia tzn. ma też wyładować towar. Musi także ponieść koszty odprawy celnej importowej.

12. DDU - DELIVERED DUTY UNPAID (dostarczone, cło nieopłacone ..... określone miejsce przeznaczenia)

Sprzedający dostarcza towar na swój koszt i ryzyko do miejsca przeznaczenia. Nie ponosi jedynie kosztów związanych z opłatą celną importową.

13. DDP - DELIVERED DUTY PAID (dostarczone, cło opłacone ….. określone miejsce przeznaczenia)

Sprzedający dostarcza towar na swój koszt i ryzyko do miejsca przeznaczenia. Ponosi też koszty wynikające z opłaty importowej.

FOB, CIF, CFR nie są zalecane przy dostawach towarów w kontenerach. Dla przewozów kontenerowych zaleca się formuły FCA, CPT, CIP.

Incoterms 2000

Zmieniła się interpretacja trzech formuł: FCA, FAS, DEQ.

• FCA - Jeżeli załadunek odbywa się u sprzedającego, to jego obowiązkiem jest załadować towar na swój koszt i ryzyko. Jeśli załadunek odbywa się w innym miejscu (np. u przewoźnika) to obowiązkiem sprzedającego jest dostarczyć towar do tego miejsca (bez załadunku)

• FAS - koszty odprawy celnej eksportowej ponosi sprzedający

• DEQ - koszty odprawy celnej importowej ponosi kupujący

SPOSOBY USTALANIA WARTOŚCI CELNEJ TOWARÓW

Wartość celna - jest to wartość transakcyjna, czyli cena należna lub faktycznie zapłacona już za towar wraz z kosztami w niej nie ujętymi, a poniesionymi faktycznie przez kupującego, takimi jak:

1. koszty transportu i ubezpieczenia oraz opłaty załadunkowe i manipulacyjne związane z transportem towaru poniesione tylko do granicy państwa lub do portu polskiego

2. koszty prowizji i pośrednictwa, z wyjątkiem prowizji od zakupu

3. koszty pojemników, o ile na potrzeby celne są traktowane łącznie z towarem

4. honoraria, tantiemy autorskie, opłaty licencyjne z wyłączeniem opłat za prawo do kopiowania na polskim obszarze celnym

5. koszty dostarczonych przez kupującego bezpłatnie lub po obniżonej cenie materiałów, części, narzędzi, prac technicznych, projektowych wykorzystywanych w produkcji towaru dla którego jest ustalana wartość celna

Wartość celna potrzebna jest do ustalenia wysokości cła wartościowego, akcyzy i podatku VAT w imporcie.

Nie wlicza się natomiast do wartości celnej towaru:

(o ile można je wyodrębnić) kosztów transportu poniesionych po przekroczeniu granicy, lub po przybyciu do portu polskiego tzw. krajowych kosztów transportu

Liczenie akcyzy w imporcie

Podstawę do jej obliczenia stanowić może:

1. ilość importowanych towarów, jeśli akcyza jest ustalana kwotowo (np. na alkohol)

2. wartość celna powiększona o należne cło, jeśli akcyza jest ustalana procentowo (np. na samochody, perfumy, stoły bilardowe)

Liczenie podatku VAT w imporcie

Podstawą do obliczenia VATu w imporcie stanowi wartość celna powiększona o cło i należną akcyzę.




Transakcja w handlu zagranicznym - to wszystkie umowy które są związane z przygotowaniem i zawarciem kontraktu, czyli umowy kupna sprzedaży z kontrahentem zagranicznym.

Najważniejsza umowa w transakcji to kontrakt, inne to: umowa ubezpieczenia, spedycji, z dostawcą bezpośrednim.

Uczestnicy transakcji to sprzedający (eksporter) i kupujący (importer) oraz inne firmy: ubezpieczeniowe, banki, transportowe, spedycyjne.

Cykl transakcyjny - to powtarzające się działania związane z przygotowaniem, zawarciem i realizacją kontraktu.

FAZY CYKLU TRANSAKCYJNEGO:

1. Przygotowanie transakcji (czynności związane z doprowadzeniem do zawarcia kontraktu):

• zebranie informacji na temat nabywców, sprzedawców danego towaru za granicą

• badanie rynku (podaż, popyt, dystrybucja)

• przygotowanie materiałów informacyjnych, reklamowych (eksport), zapytań ofertowych (import)

• porównanie ofert, przeprowadzenie kalkulacji i ewentualne przekazanie kontroferty

• przeprowadzenie wstępnych rozmów handlowych

2. Zawarcie transakcji (działania związane z zawarciem kontraktu):

• ostateczne negocjacje handlowe

• zawarcie kontraktu

• ewentualne zawarcie innych umów

3. Realizacja transakcji (czynności związane ze zrealizowaniem wzajemnych zobowiązań wynikających z umowy kupna sprzedaży i innych umów z nią zawartych):

• zlecenie spedycji

• ubezpieczenie

• uzyskanie pozwolenia przywozu, wywozu

• przygotowanie towaru do wysyłki, odbioru

• wystawienie stosownych dokumentów

• dostawa lub odbiór towaru

• zapłata za towar

4. Likwidacja i kontrola transakcji (czynności związane z zlikwidowaniem wzajemnych zobowiązań wynikających z umowy kupna sprzedaży i innych umów):

• ustalenie zgodności ze stanem faktycznym

• archiwizacja dokumentów

• ewentualne reklamacje

Zapytanie ofertowe - jest to zapytanie sporządzone w formie listu handlowego w języku handlowym kraju adresata skierowane przez importera (kupującego) do potencjalnych dostawców towaru lub usługi w celu uzyskania oferty eksportowej.

Elementy zapytania ofertowego:

• nazwa, adres, kontakty firmy wysyłającej

• charakterystyka firmy

• opis przedmiotu zakupu (charakterystyka towaru)

Odpowiedzią na zapytanie ofertowe może być przesłanie przez dostawcę oferty eksportowej. Importer może ją zaakceptować i zamówić towar, lub wysłać kontrofertę. Po uzgodnieniu stanowisk zamawia towar (zamówienie - bezwzględne zobowiązanie zakupu towaru na warunkach w tym zamówieniu określonych). Eksporter powinien przysłać potwierdzenie przyjęcia zamówienia.

Oferta eksportowa - jest to wiążąca propozycja sprzedaży towaru lub świadczenia usługi zawierająca istotne elementy przyszłej umowy kupna sprzedaży. Taka propozycja jest wiążąca w czasie jaki jest potrzebny by: oferta dotarła do adresata, adresat mógł się z nią zapoznać wysłać odpowiedź tą samą drogą. W Europie czas ten wynosi: pocztą - 7 dni, faxem - 3 dni, telefonicznie - podczas trwania rozmowy. (Oferta nie jest wiążąca, gdy pisze „bez zobowiązania”, „bez obliga”).

Elementy oferty eksportowej:

1. nazwa, adres firmy oferującego (oferenta) ofertę

2. nazwa, adres firmy otrzymującego (oblata) ofertę (najlepiej zaadresowana imiennie)

3. przedmiot oferty - opis towary lub usługi, opakowanie

4. cena i formuła ceny - odwołanie do Incoterms (w handlu z krajami europejskimi i USA cena powinna być o 10-15% wyższa niż w kontrakcie, a w handlu ze Wschodem o 50% wyższa)

5. warunki płatności

6. termin dostawy (jako data, lub „około”)

Rodzaje ofert:

1. wywołane - składane w odpowiedzi na zapytanie ofertowe; występują najczęściej w obrocie towarami przemysłowymi, na zamówienie; są szczegółowe tj. zawierają wszystkie elementy przyszłego kontraktu

2. niewywołane - składane z własnej inicjatywy oferenta, w celu wywołania zainteresowania towarem; stosowane w obrocie towarami masowymi(rolnymi, spożywczymi); najczęściej ogólne, bez warunków

1. warunkowe - zawierają warunki od spełnienia których zależy wejście w życie przeszłej umowy kupna sprzedaży

2. bezwarunkowe - nie zawierają żadnych tego typu warunków

Kontrakt - jest to umowa kupna sprzedaży zawarta z kontrahentem zagranicznym w której sprzedający (eksporter) zobowiązuje się do przeniesienia prawa własności rzeczy lub świadczenia usług, a kupujący (importer) do ich przyjęcia i zapłacenia ustalonej ceny.

RODZAJE KONTRAKTÓW:

1. Z punktu widzenia ilości dokumentów

1. jednodokumentowy (zawarty między obecnymi) - jest to kontrakt w formie jednego aktu prawnego (w 2 egz.). Wchodzi w życie z chwilą podpisania przez strony, chyba że zawiera warunki zawieszające - to po ich spełnieniu

2. wielodokumentowy (zawarty między nieobecnymi) - składa się z kilku dokumentów: zapytania ofertowego, oferty, kontroferty, zamówienia, potwierdzenia zamówienia

2. Z punktu widzenia terminu dostawy

1. kontrakt z natychmiastową dostawą (spot, loco) - towar w chwili zawierania kontraktu znajduje się w miejscu sprzedaży. Umożliwia to odbiorcy obejrzenie i odbiór towaru.

2. kontrakt z późniejszym terminem dostawy (na dostawę):

• na przybycie - towar w chwili zawierania kontraktu znajduje się w drodze

• na załadowanie - towar znajduje się w magazynie i może być w każdej chwili załadowany

• na dostarczenie - dotyczy towarów jeszcze nie pozyskanych, nie wyprodukowanych (np. zboże jeszcze rośnie)

1. Z punktu widzenia warunków w jakich następuje skontaktowanie się stron

1. swobodny - zawierany przez strony na warunkach przez nie ustalonych i w formie przez strony określonej

2. zorganizowany - forma jest dokładnie określona, może to być gotowy formularz (dotyczy kontraktów zawieranych np. na giełdach, aukcjach)

ELEMENTY KONTRAKTU (KLAUZULE KONTRAKTOWE):

• część formalno-porządkowa

• klauzule podstawowe - muszą być

• klauzule uzupełniające - mogą się pojawić, ale nie muszą

Część formalno-porządkowa - zawiera informacje, które występują w każdym kontrakcie, a nie podlegają negocjacjom: klauzulę tytularną, nazwy, adresy stron kontraktu, datę i miejsce sporządzenia, podpisy i pieczęcie stron, numer kontraktu (nadaje go eksporter).numer ten ma 17 znaków



PL 123456789 03 0001





kraj regon rok nr kolejnego kontraktu w roku

(nr faktury ma 21 znaków: 17 z numeru kontraktu i 4 (ostatnie) to kolejny nr faktury w ramach kontraktu)

Klauzule podstawowe:

1. Przedmiot kontraktu

• nazwa towaru (zaleca się posługiwanie nomenklaturą taryfy celnej -8 cyfrowy kod, ponadto przez odwołanie się do:

1. znanej nazwy lub marki towaru

2. standardu towarowego

3. próbki

4. wzoru

5. opisu

6. minimalnego procentu składnika pożądanego (np. rudy)

7. maksymalnego procentu zanieczyszczeń (np. zboża)

• jakość i kondycja towaru - można stosować określoną w danej branży klasyfikację handlową lub odwołać się do określonych norm. Określenia: extra, super, average (przeciętny), ordinary (zwykły), lub klasa I, II, III.

Formuły określające jakość w handlu międzynarodowym:

1. FAQ (Fair Average Quality) - rzetelna dobra jakość; dla zboża oznacza: rzetelna dobra średnia jakość zbioru w czasie i miejscu załadunku

2. TQ (Tale Quale) - towar „taki jaki jest”; towar zdrowy przy załadunku, lecz w stanie takim w jakim będzie przy wyładunku. Sprzedający odpowiada za stan towaru w porcie wysyłki - atest rzeczoanawcy

3. Sound Delivered - zdrowo dostarczony. Sprzedający daje gwarancję za stan towaru przy jego odbiorze w porcie przeznaczenia. Kupujący jest zobowiązany do przyjęcia towaru znajdującego się w całkowitym dobrym stanie, w przeciwnym wypadku może sprzedać towar na rachunek i ryzyko eksportera.

4. RT (Rye Terms) - sprzedawca odpowiada za towar w miejscu przeznaczenia (dotyczy zbóż, nasion).

• opakowanie - obowiązek właściwego opakowania i oznakowania towaru ciąży na eksporterze (koli - jednostka opakowania)

• ilość towaru - C.A. (circa), około, about - +/- 10% odchylenia od wagi. Ilość podaje się w jednostkach miary, wagi, objętości, powierzchni lub w sztukach.

Tona: długa (long ton) 1016 kg ang.

krótka (short ton) 907 kg amer.

metryczna (metric ton) 1000 kg

funt: 0,4539 kg

cal: 2,54 cm

stopa: 30,48 cm

yard: 91,44 cm

baryłka: 158,99 l (ropa) 119,21 l (piwo)

bawełna - bele zboże - buszle

2. Cena kontraktowa towaru

• cena hurtowa - najniższa, nie zawiera w sobie marż pośredników, niższa od cennikowej

• cena cennikowa - podawana w cennikach, może być detaliczna tj. hurtowa + marża hurtownika

• cena bazowa - (stosowana w obrocie chemikaliami, rudami metali) wyjściowa do ostatecznego skalkulowania ceny. Cena skalkulowana to cena fakturowa, czyli ustalona po otrzymaniu towaru.

• cena rynkowa - (stosowana w obrocie towarami masowymi) ustalana przez giełdę

• cena ryczałtowa - obliczana za całość dostawy

• stała (fix) - niezmienna, obowiązująca, jednoznacznie określona

Opusty od ceny umownej:

• rabat - przy zakupie dużych ilości, dla stałych klientów

• skonto - z tytułu wcześniejszej zapłaty, lub zapłaty gotówką

• bonifikata, refakcja - upusty od cen umownych w przypadku dostarczenia towarów nieco gorszej jakości (bonifikata), lub w mniejszej ilości (refakcja)

rabat fakturowy 2/15 net 30 oznacza: skonto 2% w przypadku dokonania zapłaty w ciągu 15 dni, w przypadku dokonania płatności do 30 dni (nie będą naliczane odsetki)

3. Formuła (baza) ceny

Odwołanie do Incoterms

4. Warunki płatności

W eksporcie najkorzystniejsze są w kolejności:

• przedpłata

• akredytywa dokumentowa nie odwołana

• inkaso dokumentowe

5. Termin dostawy

Może być określony jako data kalendarzowa lub z odchyleniem - używając określeń:

około 5 dni odchylenia

początek miesiąca 1-10

połowa miesiąca 11-20

koniec miesiąca 21 do końca

primo pierwszy dzień miesiąca

medio 15 dzień miesiąca

ultimo ostatni dzień miesiąca np. ultimo luty

immediatly - natychmiast, niezwłocznie - załadunek pierwszym statkiem nie później niż w ciągu 7 dni, a w transporcie lądowym do 8 dni

as soon as posible - jak najszybciej - wysyłka pierwszym statkiem płynącym do portu przeznaczenia

prompt - szybko - w transporcie morskim do 30 dni, a w lądowym 10-21 dni

fix - termin nieprzekraczalny

6. Warunki odbioru i akceptacji towaru

Odbiór dotyczy ilości i jakości towaru, a kontrola dotyczy stanu towaru i opakowania. Odbiór i akceptacja oznacza, że kupujący uznał, iż dostarczony towar odpowiada kontraktowi.

Klauzule uzupełniające:

1. Klauzula siły wyższej

Dopuszcza możliwość nie wywiązania się przez strony z warunków kontraktu z powodu wojny, embarga, klęski żywiołowej itp.

2. Klauzula warunkująca wejście w życie kontraktu (licencyjna)

Oznacza, iż kontrakt wchodzi w życie po spełnieniu określonych warunków

3. Klauzula dotycząca postępowania reklamacyjnego

Określa sposób składania reklamacji, jakie dokumenty są potrzebne, terminy itp.

4. Klauzula arbitrażowa

Określa sposób rozstrzygania sporów, podaje sądy arbitrażowe

5. Klauzula prawa rządzącego kontraktem

Określa prawo którego kraju rządzi kontraktem

6. Klauzula waloryzacyjna

Dopuszcza możliwość zmiany ceny zawartej w kontrakcie w przypadku wzrostu lub spadku kursu waluty płatności

7. Klauzula zmienności (rewizji) ceny

Dopuszcza się Możliwość zmiany ceny umownej w przypadku zmiany ceny rynkowej

Płatności mogą być w formie:

1. pieniężnej - z udziałem pieniądza

2. niepieniężnej - bez udziału pieniądza np. transakcje barterowe tj. zapłata w postaci dostawy innego towaru

Rodzaje rozliczeń:

1. gotówkowe - płatność następuje niezwłocznie po otrzymaniu towaru

2. kredytowe - płatność po upływie określonego czasu od otrzymania towaru (do 1 roku)

1. płatności nie uwarunkowane - polecenie wypłaty i czek - otrzymanie należności przez eksportera nie zależy od spełnienia przez niego jakichkolwiek warunków.

2. płatności uwarunkowane - inkaso dokumentowe (D/P, D/A) i akredytywa dokumentowa (L/C) - otrzymanie należności przez eksportera zależy od spełnienia przez niego określonych warunków.

Polecenie wypłaty - polega na skierowaniu przez importera do banku bezwarunkowego zlecenia wypłaty gotówkowej na rzecz eksportera lub przelewu na jego rachunek określonej należności. (Jeśli nie umówiona się inaczej, to koszty prowizji zawsze ponosi zleceniodawca-importer).

Czek - dokument zawierający bezwarunkowe polecenie wypłaty przez bank (trasata) z rachunku wystawcy (trasanta) określonej kwoty pieniężnej okazicielowi lub osobie okazanej w czeku (remitentowi).

Rodzaje czeków:

• gotówkowy (kasowy, zwykły) - płatny gotówką

• rozrachunkowy - (na stronie przedniej: „przelać na rachunek”, „tylko do rozrachunku”) - pieniądze przelewa się na rachunek remitenta

• zakreślony - zawęża krąg osób które mogą otrzymać należność z tytułu czeku

• bankierski - wystawiany przez bank

• z wystawienia prywatnego - wystawiany przez podmioty inne niż banki

Konwencyjny system czekowy - obowiązuje w krajach które podpisały Konwencję Genewską.

Anglosaski system czekowy - obowiązuje w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii.

Czek powinien być przedłożony do realizacji:

• do 10 dni - (od daty wystawienia) jeśli miejsca wystawienia i realizacji znajdują się w tym samym kraju

• do 20 dni - jeśli miejsca wystawienia i realizacji znajdują się w różnych krajach, lecz na tym samym kontynencie

• do 70 dni - jeśli miejsca wystawienia i realizacji znajdują się w różnych krajach, na różnych kontynentach

Po otrzymaniu czeku bank skupuje go (dotyczy cz. bankierskich), lub wystawia inkaso (wysyła czek do trasata, a gdy otrzyma od niego pieniądze to dopiero wtedy wypłaca je beneficjentowi lub przelewa na jego konto.

---