13397 IMG"33 (2)

L = q L₀ C, g 0₂(m² ■ 5 dni)    (13.3)

gdzie: q — dawka polewowa (obciążenie hydrauliczne pól nawadnianych ściekami) m³/m²,

L₀ — BZT₅ ścieków użytych do nawodnień, g 0₂/m³,

C I— współczynnik sprawności gleby, ustalony empirycznie (0,85—

-1,0).

Środowisko glebowe charakteryzuje m.in. rozwój bogatej fauny i flory, zwłaszcza w wierzchniej, biologicznie czynnej warstwie gleby [84]. Rozwijające się w glebie autochtoniczne organizmy, przystosowane do panujących w niej warunków, są bardziej odporne na czynniki zewnętrzne niż dopływające w ściekach drobnoustroje, zwłaszcza allochtoniczne. Dlatego też te ostatnie są skutecznie eliminowane i unieszkodliwiane w wyniku intensywnych procesów zachodzących w biologicznie czynnej warstwie gleby.

Skomplikowany charakter procesów w glebie podczas oczyszczania ścieków i słabe przygotowanie technologów ścieków z zakresu nauk przyrodniczych są przyczyną małej popularności metod oczyszczania ścieków w środowisku glebowym. Od lat ukształtowały się --v nie poparte żadnymi racjonalnymi argumentami — obiekcje sanitarno-epidemiologiczne w stosunku do tych metod, szczególnie w odniesieniu do oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych. Ponad stuletnia eksploatacja pól irygowanych miasta Wrocławia (i innych miast także), mimo nie zawsze respektowanych zasad eksploatacji, nie odnotowała ani jednego przypadku epidemii chorób zakaźnych pochodzenia ściekowego i to zarówno w obrębie pól, jak i w ich sąsiedztwie.

Drobnoustroje chorobotwórcze znajdujące się w ściekach obumierają w glebie po pewnym czasie na skutek wielu czynników środowiskowych, głównie dzięki antagonistycznemu oddziaływaniu mikroflory glebowej i promieniowaniu słonecznemu. Nie oznacza to jednak lekceważenia aspektu sanitarnego w procesie oczyszczania ścieków w środowisku glebowym. Obiekty służące temu celowi powinny znajdować się pod kontrolą służb sanitarno-epidemiologicznych i weterynaryjnych. Należy mieć na uwadze, że o wysokiej skuteczności eliminacji drobnoustrojów decyduje wierzchnia warstwa gleby, mniej zaś materiał glebowy. Wprowadzenie do gruntów ścieków z pominięciem wierzchniej warstwy gleby stwarza większą możliwość zanieczyszczenia wód gruntowych. Dotyczy to zwłaszcza miejscowości wiejskich, w których — jeśli występuje oczyszczalnia ścieków — dominują doły gnilne jako mechaniczne oczyszczalnie ścieków oraz drenaż rozsączający ścieki jako kolejny etap oczyszczania.

Często niekorzystne stosunki wodno-powietrzne warstwy gruntu, w której następuje rozsączanie wstępnie oczyszczanych ścieków, uniemożliwiają procesy mineralizacji zanieczyszczeń organicznych lub powodują przedostanie się produktów mineralizacji do wody gruntowej.