22567 PICT0075 (4)

146_J. Bendkowskiy G. Radziejowska

przyjmuje się, iż wybór powinien następować po wcześniejszej ocenie punktowej ofert i wskazanie oferty mającej najwyższą liczbę punktów [12], Procedura wyboru składa się z następujących etapów [22]:

Etap I. Sporządzenie zbioru potencjalnych dostawców Etap 2. Ustalenie kryteriów oceny

Etap 3. Ustalenie zasad punktacji w odniesieniu do poszczególnych kryteriów

Etap 4. Ustalenie wag dla poszczególnych kryteriów

Etap S. Ocena dostawców wg kryteriów i obliczanie wskaźników oceny

Etap 6. Analiza wyników obliczeń i wybór dostawcy

Etap 7. Sporządzenie arkusza oceny dostawcy

Etap 1. Sporządzanie zbioru potencjalnych dostawców

Ten etap polega na określeniu wszystkich potencjalnych dostawców, którzy są w stanie zaspokoić potrzeby odbiorcy. Do tego celu mogą służyć przedsiębiorstwom katalogi, cenniki, reklamy itp. Stroną aktywną mogą być sami dostawcy, którzy znając rzeczywiste lub przewidywane potrzeby przedsiębiorstwa sami zgłaszają się ze swymi ofertami [12]. Analiza ofert dostawców i ich wstępna selekcja pozwalają na wybór kilku potencjalnych dostawców. Oczywiście zakłada się, że po wstępnej selekcji istnieje nadal możliwość wyboru.

Etap 2. Ustalenie kryteriów oceny

Punktem wyjścia jest wybór kryteriów, które mają istotne znaczenie dla odbiorcy i są w pewnym stopniu mierzalne. Stanowią one podstawę do utworzenia sparame* fryzowanych kryteriów oceny. Logistyczne kryteria wyboru dostawców przedstawiono na rys. 6.6.

Niezawodność dostaw
_5_		t
Cena materiałów		Jakość materiałów
zaopatrzeniowych		zaopatrzeń iowych
1	<gf KRYTERIA WYBORU >	1
Lokalizacja dostawcy w przestrzeni dystrybucyjnej	X. DOSTAWCÓW	Procedury zgłaszania i realizacji zamówień
i		\ —
' "" Elastyczność dostaw

Rys. 6.6. Logistyczne kryteria wyboru dostawców Źródło: (9)

Metody wspomagające podejmowanie decyzji w zaopatrzeniu_ 147

Dobór kryteriów oceny dostawców zalety od konkretnej sytuacji związanej z zaopatrzeniem, np. typ zakupu (zakup rutynowy czy zmodyfikowany), przedmiotu zakupu itd. Po dostawie kryteria wyboru dostawcy powinny być rozwinięte o konkretne parametry, które można ocenić. Przykładowy wykaz kryteriów i cech dla potrzeb oceny dostawców podano w tab. 6.4

Tabela 6.4

Przykładowy wykaz kryteriów i cech dla potrzeb oceny dostawcy

Kryterium	Cechy
Jakość materiałów	System jakości oparty na normach ISO 9000; posiadanie certyfikatu ISO, Atest jakości materiałów System HACCP - analiza zagrożeń i krytycznych punktów kontroli żywności
Cena	Poziom w stosunku do konkurencji Warunki płatności Elastyczność zmian
Lokalizacja dostawcy	Odległość Sposób transportu Koszty transportu
Niezawodność dostaw	Solidność w dotrzymywaniu terminów Kompletność dostaw
Elastyczność dostaw	Terminy składania zleceń i zamówień Możliwość wprowadzenia zmian w zamówieniach długookresowych Możliwość dodatkowe) realizacji lub anulowania niektórych zamówień

Źródło: opracowano na podstawie [1]

Etap 3. Ustalenie zasad punktacji w odniesieniu do poszczególnych kryteriów

Warunki określające kryteria mają na ogół różne skale pomiaru, a uzyskiwane wartości różne jednostki miary [12]. Konieczna staje się transformacja różnorodnych pomiarów do jednej skali. Umownie przyjmuje się skalę punktową, stosując regułę: najmniej korzystny wynik otrzymuje najmniej punktów, a najkorzystniejszy wynik otrzymuje najwięcej punktów. Stosowane są różne skale: 1-5; 1-10; 1-100 [1,12,22].

Etap 4. Ustalenie wag dla poszczególnych kryteriów

Przyjęte kryteria oceny mogą mieć różne znaczenie dla przedsiębiorstwa. Nie ma jednolitych wskazań określania wag. Spotyka się dwa podejścia:

•    suma wag kryteriów wynosi I,

| wagi przydzielane są oddzielnie dla każdego kryterium w skali 0-1.

Z formalnego punktu widzenia należy przestrzegać dwóch zaleceń [12]:

•    im wyższy priorytet kryterium, tym wyższa powinna być liczba reprezentującą jego wagę,

•    liczby reprezentujące wagi muszą być nieujemne.