33984 PwTiR021

40 Rozdział 2

w pewnej sprzeczności z zaleceniami UN WTO. Przez określenie „turysta” wymieniona ustawa rozumie osobę podróżującą do innej miejscowości poza swoim stałym miejscem pobytu na okres nieprzekraczający 12 miesięcy, dla której celem podróży nie jest podjęcie stałej pracy w odwiedzanej miejscowości i która korzysta z noclegu przynajmniej przez jedną noc. Podróż zatem do sezonowej pracy nie pozbawia danej osoby charakteru turysty. Odnosi się to również do odwiedzającego, którego odróżnia od turysty niekorzystanie z noclegu w odwiedzanej miejscowości. Przytoczone ustawowe definicje turysty i odwiedzającego różnią się od zaleceń UN WTO, które wymagają, aby podstawowym celem podróży takich osób nie było podjęcie działalności zarobkowej wynagradzanej ze środków pochodzących z odwiedzanego miejsca. Pojęcie „odwiedzający” oznacza zgodnie z tymi zaleceniami zarówno turystów, jak i tzw. odwiedzających jednodniowych. Polskie definicje ustawowe turysty i odwiedzającego są zdeformowane i w istocie zbędne wobec stosowania w ustawie o usługach turystycznych szerokiego określenia „klient”. Określenie to obejmuje zarówno osobę, która zamierza zawrzeć lub zawarła umowę o świadczenie usług turystycznych, jak i osobę, na rzecz której umowa została zawarta, bądź której przekazano prawo do korzystania z usług turystycznych objętych uprzednio zawartą umową. Przy tym zawarcie tej umowy na swoją rzecz lub na rzecz innej osoby nie może stanowić przedmiotu działalności gospodarczej danej osoby.

Ważnym, ustawowo zdefiniowanym terminem jest określenie imprezy turystycznej, przez którą należy rozumieć co najmniej dwie usługi turystyczne tworzące jednolity program i objęte wspólną ceną, jeżeli usługi te obejmują nocleg lub trwają ponad 24 godziny albo jeżeli program przewiduje zmianę miejsca pobytu. Jest to więc swoisty pakiet turystyczny, obejmujący w poszczególnych wypadkach bardzo różne usługi. Taki pakiet musi być traktowany w sposób jednolity. Szczególnym przy tym rodzajem imprezy turystycznej jest wycieczka. Jej elementem charakterystycznym jest to, że program takiej imprezy obejmuje zmianę miejsca pobytu jej uczestników. Wycieczki powinny być zatem odróżnione od imprez turystycznych typu pobytowego, ale te ostatnie również mogą obejmować swym zakresem fakultatywne wycieczki. Generalnie każda impreza turystyczna ma złożony i zindywidualizowany charakter.

Przygotowywaniem, oferowaniem i realizacją imprez turystycznych zajmują się podmioty określane przez ustawę o usługach turystycznych mianem organizatorów turystyki. Przy tym każda z tych trzech faz organizacyjnych jest uważana za organizowanie danej imprezy turystycznej. Organizatorem turystyki jest więc nie tylko przedsiębiorca, który zarazem przygotowuje, jak i oferuje oraz realizuje określoną imprezę turystyczną, ale również taki, który tylko ją przygotowuje albo oferuje ją klientom we własnym imieniu albo jedynie zajmuje się jej realizacją bądź też dokonuje czynności organizacyjnych wchodzących do dwóch z wymienionych faz danej imprezy. Takie funkcje organizatorskie spełnia wiele biur podróży, nazywanych z lego tytułu touroperatorami. Organizacja imprez turystycznych może stanowić jedyny przedmiot działania danego biura podróży, ale znacznie częściej biura podróży pełnią zarazem funkcje pośredników w zakresie sprzedaży imprez turystycznych organizowanych przez innych przedsiębiorców, sprzedaży usług noclegowych, rezerwacji pokojów hotelowych, sprzedaży biletów na przejazd różnymi środkami transportu, rezerwacji w nich miejsc, sprzedaży usług żywieniowych, sprzedaży biletów na imprezy kulturalne, rozrywkowe i sportowe, załatwiania formalności paszportowo-wizowych. zawierania umów ubezpieczenia itp.

Działanie biura podróży w charakterze pośrednika turystycznego jest w rozumieniu ustawy o usługach turystycznych ujęte stosunkowo wąsko, gdyż odnosi się tylko do przedsiębiorcy wykonującego na zlecenie klienta czynności faktyczne i prawne związane z zawieraniem umów o świadczenie usług turystycznych. Takie pośredniczenie może dotyczyć zarówno umowy o imprezę turystyczną, jak i umów o świadczenie innych usług turystycznych. Jest to sytuacja podobna do działania brokera ubezpieczeniowego, który również działa na zlecenie klienta, w jego interesie oraz na jego rachunek, a często też w imieniu ubezpieczającego.

Od tak rozumianego pośrednika turystycznego ustawa o usługach turystycznych odróżnia agenta turystycznego. Jest to przedsiębiorca stale pośredniczący w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki lub na rzecz innych usługodawców mających siedzibę w kraju. Taki agent nic działa więc we własnym imieniu i powinien ujawnić, na czyją rzecz działa oraz w czyim imieniu. Nie może on działać zarazem na zlecenie klienta. Należy dodać, że znowelizowana ustawa o usługach turystycznych uznaje przedsiębiorcę występującego wobec klientów jako agent turystyczny za organizatora turystyki działającego bez wymaganego wpisu do rejestru działalności regulowanej, jeżeli w umowach zawieranych z klientami nie wskazuje on jednoznacznie właściwego, reprezentowanego przez siebie organizatora turystyki albo działa jako agent organizatora turystyki nieuprawnionego do zawierania umów z klientami na terytorium Polski bądź też działa bez ważnej umowy agencyjnej lub z przekroczeniem jej zakresu. Ma to na celu ochronę klientów, którzy nieraz nie mieli świadomości, kto w rzeczywistości jest organizatorem danej imprezy turystycznej.

Wśród usług turystycznych szczególne znaczenie mają usługi hotelarskie. Bez nich z reguły nie są możliwe dłuższe imprezy turystyczne. Ustawowa definicja takich usług rozumie przez nie krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych oraz miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych, jak również świadczenie — w obrębie obiektu — usług z tym związanych. Głównym celem tego typu usług jest zatem odpłatne zaspokojenie okresowych potrzeb noclegowych turystów, co może