45474 P1120026

$ Krakowiaczek (z zeszytu wychowania muzycznego z okresu przedwojennego)

Słowa: Karol HiawiczJu Muzyka: Autor nieznany

6. JL stojaia nad wodą” [Frąddewicz-Skołyszewski 1979, s. 37, przykład 52]

Okresowość budowy jest cechą wielu tańców, piosenek, pieśni, utworów o charakterze tanecznym, miniatur i małych form takich jak AB, ABA. W taki sposób kształtowane są również kompozycje o większych rozmiarach we fragmentach lub całości (sonaty, symfonie, suity, koncerty, formy taneczne i wiele innych)

5.2. Kontrasty, podobieństwa, identyczności jako zjawiska formalne rozpoznawane przez dzieci w muzyce

Spostrzeganie przebiegu melodii odbywa się poprzez jej zapamiętywanie i wtedy ten proces ma cechy nieświadomości. Jeśli jednak będziemy kierować uwagę dzieci na próby dokonywania porównań dwóch lub więcej melodii, wtedy uaktywniając uwagę możemy powodować bardziej świadome słuchanie lub odtwarzanie muzyki

Najłatwiej dzieci rozpoznają melodie kontrastujące ze sobą zestrojem wysokości dźwięków i rytmem (7a)

7a. Zielony mosteczek

7b. Mróz, mróz

Słowa: Gródecka J. Muzyka: Lcfdd J.

Większej uwagi i wprawy wymaga spostrzeżenie zmian we fragmentach melodii podobnych np. (8ab, 9ab) [Sacher W 1997]

p    b.

b.

9a.

Kształcenie tej umiejętności jest bardzo cenne, gdyż wiele utworów wysnuto z jednego lub kilku przekształcanych motywów lub melodii. Przykładem takiego formowania dzieła muzycznego jest forma wariacji, której istotą jest wyrazisty temat poddany wielokrotnym przekształceniom, a więc polega ona na zestawieniu wielu podobnych do siebie melodii „Założeniem estetycznym wariacji jest przedstawienie w różny sposób, jakby z różnych punktów widzenia, jednego podstawowego ugrupowania, tj. tematu” [Frąckiewicz, Skołyszewski F. 1979, s. 174].

Umiejętność tę dziecko nabywać będzie w toku własnej aktywności (śpiew, gra na instrumentach) następnie łatwiej rozpozna podobieństwa melodii w muzyce wysłuchiwanej, tym bardziej, że przekształcenia motywów i melodii znajdujemy w każdym prawie utworze muzycznym. [lOa, b, c]