61567 skanuj0009

wytrysków nasienia, u mężczyzn w wieku 25—35 lat — zaburzenia erekcji na tle czynnościowym, ale zaczynają pojawiać się coraz częściej zaburzenia na tle organicznym (w wyniku działania alkoholu, nikotyny, trybu życia), a u mężczyzn po 35 roku życia zaczynają dominować zaburzenia erekcji (coraz częściej na tle organicznym) oraz obniżenie libido.

U kobiet w młodym wieku dominują następujące zaburzenia: zaburzenia zespołu gotowości płciowej, anorgazmia pierwotna, pochwica (wszystkie przeważnie na tle czynnościowym). W populacji kobiet w wieku 30—45 lat zaczynają dominować takie zaburzenia, jak: anorgazmia wtórna, dyspareunia, następstwa niezaspokojenia potrzeb seksualnych (choroby psychosomatyczne, nietypowe bóle miednicy, zespół Kehrera), a w populacji kobiet p^j/yżej 45 roku życia pojawiają się zaburzenia wynikające z przemian okresu przekwitania, a także związane z psychiczni nymi reakcjami na wiek. Oziębłość płciowa natomiast występuje dość równomiernie we wszystkich okresach życia kobiety.

Jeżeli chodzi o zachowania dewiacyjne, to z wiekiem częściej;, występują dewiacje na podłożu psychopatologicznym (np. powstałe w przebiegu chorób psychicznych).

Powiązania między wiekiem a życiem seksualnym są bardzo złożone i wiążą się zarówno z czynnikami biologicznymi, jak i psychicznymi czy socjalnymi. W każdym okresie życia występują charakterystyczne problemy, uwarunkowania biologiczne, następstwa trybu życia, zachorowalność na określone typy chorób, konflikty partnerskie itd. Nic zatem dziwnego, że uwarunkowania te rzutują na życie seksualne.

Weg (1983) stwierdza, że z wiekiem u mężczyzn zmniejsza się poziom libido, częstotliwość stosunków, szybkość powstawania erekcji, sprawność seksualna, a wzrasta znudzenie osobą partnerki. W wieku 50—60 lat średnia częstotliwość stosunków wynosi 1—2 tygodniowo. Kelly (1977), który badał aktywność homoseksualną mężczyzn po 50 roku życia, podaje, że blisko połowa homoseksualistów ma w tym wieku udane życie seksualne. Christenson i Gagnon (1965) stwierdzają, że 25% badanych populacji obu płci po 50 roku życia uprawia praktyki masturba-cyjne mające charakter zastępczy.

Liwson (1983) twierdzi, że starzejący się mężczyźni są bardziej uczuciowi w kontaktach międzyludzkich w porównaniu do kobiet, a kobiety po 40 roku życia coraz częściej oceniają innych, stają się energiczne i agresywne.

Okres przekwitania nie jest jeszcze w pełni poznanym zjawiskiem, jednakże przypisuje się mu istotny wpływ na życie seksualne. Kral (1984) podaje, że blisko 60% kobiet nie ma w tym okresie ujemnych następstw w życiu seksualnym, ale wielu innych autorów podkreśla istnienie zaburzeń seksualnych u więk-

H/.ości przekwitających kobiet. W przypadku mężczyzn znany jest zespół przekwitania męskiego wywołany przez czynniki biologiczne, psychiczne i seksualne (Greenblatt 1979, Henker 1977). Poziom testosteronu w tym okresie spada (Jaszmann 1983), co rzutuje negatywnie na poziom libido i sprawność seksualną. Częste są również wtedy zaburzenia seksualne na tle patologii prostaty. Zespół ten jednak nie występuje u wszystkich mężczyzn.

Felstein (1983) stwierdza, że w populacji powyżej 50 roku życia najczęstszymi przyczynami zaburzeń seksualnych są: negatywny wpływ leków, cukrzyca, patologia prostaty, kręgosłupa, ■tany po wylewach mózgowych i zawałach mięśnia sercowego, degeneracja nerwów obwodowych, długotrwałe choroby, przebyte zabiegi operacyjne. Zaburzenia na tle organicznym występują u co 10 mężczyzny, u kobiet natomiast zmiany w narządach płciowych prowadzą do zmniejszenia lubricatio i dyspare-unii. Crown i D’ Ardenne podkreślają, że w wielu przypadkach zaburzenia seksualne w tym wieku są objawem maskowanej depresji. Felstein.(1983) stwierdza, iż wiele zaburzeń seksualnych u kobiet wiąże się ze zmianami naczyniowymi w okolicy łechtaczki.

Z nowych raportów socjoseksuologicznych wynika, że zauważalna jest wyraźna zmiana aktywności i potrzeb seksualnych Starszych pokoleń w porównaniu z poprzednimi generacjami badanymi przez Kinseya. Wzrasta średnia aktywność seksualna, wydłuża się czas aktywności seksualnej, coraz więcej osób w tzw. jesieni życia ma udane życie seksualne. Powyższą prawidłowość tłumaczy się m.in. poprawą warunków życia, postępem w medycynie, dowartościowaniem seksu w kulturze (Sterr-Wei-ner 1980).

D. PSYCHICZNE PRZYCZYNY ZABURZEŃ SEKSUALNYCH

Piśmiennictwo na ten temat jest ogromne. Jako najważniejsze przyczyny psychogenne prowadzące do trudności i zaburzeń seksualnych wymienia się następujące:

I. Czynniki rodzinne:

p — niewłaściwa atmosfera wychowawcza, i -— nieudane małżeństwo rodziców,

B, — utrata rodziców przed 6 rokiem życia, k — dominacja matek oraz autorytaryzm, despotyzm ojców, Ir— wczesnodziecięce konflikty i frustracje uczuciowe.

19