94284201 djvu

422 K. W. MAJEWSKI

Oko jako przyrząd optyczny.

Aby zdać sobie sprawę ze sposobu, w jaki powstają na siatkówce oka wyraźne obrazy przedmiotów świata zewnętrznego, musimy obliczyć położenie punktów kardynalnych. Do tego obliczenia potrzebne są następujące dane: 1. Współczynniki załamania wszystkich ośrodków przeźroczystych oka. 2. Promienie krzywizny powierzchni. które rozdzielają te ośrodki. 3. Oddalenie tych powierzchni od siatkówki.

1. Współczynniki załamania, w porównaniu z powietrzem, oznaczone zapomocą możliwie dokładnych metod są następujące:

Rogówka....... 1,3771 (Matthiessen)

Ciecz wodna...... 1,3374 (Hirschberg)

Soczewka

Torebka .    .    .    1,3599

Zewnętrz, warstwa 1.3880 Średnia warstwa 1,4060 Jądro ....    1,4107

Ciało szkliste

(Matthiessen)

1,3360 (Hirschberg).

Widzimy więc, że współczynniki załamania cieczy wodnej i ciała szklistego są do siebie bardzo zbliżone, gdyż nieznaczna różnica występuje. dopiero na trzeciem miejscu dziesiętnem. Widzimy dalej, że soczewka nie posiada jednolitego współczynnika załamania, lecz. że łamliwość jej zmienia się od warstwy do warstwy, zwiększając się od powierzchni ku jądru. Dla uproszczenia obliczeń ko-rzystnem jest wiedzieć, iaki współczynnik załamania musiałaby posiadać soczewka jednorodna o tych samych promieniach krzywizny i tej samej odległości ogniskowej, co soczewka oczna. Otóż oddawna już wiadomo, że współczynnik załamania takiej soczewki teoretycznej nie tylko jest o wiele większy od średniego współczynnika poszczególnych warstw soczewkowych, ale nawet znacznie większy od współczynnika samego jądra. I tak Matthiessen obliczył, że ten t. z w. całkowity współczynnik soczewki wynosi 1.4371. Tsclierning uw^raża tę cyfrę za zbyt wysoką i przyjmuje 1,42 W ostatnich czasach Treutler ze zmniejszenia siły łamliwej oka po wydobyciu zeń soczewki obliczył, że współczynnik całk<>-wity=l,4215, a zatem zbliżony jest do tego, jaki podaje Tscherning. Zjawisko to na pozór paradoksalne łatwo zrozumieć, jeśli się zważy, że jądro soczewki otoczone jest powierzchniami o daleko silniejszej krzywiźnie, niż krzywizny zewnętrznych powierzchni soczewki. Mo-