29 (37)

29

1.1. Wybrane zagadnienia chemii budowlanej

liwiąjąc wiele procesów technologicznych, takich jak: prasowanie, ciągnienie, odprężenie itp.

Cermetale to materiały, w których cząstki ceramiki krystalicznej są osadzone w osnowie z metalu, najczęściej w ilości 5-15% wagowych. Ponieważ przeważa składnik metalowy, stąd ten rodzaj materiału należałoby zakwalifikować do metali.

Odznaczająca się twardością i udarnością w wysokiej temperaturze ceramika (drobnokrystaliczna i bez porów) usytuowana w osnowie metalowej stanowi elementy robocze w maszynach skrawających; osnowa metaliczna zapewnia sprawne odprowadzenie ciepła z ceramicznego elementu skrawającego i zabezpiecza go przed przegrzaniem.

Pierwszym metalem, z którego wykonywało się narzędzia, była stal wy-sokowęglowa (0,6-1,4% C) zahartowana. Dobre efekty uzyskiwano przy stosowaniu cermetalu WC-Co (węglik wolframu w kobalcie). Poza węglikiem wolframu w coraz większym zakresie korzysta się z innych węglików (tytanu, talu, chromomolibdenu) i ich mieszanin, cermetali na bazie trójtlenku glinu (AI2O3): AI2O3 - Cr lub AI2O3 - Cr - Mo.

Materiały polimerowe

Polimery wielkocząsteczkowe są to olbrzymie cząsteczki powstałe w wyniku połączenia się za pomocą wiązań kowalencyjnych wielu powtarząjących się niewielkich ugrupowali atomów, zwanych jednostkami monomerycznymi (monomerami lub merami).

Z punktu widzenia struktury można polimery podzielić na cztery grupy: polimery liniowe, rozgałęzione, nieznacznie usieciowane i silnie usieciowane. co ilustruje rys. 1.5.

Polimery liniowe są zbudowane z monomerów, w których atomy są połączone w bardzo długie łańcuchy (makrocząsteczki) za pomocą silnych wiązań kowalencyjnych, natomiast połączenie między łańcuchami odbywa się przy udziale słabych sił van der Waalsa. Polimery te w temperaturze pokojowej są albo całkowicie bezpostaciowe, albo też częściowo krystaliczne, wykazując w pewnych obszarach prawidłowy układ łańcuchowy (rys. 1.5a). Ze względu na działanie słabych sił van der Waalsa między łańcuchami, ten typ materiału polime-rycznego przy podwyższaniu temperatury szybko mięknie i przechodzi w stan ciekły.

Ta grupa polimerów jest podstawą polimerów termoplastycznych, czyli ter-moplastów, takich jak np. polietylen - PE. polichlorek winylu - PVC. polistyren -PS.

Polimery silnie usieciowane lokuje się na drugim końcu szeregu typów strukturalnych (rys. 1.5d). Jest to uwarunkowane tym, że wyjściowe monomery mają