43 (33)

M, Wybrane zagadnienia chemii hudoM^anęj

—    obszar III. odpowiadający warunkom współistnienia fazy krystalicznej Zn z ciekłym stopem.

—    obszar IV. odpowiadający warunkom współistnienia kryształów Cd z. cutok-lykiem (Cd I Zn).

—    Obszar V. odpowiadający warunkom współistnienia kryształów Zn z eutekty. kiem (Cd I Zn).

0 20 ffl

80

100

Cd

40 eo

cd — -

Rysunek 1.19. KflMwtcji wykresu fazowego 100% 00% cyak-k*ira |2|

Przedstawiony na rys. 1.19 diagram fazowy jest przykładem wykresu równowagi termodynamicznej układu z całkowitym brakiem wzajemnej rozpuszczalności składników w sianie stałym i ma w tym przypadku znaczenie przede wszystkim dydaktyczne.

Przykład układu równowagi żelazo-węglik żelaza z ograniczoną rozpuszczalnościI składników w stanie stałym i odmianami alotropowymi przedstawiono na rys. 1.20.

Wykres ten ma duże znaczenie techniczne i obejmuje zakres stali węglowych oraz żeliw białych. W temperaturze pokojowej żelazo ma sieć rwc (faza a - fcr-r>«>. I przy ogrzewaniu powyżej temperatury 9I0°C sieć zmienia się na rśc (fuza y - austenit). Druga przemiana polimorficzna zachodzi powyżej temperatury ok. I400°C, kiedy to żelazo powraca do struktury o sieci rwc (faza 5). natomiast w temperaturze I538“C topi się.

Żelazo i węgiel tworzą związek FfcjC. zwany cementytem. Związek ten. wy-slępujący przy zawartości węgla 6.67%. dzieli wykres na dwie części, przy czym praktyczne znaczenie ma tylko część od strony żelaza. Węglik żelaza stanowi, jak