318 319 (4)

318 URAZY I USZKODZENIA SPORTOWE

Stosowanie ciepła

Stosowanie ciepła można rozpocząć w sytuacji gdy:

-    Ustabilizują się obrzęki

-    Zniknie przekrwienie w miejscu urazu

-    Dojdzie do powrotu prawie pełnego zakresu ruchów

-    Ruchy staną się niebolesne

-    Kontynuowanie stosowania zimna nie przynosi postępu.

Zarówno ciepło, jak i zimno powodują rozluźnienie mięśni i mają działanie przeciwbólowe, z tym, że ciepło zapewnia większy komfort i ma ogólne działanie uspakajające. Naturalnie, stosowanie ciepła może mieć miejsce jedynie w okresie doleczania (faza rehabilitacji końcowej)*.

Należy wyraźnie podkreślić, że jakkolwiek wzmożenie metabolizmu tkankowego pod wpływem ciepła przyspiesza naprawcze procesy tkankowe, to jednak musi upłynąć odpowiedni czas aby doszło do tzw. „bezpiecznego” wygojenia uszkodzonych struktur.

Ciepło stosuje się pod postacią kąpieli, zwykłych i wirowych, okładów, wchłaniających ciepło silikonowych żelów, ultradźwięków, promieni podczerwonych itp.

Chorą kończynę poddaje się działaniu ciepła przez 20 minut - woda o temp. 37°C - uszkodzenie podostre, o temp. 41°C - uszkodzenie przewlekłe. W przypadkach nadwrażliwości czuciowej skóry można stosować zewnętrznie leki znieczulające.

Przeciwwskazaniami do stosowania ciepła (oprócz ostry ch faz pourazowych i pooperacyjnych) są: znaczne upośledzenie czucia skóry, zaburzenia krążenia obwodowego, nadwrażliwość na ciepło.

Uwaga! W przypadku obecności wszczepów metalowych przeciwwskazane jest stosowanie diatermii!

Masaż

Masaż, bez względu na postać: rozciąganie, uciskanie, uderzanie, pocieranie itp. Znajduje zastosowanie głównie w celu przed treningowej rozgrzewki oraz powysiłkowego rozluźnienia tkanek.

W ostrych fazach pourazowych każdy masaż jest przeciwwskazany, podobnie jak w zakażeniach, podrażnieniach i zapaleniach skóry!

Leczenie kompleksowe

Kompleksowe leczenie uszkodzeń narządu ruchu - chociaż jedynie właściwe - w ogóle nie jest łatwe, ale szczególne trudności nastręcza u sportowców. Wynika to z tego, że sportowcy są szczególnie podatki na nerwice sytuacyjne.

Zimno może być stosowane tak. w okresie ostrym (po urazie, operacji itp.). jak i w okresie doleczania.

powstające w zetknięciu się z ostrą lub przewlekła chorobą urazową, w wyniku czego może leczenie się komplikować i łatwo o różnorodne powikłania.

Uraz sportowy zagrażający karierze zawodnika sprzyja błędom diagnostycznym. zaburza ciągłość leczenia, oraz nie sprzyja prawidłowemu doleczaniu (często wymagającemu odpowiednio długiego czasu). A przecież ostateczny wynik leczenia uszkodzenia narządu ruchu zależy od współdziałania, aktywności i dyscypliny pacjenta w sumiennym wykonywaniu ćwiczeń leczniczych i spełnianiu zaleceń zespołu leczącego. W procesie doleczania w^rażne znaczenie na rehabilitacja psychiczna. Bez poznania i pozyskania dla celów leczenia psychiki pacjenta nie ma mowy o szybkim przywracaniu mu zdolności do treningu, a następnie podejmowaniu startów w zawodach. Mając na uwadze szczególne wymagania stawiane ciału sportowca, w procesie rehabilitacji prowadzi się konwencjonalne leczenie, kinezy- i fizykoterapeutyczne, jak też organizuje się specyficzne formy treningu, uwzględniając tak uprawianą dyscyplinę sportu, jak i rodzaj i stopień uszkodzeń, zastosowane leczenie, ewentualne uszkodzenia towarzyszące, zaistniałe powikłania itp.

Kolejność faz rehabilitacji leczniczej nie odbiega od zasad ogólnych i przebiega następująco:

1.    Uzyskanie optymalnie prawidłowego stawu i mięśni (morfologia).

2.    Uzyskanie optymalnie niebolesnego stawu i mięśni.

3.    Uzyskanie pełnej ruchomości stawu.

4.    Przywrócenie pełnej siły mięśniowej.

5.    Przywrócenie możliwości wytrzymania skurczu izometrycznego.

6.    Uzyskanie zintegrowanego i skoordynowanego ruchu.

7.    Przywrócenie i rozwinięcie szybkości pracy mięśni.

8.    Przywrócenie wydolności naczyniowo-sercowej.

W przypadku stosowania unieruchomienia zewnętrznego rehabilitacja lecznicza fazy doleczania dzieli się na trzy okresy:

1.    Rehabilitacja podczas stosowania unieruchomienia (gips, wyciąg itp.).

2.    Rehabilitacja po zlikwidowaniu unieruchomienia.

3.    Podjęcie treningu specyficznego dla danej dyscypliny sportu.

Wymienione wyżej trzy fazy doleczania różnią się zależnie od rodzaju

uszkodzenia, rodzaju leczenia zasadniczego, uprawianej dyscypliny sportu, stanu wytrenowania i klasy sportowej.

Intensywność i dozowanie ćwiczeń są indywidualizowane, zależnie od przebiegu gojenia i spodziewanej w poszczególnych stadiach wytrzymałości tkanek miękkich narządu ruchu.