CCF20091102001 (2)

kilka tworzyw, a bardzo dużych wyprasek nie można otrzymywać z tłoczyw termoutwardzalnych itd.

Obserwuje się także zachowanie próbki podczas ogrzewania, podczas kontaktu z otwartym płomieniem palnika oraz działanie na tworzywo rozpuszczalników i niektórych stężonych odczynników chemicznych (30% H2SO4, 20% NaOH).

Podczas ogrzewania i spalania obserwuje się wygląd, zapach i odczyn powstałych gazów, par i dymów, wygląd popiołu itp.

W trakcie rozpoznawania tworzywa sztucznego analizę rozpocząć należy od prób najprostszych, przechodząc stopniowo do coraz bardziej skomplikowanych analiz jakościowych i ilościowych.

1.2. Metody rozpoznawania tworzyw sztucznych

1.2.1. Określenie wyglądu zewnętrznego próbki i porównanie jej z wzorcami tworzyw sztucznych już zidentyfikowanych

Przy oględzinach określa się następujące cechy:

•    przeźroczystość, przeświecanie lub barwa (przykładowo niektóre tworzywa nie występują np. nigdy w barwach jasnych, część tworzyw jest przeźroczysta, inne są tylko przeświecające),

•    dźwięk, jaki wydaje próbka po rzuceniu jej na blat stołu z pewnej wysokości (np. polistyren daje prawie metaliczny odgłos, natomiast polietylen i polipropylen odgłos głuchy),

•    gładkość powierzchni (niektóre tworzywa, np. polietylen, mają powierzchnię, która przypomina w dotyku parafinę, a np. polistyren ma powierzchnię błyszczącą gładką i twardą).

W tablicy 1 podano przykłady rozpoznawania tworzyw sztucznych na podstawie wyglądu i własności zewnętrznych.

1.2.2.    Badania identyfikacyjne na podstawie rozkładu termicznego

Badanie polega na spaleniu rozdrobnionego tworzywa w płomieniu palnika i obserwacji zjawisk zachodzących w trakcie kontaktu z płomieniem. Następnie wyjmuje się próbkę z płomienia i obserwuje dalej. Jeżeli próbka pali się, należy płomień zdmuchnąć, po czym obserwować powstające dymy i określić ich zapach oraz wygląd popiołu.

Podczas badania należy zwrócić uwagę na następujące zjawiska:

•    czy tworzywo w ogóle pali się, czy pali się w płomieniu palnika, a gaśnie po wyciągnięciu,

•    czy zapalone pali się dalej samo, czy pali się gwałtownie powodując odpry-skiwanie, rodzaj płomienia tworzywa (świecący, kopcący), barwę płomienia, układ barwy, iskrzenie w płomieniu itd.

•    czy tworzywo się topi, czy się topi kropelkami lub ciągnie nitki, czy się zwęgla, czy pęcherzykuje lub rozwarstwia itp.

•    jaki jest zapach gazów wydzielających się po zagaszeniu płomienia.

1.2.3.    Zachowanie się tworzywa wobec rozpuszczalników i odczynników chemicznych

Rozpuszczalność tworzyw sztucznych w rozpuszczalnikach organicznych i w wodzie jest także istotną cechą charakterystyczną ułatwiającą rozpoznanie danego tworzywa. Jednakże ocena rozpuszczalności tworzyw należy do prób uzupełniających wyniki poprzednich badań. Analizę rozpoczyna się od sprawdzenia rozpuszczalności w rozpuszczalnikach, w wodzie oraz w roztworach kwasów i zasad. Wiele rodzajów tworzyw nie rozpuszcza się w pospolitych rozpuszczalnikach. Nie ulegają łatwo rozpuszczeniu żywice fenolowe, mocznikowe, formaldehydowe, melaminowo-formaldehydowe, anilinowo-formaldehy-dowe, tworzywa ligninowe, a także poliamidy, polietylen i policzterofluoroetylen. Żywice fenolowe w słabym stopniu rozpuszcza stopiony a-naftol lub p-naftol oraz rezorcyna. Poliamidy rozpuszczają się w krezolu i 60% kwasie solnym. Z niewielkimi wyjątkami (takimi, jak kwas poliakrylowy, alkohol poliwinylowy, eter