CCF20100407004 (2)

Podstawowe Czynniki Zagrożeń w Środowisku Pracy

Hermetyzacja i automatyzacja procesu produkcyjnego, bezpieczne maszyny

Działania te, obejmujące m.in. uszczelnianie przewodów transportujących surowiec, instalowanie osłon przy maszynach czyszczących emitujących duże ilości pyłu i wprowadzanie nowych technologii umożliwiających zdalne kierowanie procesem produkcyjnym mogą bardzo skutecznie ograniczyć narażenie pracowników na pył zawierający chorobotwórcze alergeny i toksyny. Przykładami nowoczesnych technologii, umożliwiających znaczną redukcję narażenia są: rozdrabnianie ziół po uprzednim nawilżeniu (w zakładach zielarskich) oraz zdalne kierowanie trakami (robotnik siedzący w kabinie oddalonej kilkanaście metrów od pilarki nie jest narażony na wdychanie szkodliwego pyłu drzewnego).

Rzeczą ważną jest wyeliminowanie z zakładów produkcyjnych wadliwie skonstruowanych maszyn, które przyczyniają się do rozwoju i rozsiewania szkodliwych czynników biologicznych w miejscu pracy. Na przykład niektóre maszyny sortujące nasiona często uszkadzają surowiec, co sprzyja rozwojowi grzybów o właściwościach alergizujących i toksycznych, stwarzających zagrożenie zdrowotne dla pracowników składnic nasiennych.

Należy również ograniczyć ryzyko związane z rozwojem bakterii i grzybów w olejach i emulsjach używanych do smarowania i chłodzenia maszyn, przez dodawanie do nich efektywnych i bezpiecznych dla ludzi biocydów.

Bezpieczna biotechnologia

Dynamiczny rozwój przemysłu mikrobiologicznego z wykorzystaniem osiągnięć inżynierii genetycznej umożliwia zwiększenie opłacalności wielu dziedzin gospodarki, m.in. takich jak produkcja leków czy przerób odpadów. Konieczne są jednak konstrukcyjne zabezpieczenia urządzeń i dyscyplina technologiczna, sprzyjająca uchronieniu pracowników przed wdychaniem szkodliwych produktów rozpadu drobnoustrojów stosowanych w procesie produkcyjnym oraz przed teoretycznie możliwym, a trudnym do przewidzenia, działaniem niepożądanych mutantów.

Zwalczanie chorób odzwierzęcych (zoonoz) i profilaktyka

Utrzymywanie w czystości pomieszczeń inwentarskich i ich dezynfekcja to skuteczne środki zapobiegające większości chorób odzwierzęcych. W profilaktyce zoonoz znaczenie mają również omówione uprzednio szczepienia i stosowanie odzieży ochronnej.

Na terenach ognisk chorób odzwierzęcych istotne jest monitorowanie sytuacji epidemiologicznej i prognozowanie wybuchu epidemii. Można na przykład przewidzieć epidemię leptospirozy (gorączki błotnej), której sprzyja wysoka temperatura i duża wilgotność połączona z rozmnażaniem gryzoni, i wcześniej zabezpieczyć narażone grupy zawodowe (J. Parnas, 1960; J. Dutkiewicz, L. Jabłoński, 1989). Na terenach ognisk niektórych zoonoz (leptospirozy, kleszczowego zapalenia mózgu, boreliozy z Lyme) zwalcza się gryzonie i kleszcze, które są przenosiciełami wymienionych chorób.

Bezzwłoczne opatrywanie nawet drobnych skaleczeń odniesionych w czasie pracy jest jednym z najskuteczniejszych środków zapobiegających różycy i niektórym innym zoonozom. By uniknąć infekcji i inwazji przenoszonych drogą pokarmową, pracownicy mający zawodowy kontakt ze zwierzętami i surowcami pochodzenia zwierzęcego powinni spożywać posiłki w czystym pomieszczeniu, z dala od potencjalnego źródła zakażenia.