CCF20111206026 (Kopiowanie)

nadprogramowe. Planowano, że właśnie w szkole rozpocznie się wdrażanie programu obowiązkowego szkolenia przysposobienia wojskowego⁶⁹.

Projekty programów powstawały w PUWFiPW, który współpracował z Ministerstwem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego⁷⁰.

Mimo to liczba uczniów uczestniczących w zajęciach pw była znaczna. W 1928 roku było ich 60 tys. a w latach trzydziestych ponad 200 tysięcy⁷¹. Dużą zasługę należy przypisać tu PUWFiPW, który dbał o wysoki poziom organizacyjny i merytoryczny prowadzonych zajęć. Zajęcia organizowano tak, by ich cykl zaczynał się pod koniec września i trwał do końca czerwca. Latem prowadzono obozy szkoleniowe⁷².

⁶⁹    Odczyt dla Parlamentarnej..., op. cit., s. 10.

⁷⁰    Projekt wychowania młodzieży metodami wojskowymi od szkoły powszechnej do liceum opracowany został w PUWFiPW (we współpracy z MWRiOP) i zakładał, że młodzież w czasie nauki, od momentu przyjścia do szkoły powszechnej aż do powołania do służby wojskowej, miała być przez cały czas przygotowywana do obrony państwa. MWRiOP uznało, że przysposobienie młodzieży szkolnej do obrony kraju jest częścią zadań szkoły. Podzielono je na przygotowanie do obrony kraju i przysposobienie wojskowe. W obowiązkowym przysposobieniu do obrony kraju brała udział młodzież w szkołach powszechnych, gimnazjalnych i liceach ogólnokształcących. Obowiązkowi szkolenia w szkolnych hufcach pw podlegali jedynie chłopcy. Dziewczęta natomiast wiedzę teoretyczną, w ramach przygotowania do obrony kraju, otrzymywały w trakcie zdobywania wykształcenia ogólnego. Ich udział w hufcach żeńskich i stowarzyszeniach pw miał charakter ochotniczy. Przysposobienie młodzieży do obrony kraju realizować miano przy aktywnym udziale całego grona pedagogicznego szkoły w trakcie zajęć programowych z przedmiotów obowiązujących w danym typie placówki oświatowej. Liczono również na pogłębianie wiedzy obronnej w kołach zainteresowań. W hufcach szkolnych pw realizowano natomiast praktycznie szkolenie wojskowe. Zaplanowano, już od szkoły powszechnej, nauczanie przedmiotów wojskowych w ramach ogólnych programów przedmiotów szkolnych.

W trzeciej klasie szkoły powszechnej według projektu, rozpoczynano podawanie pierwszych wiadomości na temat wojska. W omawianym odczycie podano przykład lekcji przyrody, w czasie których omawiano wykorzystanie zwierząt przez sity zbrojne. W gimnazjach i liceach w programach przedmiotów ścisłych znalazły się elementy balistyki i budowy broni. Omawiano również charakterystykę gazów bojowych (na lekcjach chemii). Nauka historii służyć miała wychowaniu obywatelskiemu i patriotycznemu. Lekcje geografii miały nauczyć podstaw kartografii i terenoznawstwa. Zajęcia w higieny połączone być miały z ratownictwem ogólnym i przeciwgazowym oraz „higieną marszową”. W szkołach średnich, szczególnie zaś liceach pedagogicznych, zajęcia miały również na celu przygotowanie przyszłych pedagogów i instruktorów mających prowadzić zajęcia przysposobienia wojskowego. Ibidem.

⁷¹    K. Pindel, op. cit., s. 80.

⁷⁷ Wytyczne wyszkolenia >v oddziałach..., op. cit., s. I.

Szkolenia dostosowywano do warunków atmosferycznych, terenowych i środowiska, w których je prowadzono.

Wyróżniano zazwyczaj cztery podokresy szkolenia: I - od września do listopada, II - od grudnia do lutego, III - od marca do czerwca, IV - od lipca do września.

Ten ostatni, jako okres letnich obozów szkoleniowych.

Podokresy 1,111 i IV wykorzystywano głównie do pracy szkoleniowej w terenie, zaś w podokresie II przeważały zajęcia w pomieszczeniach i ośrodkach wf i pw⁷³. Dlatego też w miesiącach jesiennych i wiosenno--letnich dominowało wyszkolenie bojowe, strzeleckie, wychowanie fizyczne itp. Zimą ćwiczono walkę na bagnety, obronę przeciwgazową, brano udział w kursach społeczno-oświatowych organizowanych przez komitety wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego⁷⁴.

PUWFiPW niejednokrotnie podkreślał, że niezależnie od warunków atmosferycznych winna być zachowana ciągłość szkolenia i nie mogło być dłuższych przerw⁷⁵.

Wysoki poziom prowadzonych zajęć gwarantować miała kompetentna kadra instruktorska, chociaż, jak to zostało już wspomniane w niniejszej pracy, szczególnie w pierwszym okresie funkcjonowania systemu pw, odczuwano poważne braki w tym zakresie.

Podoficerowie zawodowi oddelegowani do pełnienia funkcji dowódców instruktorów oddziałów pw prowadzili osobiście najtrudniejsze przedmioty i zagadnienia oraz nadzorowali realizację szkolenia przez instruktorów niewojskowych, według zaleceń powiatowych komendantów przysposobienia wojskowego, którzy z kolei, kierując całokształtem przysposobienia wojskowego na swoich terenach, zobowiązani byli prowadzić szkolenie instruktorów oraz brać osobisty udział w ostrych strzelaniach, rzucaniu granatami bojowymi, ćwiczeniach w komorze gazowej i ważniejszych ćwiczeniach bojowych⁷⁶. Osiągnięte wyniki ogłaszane były w rozkazach dziennych pułków, a następnie odczytywane na zbiórkach oddziałów pw i hufców szkolnych danego obwodu. Upowszechnianie wyników służyć miało rozbudzaniu współzawodnictwa⁷⁷.

” Metody i programy wyszkolenia.... op. cit., S. 9.

^M J. Zając, Metody pracy..., op. cit., s. 514.

¹¹ Instrukcja wyszkolenia dla oddziałów..., op. cit., s. 9.

^,ł Metody i programy wyszkolenia..., op. cit., s. 9.

” Ibidem, s. 10.

67