Charakterystyka hodowlana drzew leśnych (39)

luuiiai uiuwu uuiwauiw^Ui

girgensohnii), na glebach torfiasto-glejowych. W Puszczy Kozienickiej występuje zarówno w borze mieszanym świeżym, jak i w olsie jesionowym (Jaworski, Zarzycki 1983).

Jodła rozwija się i odnawia dobrze zarówno na glebach o odczynie silnie kwaśnym, jak i zbliżonym do obojętnego.

Siedliskowe typy lasu

Jodła jako gatunek główny w granicach naturalnego zasięgu może występować na siedliskach: boru mieszanego świeżego, lasu mieszanego świeżegb, lasu świeżego, lasu mieszanego wilgotnego, lasu wilgotnego, boru mieszanego wyżynnego, lasu mieszanego wyżynnego i lasu wyżynnego, a w górach na siedliskach lasu mieszanego górskiego i lasu górskiego. Rolę domieszkową pełnić może jodła w borze mieszanym wilgotnym i borze mieszanym górskim, wprowadzana jest również w borze świeżym (Zasady hodowli lasu 1988, Trampler i in. 1990).

Na wymienionych siedliskach borów i borów mieszanych na niżu jodła występuje obok dębu bezszypułkowego i sosny, zaś na siedliskach żyźniejszych lasowych, w lesie wilgotnym — obok dębu szypułkowego i jesionu, a w lesie świeżym i lesie mieszanym świeżym — z dębem szypułkowym. Na Wyżynie Małopolskiej i na Pogórzu Karpackim tworzy drzewostany z sosną lub bukiem, a w reglu dolnym z bukiem i świerkiem oraz domieszką jawora, wiązu i innych gatunków.

W optymalnych warunkach siedliskowych jodła wykształca drzewostany jednogatunkowe, rosną one głównie na Roztoczu, w Górach Świętokrzyskich, w Beskidzie Sądeckim (okolice Starego Sącza, Piwnicznej i Krynicy), w Beskidzie Niskim (m.in. okolice Grybowa i Rymanowa) i w Bieszczadach (okolice Baligrodu, Birczy i Lutowisk).

Zagrożenia abiotyczne

Jak już wspomniano, jodła jest bardzo wrażliwa na mróz. Przykładem są bardzo duże szkody mrozowe, wyrządzone w drzewostanach jodłowych przez mroźne zimy w roku 1928/29 i 1940/41. Przy temperaturze poniżej 30°C mogą przemarzać 1-3-letnie igły. Jodła cierpi od przymrozków wiosennych. Skutki szkód mrozowych są pomniejszane przez jej duże zdolności regeneracyjne. Rysy mrozowe na pniu powstają szczególnie na okazach o silnie rozwiniętych koronach. Na głębokich, niezbyt mokrych glebach jodła jest odporna na wiatr (silny korzeń palowy). Może jednak ulegać wiatrołomom. Okiść stwarza mniejsze zagrożenie niż u świerka. Jodła jest też mniej wrażliwa od świerka na susze (głęboki system korzeniowy) (Materiały ETH).

Jodła cierpi od zgryzania i spałowania. Nie powtarzające się zgryzanie nie jest jednak dla jodły bardzo niebezpieczne z uwagi na jej dużą zdolność regeneracji. Bardziej niebezpieczne jest spałowanie; zdarcie kory i łyka powoduje bowiem powstawanie martwicy, co osłabia znacznie żywotność jodeł. Brak zabezpieczenia przed szkodami ze strony zwierzyny może uniemożliwić uzyskanie