Charakterystyka hodowlana drzew leśnych (47)

u.

•a

MoipiM ipAotofnuDd >|8unj0!>i

Ryc. 17. Schemat przebiegu stosowania rębni stopniowej gniazdowej (bawarskiej) w dojrzałym drzewostanie złożonym z jodły, buka i świerka około 400 sztuk drzew na 1 ha. Rycina może przedstawiać przestrzenną kolejność wykonywania cięć w odnawianym drzewostanie, ji również ich czasowe następowanie po sobie na tej samej powierzchni (według P. Burschela i J. Hussa 1987)

W każdej fazie procesu odnawiania wszystkie cięcia przeprowadzane są w ten sposób, że ścięte i okrzesane drzewa dociąga się przy pomocy urządzeń linowych do przygotowanego szlaku zrywkowego wewnątrz drzewostanu, skąd są dalej transportowane. Pojazdy mogą poruszać się tylko po zaznaczonych ścieżkach i drogach leśnych (ryc. 17).

I — zwarty starodrzew; system szlaków zrywkowych utworzony w młodszych fazach rozwojowych drzewostanu w okresie cięć pielęgnacyjnych lub dopiero w drzewostanie dojrzałym dzieli strefę na pasy (działki robocze) o szerokości 40-60 m.

II — cięcia grupowe i gniazdowe wykonuje się w celu: kształtowania ośrodków odnowienia (jodła, buk) z osłoną górną tam, gdzie ono pojawiło się wcześniej, inicjowania odnowienia samosiewnego gatunków cienioznoś-nych oraz tworzenia warunków dla wprowadzanych sztucznie sadzonek jodły bądź buka. Przeważająca część drzewostanu (strefy) pozostaje nienaruszona. Cięcia wykonuje się najpierw w częściach drzewostanu osłoniętych od wiatru. Z drzewostanu pobiera się 5-10 % jego zapasu.

III    — cięcia brzegowe; odsłanianie partii środkowych grup i gniazd oraz po

szerzanie ich w kierunku powstałego lub wprowadzonego odnowienia. Wszystkie pozostałe części drzewostanu nie objęte zabiegami pozostają nadal zwarte. Pobiera się 10-15 % miąższości drzewostanu.

IV    — dalsze cięcia brzegowe poszerzają ośrodki odnowieniowe, przyjmujące

często nieregularne formy. Obok gatunków cienioznośnych rozwijają się gatunki drzew o umiarkowanych wymaganiach świetlnych (świerk). W przypadku braku odnowienia naturalnego następuje niezwłocznie sadzenie. W środkach grup oraz w części północnej, nie ocienionej, na gniazdach można wprowadzić gatunki światłożądne (sosna, modrzew). Pobiera się 20-25 % zasobności drzewostanu.

V    — odnowienie pokryło całą powierzchnię, gniazda (grupy i kępy podrostu)

połączyły się w wyniku cięć brzegowych i uprzątających, które objęły 2/3 pozostałego starodrzewu. Pułap koron odnowienia przyjmuje postać faliście ukształtowanych stożków. Pozostałe części starodrzewu znajdują się jeszcze wzdłuż linii i dróg tak, że mogą one być usunięte bez szkód w odnowieniu.

VI    — ostatnie dojrzałe drzewa usunięto. Jeszcze przez kilkadziesiąt lat wy

stępuje zróżnicowanie wysokości, wyraźnie dostrzegalne w grupach i kępach w postaci stożków. Budowa ta w ciągu kolei rębności zaciera się coraz bardziej. Wydłużenie okresu odnowienia ponad 30-40 lat zwiększa opisane wyżej zróżnicowanie budowy grupowej i utrwala je.

Rębnie częściowe

W drzewostanach jodłowo-dębowych i jodłowo-bukowych dobre rezultaty można osiągnąć odnawiając w pierwszej kolejności jodłę na gniazdach cięciami częściowymi wykonywanymi w grupach i kępach złożonych z tego gatunku,