DSCN0918

Rozdział V

Wpływ więzi uczuciowych w rodzinie na przystosowanie społeczne dzieci

1. Funkcjonowanie więzi uczuciowej między dziećmi a rodzicami

Kształtowanie się więzi uczuciowej

Więź uczuciowa z matką rozwija się w ontogenezie jako pierwszy przejaw związków uczuciowych dziecka. W chwili przyjścia na świat, a także w pierwszych tygodniach życia dziecko nie odróżnia matki od innych otaczających je osób i na wszystkie osoby z otoczenia reaguje jednakowo. Około 4 miesiąca życia niemowlę zaczyna rozpoznawać matkę i od tego momentu coraz wyraźniej czynnie dąży do kontaktu z matką. Pozytywne reakcje dziecka na twarz i postać matki (uśmiech, stan radosnego ożywienia, kierowanie rączek, a nawet nóżek w kierunku matki) są wyrazem kształtowania się więzi uczuciowej z matką; 7—8-miesięczne niemowlę ostro manifestuje niezadowolenie z powodu odejścia matki. Gdy matka jest w pobliżu, dziecko wodzi za nią oczami, próbuje się do niej zbliżyć; gdy matka bierze je na ręce, przytula się i całym ciałem przywiera do jej ciała.

Nawiązanie więzi uczuciowej z matką jest rezultatem istniejącej u każdego zdrowego niemowlęcia pierwotnej potrzeby (a więc potrzeby uwarunkowanej genetycznie, której podłożem jest struktura neurofizjologiczna), określanej w literaturze mianem potrzeby przywiązania. Potrzeba przywiązania interpretowana jest jako

r

83