DSCN1470

pracy i gospodarki. Gospodarkę polską w latach 1991—2005 cechuje obfity MMftograficzny przyrost zasobów pracy. Przyrost ten stanowi 36% całego przyrostu w Europie i ponad 50% przyrostu do pozostałych krajów Europy Polski). Inna przyczyna dość dużego bezrobocia to polityka państwa wobec eksportu. Utrata rynków wschodnich i bałkańskich oraz Niemiec Wschodnich, a także sztucznie utrzymywany kurs złotówki przy wysokiej inflacji (w 1991 r.) sprawiły, że eksport stał się nieopłacalny.

W kolejnych latach obserwuje się ciągły wzrost stopy bezrobocia: 1992 r. - 14,3%, 1994 r. - 16,0%, 1998 r. - 10,4% , 2001 r. - 17,4% , w 2005 r.

-    17,9 (Tabela 1.1.). Spadek stopy bezrobocia w latach 90. mógł być poniekąd pozorny. W roku 1995 bowiem, zaczęła obowiązywać znowelizowana Ustawa o Zatrudnieniu i Przeciwdziałaniu Bezrobociu, w myśl której zaostrzone zostały kryteria uzyskania zasiłku dla bezrobotnych, a czas jego ■pomywania mocno skrócony. Część osób bezrobotnych utraciła zatem status osoby bezrobotnej uzyskując status osoby poszukującej pracy. Część bezrobotnych nie chciała zarejestrować się, gdyż obowiązki wynikające ze statusu bezrobotnego przewyższały korzyści.

Dynamika przyrostu bezrobocia w ostatnich latach, choć osłabła jest zauważalna. Obecnie obserwuje się podobne cechy rynku pracy i bezrobocia w Polsce co w Europie. Dwie podstawowe tendencje bezrobocia to wzrost bezrobocia długotrwałego oraz wzrost liczby młodocianych i młodych bezrobotnych. Bezrobocie długotrwałe charakteryzuje się pozostawaniem bez zatrudnienia dłużej niż 12 miesięcy. W niektórych okresach bezrobocie długotrwałe dotyczyło 42,5% (luty 1993 r.) czy 43,4% (grudzień 1992 r.) ogółu bezrobotnych (Strzelecka, 1993). W krajach Unii Europejskiej udział bezrobocia długotrwałego w całkowitym bezrobociu jest równie wysoki. W 1992 roku w Portugalii wynosi 30%, w Hiszpanii 45%, w Grecji 50% (Borowiec, 1996). Konsekwencją ekonomiczną bezrobocia długotrwałego jest wzrost liczby bezrobotnych bez prawa do zasiłku. W Polsce także obserwuje się spadek liczby osób pobierających zasiłek, którego czas ogranicza się do 12 miesięcy (Tabela 1.1.) (Rocznik Statystyczny, 1998).

Druga cecha bezrobocia w Polsce i w Europie to bezrobocie młodych i młodocianych. Analizując dane dotyczące bezrobocia w Polsce czy w Europie można zaobserwować znacząco wyższą (średnio dwukrotnie) stopę bezrobocia wśród młodzieży w stosunku do innych grup wiekowych. W 1994 roku w krajach UE stopa bezrobocia wynosiła 11%, a w grupie bezrobotnych do 24 lat — 21% (Borowiec, 1996). W tym czasie w Polsce stopa bezrobocia wynosiła 16%, wśród młodzieży od 15 do 19 roku życia

-    45%, a w przedziale 20—24 lata 27,6%. WIV kwartale 1997 roku stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 10,3%, a wśród młodzieży do lat 19—31,7%, w wieku 20-24 lata — 21,2% (.Rocznik Statystyczny, 1997, 1998). Bezrobocie w tych dwóch grupach wiekowych jest szczególnie dużym problemem