5783291641

Daniel Maciejak: Kryzys gospodarczy w Rosji w latach 1991-96 152

Przemysł chemiczny także rozwinięty jest na wysokim poziomie - jest to głównie produkcja nawozów mineralnych, kauczuku syntetycznego, tworzyw sztucznych, włókien chemicznych, kwasu siarkowego, sody, farb i lakierów, wyrobów farmaceutycznych. Liczne są duże rafinerie ropy naftowej - Jarosław, Niżnij Nowgorod, Groźny, Krasnodar, Samara, Ufa, Iszymbaj, Omsk i Angarsk.

Wszechstronnie rozwinięty jest przemysł elektromaszynowy zatrudniający połowę pracowników przemysłu. Jego główne gałęzie to przemysł zbrojeniowy, lotniczy i kosmiczny (na bardzo wysokim poziomie technologii), produkcja maszyn ciężkich, energetycznych, taboru kolejowego, przemysł stoczniowy, samochodowy, produkcja ciągników, maszyn rolniczych. Przemysł materiałów budowlanych z kolei opiera się na produkcji cementu i konstrukcji żelbetonowych. W Rosji istnieją też dogodne warunki do rozwoju przemysłu drzewnego (lesistość kraju wynosi 46 %). W Archangielsku, Krasnojarsku i Bracku mieszczą się wielkie zakłady celulozowo-papiernicze.

Co do przemysłu lekkiego to główną jego gałęzią jest przemysł włókienniczy, skupiony w Regionie Centralnym (jeden z największych na świecie okręgów tego przemysłu). Produkcję ogranicza brak środków dewizowych na import surowców - bawełny i lnu. W 1992 produkcja tkanin wyniosła 5,1 mld m² Nastąpił też duży spadek w produkcji odzieży. Do najważniejszych gałęzi przemysłu spożywczego należą: przemysł cukrowniczy skoncentrowany w Regionie Centralnym i rybny (30 % światowej produkcji konserw rybnych i ponad 50 % kawioru przypada na Rosję).

Dość ważną dziedziną gospodarki jest rolnictwo. Użytki rolne zajmują 13 % powierzchni kraju (1993 rok), z czego grunty rolne 132 min t (59 %). Poważnym problemem hamującym rozwój upraw jest rozległość kraju i surowy klimat. To właśnie dlatego Rosja musi ciągle importować żywność. W 1993 roku obsiano zbożami 61 min ha, zaś zebrano ok. 110 min t , w tym 43 min t pszenicy, a także jęczmień, owies i żyto. Dobrze rozwinięta jest produkcja roślin przemysłowych -słonecznika, lnu, bawełny, buraka cukrowego, tytoniu, ziemniaków i drzew owocowych. Najważniejszą rolę odgrywa hodowla bydła (53 % wartości produkcji rolnej to produkcja zwierzęca), na zachodzie typu mlecznego, a w strefie stepów typu mięsnego. Hodowla trzody chlewnej koncentruje się na obszarach uprawy ziemniaków i kukurydzy (głównie Kaukaz Północny), a owiec i kóz na Powołżu, Przedkaukaziu i Syberii Wschodniej. W wielu regionach Rosji rybołówstwo i przetwórstwo ryb jest podstawowym źródłem utrzymania ludności. W 1992 roku połowy ryb wyniosły 5,6 min t.

2. Przyczyny kryzysu w Rosji w okresie transformacji

Przyczyny kryzysu w Rosji w latach 1992-1996 wiążą się nie tylko z rozpadem ZSRR i procesem transformacji systemowej w niepodległej już Rosji, ale tkwią jeszcze w gospodarce byłego Związku Radzieckiego. Rosja w największym stopniu odziedziczyła cechy tej gospodarki, a więc i problemy nękające ją.