DSCN6486 (Kopiowanie)

I ftnnW™«» iywyck i Ich klasyfikacja 195

genrtycznic) wzorce zachowaniu się w określonej sytuacji, prowadzące do zachowania życia danego osobnika lub utrzymania gatunku, określamy mianem instynktów. Będzie o nich mowa w dalszych częściach książki, lecz już teraz podam - poza opisanymi powyżej - parę przykładów. Tropikalne mrówki z rodzaju Alin w swych mrowiskach zakludają hodowle grzybów, które są ich głównym pożywieniem, Potężne mrówki-robotnicc tysiącami wędrują po gałęziach drzew i krzewów, wycinając kawałki liści większe od nich samych i transportując je do gniazda. Tam żują liście i przerabiają je na papkę, na której rozwija się gizybnia, służąca owadom za pokarm. Młoda królowa udająca się na lot godowy zabiera w uchyłku jamy gębowej odrobinę grzybni, którą potem troskliwie pielęgnuje, użyźniając podłoże własnym kałem oraz zabijanymi w tym celu jajami i larwami - dopóki grzybnia nie rozrośnie się należycie. Mrówki/ł/Msą poważnymi szkodnikami w Afryce, Ameryce Południowej i w Indiach, ponieważ potrafią ogołocić z liści całe plantacje.

Nic tworzące kolonii, lecz zakładające pojedyncze gniazda podobne do os błonkówki rodziny gizebaczowatych (Sphecidae), jak np. wardznnka (Bembex rosiralaj, szczerklina piaskowa (Ammophila sabulasa) lub taszczyn (Philanius Iriangulum, rodzina taszczynowate - Philantidae) kopią norki w ziemi celem złożenia jaj, a następnie przygotowują żywy pokarm dla larw. Pokarmem tym są inne owady, które zostają sparaliżowane żądłem błonkówki; atakujący owad dokładnie “zna" anatomię swojej ofiary i nakłuwa żądłem zwoje nerwowe. Spreparowane w ten sposób owady są żywe, a więc nie rozkładają się, a jednocześnie nie mogą uciec i żywcem są zjadane przez rozwijające się larwy.

Nauka o owadach to entomologia: możemy wyróżnić w niej różne działy, np. lepidoptcrologia obejmuje badania motyli, dipterologia zajmuje się muchówkami, a koleoptcrologia - chrząszczami.

7.4.6J.I6.Tvp: Mięczaki (Mollusca)

Mięczaki nazwę swą zawdzięczają budowie ciała, które - poza skorupą - jest ciastowato miękkie. Stanowią one drugi co do liczebności (po stawonogach) typ zwierząt, znamy bowiem około 130 tysięcy gatunków współcześnie żyjących mięczaków i ponad 35 tysięcy kopalnych. Dzielimy jena 2 podtypy. Podlypobunerwce(Ampluneura) liczy 2 gromady: bezplytkowce czyli bruzdobr/uchy |Solenogaslres) i wieloplylkowce czyli chitony (Polyplacophora). Podtyp muszlowce (Conchifera) zawiera 5 gromad: jednoplytkowce (Placophora), walconogi czyli lódkonogi (Scaphopodaj, ślimaki czyli brzuchonogi (Gastropoda), małże zwane inaczej blaszkoskrzelnymi (LameUibranchia) i glowonogi (Cephalopoda). Nauka o mięczakach nosi nazwę malakologii; jej dziedziną jest konchologia, zajmująca się muszlami.

otwór gębowy — nofrydium “ układ nerwowy 'skrzata

odbyt

Ryc. 7>129y Schemat budowy mięczaka z rodzaju Neopilinu (widok od strony grzbietowej) (wg l.cinchc i Wuwstiuiulu, .101

Mięczaki nie wykazują żadnej metameryzacji (segmentacji ciała); sądzi się, iż wywodzą się jednak od wspólnego przodka z pierścienicami, ponieważ bardziej pierwotne gatunki mają postać larwalną trochoforę. przypominającą swoją budową trochoforę morskich pierścienic. Za pochodzeniem od wspólnego przodka przemawia także żywa skamieniałość - mięczak morski Neopilina, o bardzo pierwotnej budowie, wykazujący prymitywną segmentację (ryc. 7-129). Występują u niego nefrydia. parzyste (6 par) i bardzo podobnie ulokowane jak metaneftydia pierścienic, obserwuje się metameryzację układu nerwowego i mctamerycznie ułożone 5 - 6 par skrzel,

8 par mięśni grzbietowo-brzusznych oraz dużą, nic podzieloną celomę. Być może ów hipotetyczny wspólny przodek pierścienic i mięczaków podobny był do wspól-czetoych wirków.