DSCN6619 (Kopiowanie)

Komórki czopkonośne mają podobną budową, z tym, że ich wypustki szczytowe (czopki) w błonach dysków zawierają inny barwnik: jndopśyrie. Jodopsyna składa się z rctinalu oraz jednego z trzech różnych białek, o innej budowie aniżeli skotopsyna. Ze względu na rodzaj białka, czopki reagują na różne długości światła, dzięki czemu odbieramy wrażenia barwne. Jeden rodzaj czopków pochłania promienie niebieskie (maksimum pochłaniania fal o długości 430 nm), drugi promienie zielonożółte (maksimum dla fali o długości 540 nm), zaś trzeci pomarańczowoczcrwone (maksimum dla fali o długości 575 nm). Jednoczesne pobudzenie dwóch rodzajów czopków przez promienie o długości fali pośredniej jest rozpoznawane jako wrażenie barwy pośredniej.

Najwięcej czopków znajduje się wdolku środkowym, a zwłaszcza w jego części centralnej czyli w plamce żółtej - miejscu najlepszego widzenia (gdzie prawie w ogóle nie ma pręcików). Siatkówka jest tu wpuklona, ze względu na zmniejszenie liczby komórek w innych warstwach. W plamce żółtej każdy czopek łączy się z własnym neuronem dwubiegunowym, a każdy neuron dwubiegunowy z jednym neuronem wzrokowo-zwojowym. Taki układ powoduje bardzo dużą precyzję rozpoznawania bodźców. Natomiast w pozostałych częściach siatkówki kilka komórek receptorowych tworzy połączenie z jednym neuronem dwubiegunowym, kilka neuronów dwubiegunowych- z jednym neuronem warstwy zwojowej, tak że nie zachodzi precyzyjne rozdzielenie impulsów wywołanych pojedynczymi bodźcami.

Komórki wzrokowe pręcikonośne i czopkonośne są pierwszym neuronem drogi wzrokowej. Następne dwa neurony również znajdują się w siatkówce: II neuron to komórki nerwowe dwubiegunowe, a trzeci to komórki nerwowe zwojowe. Ich wypustki biegną wnerwię wzrokowym do ciał kolankowatych bocznych (IV neuron), skąd bodźce przekazywane są do kory mózgu (V neuron): do pola 17, powyżej i poniżej bruzdy ostrogowej (w płacie potylicznym). Włókna nerwowe biegnące z przyśrodkowych części siatkówki krzyżują się w skrzyżowaniu wzrokowym.

W przekazywaniu bodźców w siatkówce uczestniczą także tzw. neurony poziome i komórki amakrynowe. Pobudzenie fotoreceptorów przez światło powoduje pobudzenie tych struktur, a one z kolei hamują impulsację sąsiednich fotoreceptorów. Dzięki takiej organizacji siatkówki obserwujemy ostre kontury figur jasnych i ciemnych w polu widzenia (a więc zauważamy kontrast).

Jak się okazało, gałki oczne człowieka wciąż wykonują ruchy, nawet w czasie snu. Ruchy te możemy podzielić na cztery rodzaje. Są to:

1.    ruchy szybkie, przy przenoszeniu wzroku zjednego przedmiotu na drugi;

2.    ruchy wolne (np. przy obserwacji poruszającego się przedmiotu);

3.    ruchy konwergencyjnc (przy obserwacji przedmiotów zbliżających się i oddalających);

4.    ruchy wyzwalane przez bodźce płynące z narządu równowagi.

Te ostatnie mają miejsce nawet wówczas, gdy wzrok skierowany jest na nieruchomy przedmiot i określamy je mianem oćżónlaśii fizjologicznego. Polega on na tym, że przy wpatrywaniu się w jeden nieruchomy punkt gałka oczna wykonuje nieznaczne ruchy powolne, po których następuje szybki powrót do poprzedniego położenia. Jest to konieczne do ciągłego spostrzegania danego obrazu. Gdybyśmy uniemożliwili fizjologiczny oczopląs (na przykład podając lek, który poraziłby mięśnie gałki ocznej), obraz na siatkówce nie przesuwałby się, a receptory „przyzwyczaiłyby się" (adaptowały) do bodźca i przestały nań reagować; w takim przypadku obraz staje się coraz bardziej wyblakły, aż w końcu niknie. Ponowne wytworzenie obrazu następuje na drodze jego „wyobrażenia sobie” przez mózg.

Spośród narządów ochronnych oka wspomnieć jeszcze trzeba o spojówkach, powiekach i narządzie Izowym. Powieki są ruchomymi fałdami skóry, zabezpieczającymi gałkę oczną. Oprócz Skóry w powiece mieści się mięsień okrężny oka (umożliwiający zamknięcie i zaciśnięcie powiek). tarczka (twarda płytka łącznotlcankowa tworząca szkielet powieki i zawierająca gruczoły tarczkowe, które wytwarzają wydzielinę osłaniającą przed wyschnięciem, ochronną i zmniejszającą tarcie) oraz spojówka Spojówka pokrywa tylną część powieki i od przodu gałkę oczną. Jest przeźroczy sta bardzo dobrze unerwiona (m. in. przez zakończenia bólowe). Dotknięcie spojówki powodme