DSCN6740 (Kopiowanie)

■    organizacji w przyrodzie 189

Tutaj jako przykład przedstawimy zależności w środowisku lądowym. Obumarłe liście (detry-las) są spożywane przez dżdżownicą (dctrytusożercę - konsument I rządu), która z kolei może Stanowić pożywienie ptaka (konsument II rządu), ten zaś może paść ofiarą ptaka drapieżnego (konsument III rządu). Natomiast odchody tego ostatniego bądą rozkładane przez reducentów.

Zarówno producenci, jak i organizmy roślinożerne bądź mięsożerne stanowią pewne etapy pnepływu energii w ekosystemie. Są to jednak etapy całkowicie odmienne. Zatem organizmy, które aileżą do grupy znajdującej się na tej samej pozycji w łańcuchu pokarmowym zajmują ten sam padom troficzny.

W zależności od tego, z jak złożoną biocenozą mamy do czynienia, liczba poziomów troficznych może być różna, łm biocenoza jest bogatsza, tym wiącej poziomów troficznych w niej wystąpuje. A im biocenoza uboższa, tym łańcuchy pokarmowe są krótsze. Możemy wyróżnić następujące po-nomy troficzne (ryc. 10-3):

I    poziom troficzny. Na najniższym poziomie troficznym są producenci, czyli organizmy samo-żywne (zarówno organizmy fotosyntetyzujące, jak i chemosyntetyzujące).

II    poziom troficzny. Stanowią go organizmy roślinożerne, czyli konsumenci pierwszego rządu.

III    poziom troficzny. Tu z kolei występujągatunki mięsożerne, zjadające roślinożerców (czyli drapieżcy pierwszego rządu); należą one do grupy konsumentów drugiego rządu.

IV    poziom troficzny. Stanowią go drapieżcy drugiego rządu, żywiący sią drapieżcami pierwszego rządu (są to konsumenci trzeciego rządu).

V    poziom troficzny. Tutaj analogicznie znajdują sią konsumenci czwartego rządu, czyli drapieżcy trzeciego rządu, zjadający drapieżców drugiego rządu (porów. ryc. 10-3).

POZIOMI	PRODUCENCI	ROŚLINY	TRAWA
POZIOMU	KONSUMENCI I	ROŚLI NOŻERCY	KONIK POLNY
POZIOM III	KONSUMENCI II	DRAPIEŻCY I	ŻABA
POZIOM IV	KONSUMENCI III	DRAPIEŻCY II	WĄŻ
POZIOMY	KONSUMENCI IV	DRAPIEŻCY III	PTAK DRAPIEŻNY

Ryc. 10-3. Obrazowe przedstawienie poziomów troficznych z przykładami (DD-K)

Teoretycznie mogą również istnieć dalsze poziomy troficzne.

Ponieważ większość gatunków to polifagi (organizmy odżywiające sią wiącej niż jednym rodzajem pokarmu), mogą one należeć do kilku poziomów troficznych. Jedynie gatunki będące monofagn-Ołi (organizmy odżywiające sią jednym rodzajem pożywienia, np. panda żywiąca sią bambusem lub miś koala - eukaliptusem) mogą być przypisane jednemu poziomowi troficznemu.

Przejście z jednego poziomu na każdy kolejny powoduje utratą energii przemieniającej sią * ciepło. W związku z tym im dłuższy łańcuch pokarmowy tym większe zachodzą w nim straty ⁿ>eigii. Najkorzystniejsze są więc krótkie łańcuchy, ponieważ organizm znajdujący sią na końcu gg(go łańcucha ma możliwość zdobycia największej ilości energii. W związku z utratą energii przy (‘Tzcchodzcniu z niższego poziomu na wyższy liczba poziomów troficznych nie przekracza sześciu, •optymalna liczba to 3-4.