DSCN6750 (Kopiowanie)

w przyrodzie 199

Wraz z biegiem rzeki zmieniają się organizmy zamieszkujące wodę. Im rzeka staje się szersza i głębsza, tym nurt jest wolniejszy, a woda uboższa w tlen. W dolnym biegu rzeki żyją organizmy podobne do tych jakie możemy spotkać w wodach stojących. Również ze względu na mniejszą prędkość wody mogą tutaj występować rośliny i glony, czyli ekosystem na tym odcinku jest nie tylko cudzozywny (jak w przypadku strumieni), ale i samożywny. Tym sposobem heterotrofy mają pożywienie we własnym ekosystemie i nie są zdane na dopływ pokarmu z zewnątrz.

Najbardziej typowym przykładem ekosystemów wód słonych jest morze. Jest to część oceanu, którą oddzielają od niego półwyspy lub łańcuchy wysp. Czasami granicę mogą stanowić też podwodne progi. Możemy wyróżnić kilka rodzajów mórz:

-    morza przybrzeżne - charakteryzują się tym, że są oddzielone od oceanu łańcuchem wysp lub podwodnym progiem i w związku z tym wymiana wód z oceanem następuje w łatwy sposób;

-    morza śródziemne - są otoczone lądami, a przez to wymiana wód z oceanem następuje jedynie przez wąskie cieśniny;

-    duże lub bardzo zasolone jeziora - czasami w ich przypadku też stosuje się nazwę morze, typowym przykładem jest Morze Martwe.

Morza możemy podzielić również ze względu na położenie. W tym wypadku wyróżnimy kilka typów:

-    otwarte - ten typ charakteryzuje się szerokim połączeniem z oceanem. Należy tu na przykład Morze Północne;

-    przybrzeżne - typowym dla tego rodzaju jest oddzielenie od oceanu przez wyspy lub półwyspy. Przykładem tu może być Morze Japońskie;

-    miedzvwvsnowe - otoczone jest ono jedynie przez wyspy lub ich archipelagi. Przykład stanowi Morze Jawajskie;

-    miedzykontynentalne - charakterystycznym dla tego typu będzie otoczenie przez kontynenty. Jako przykład mogą nam posłużyć Morze Śródziemne i Morze Czerwone;

j - leżą one wewnątrz jednego kontynentu. Nasze Morze Bałtyckie nale

ży do tego właśnie rodzaju mórz.

Ekosystem mórz choć podobny do ekosystemu jezior posiada jednak znaczne różnice. Dotyczą one przede wszystkim gatunków żyjących w obu środowiskach. Spowodowane jest to kilkoma czynnikami - przede wszystkim zasoleniem oraz prądami morskimi i pływami.

W ekosystemie morza możemy wyróżnić trzy podstawowe strefy:

- nervtvczna - stanowi ją strefa pomiędzy wybrzeżem a głębokością do 200 m;

1 eufotyczna - czyli górną warstwę strefy nerytycznej; sięga ona do głębokości 100 m i charakteryzuje się obecnością światła;

I oceaniczna-iest to obszar poniżej 200 m.

H| Sukcesja

Z upływem czasu w każdym ekosystemie następują zmiany. W biotopie powodują one powstawanie nowych nisz ekologicznych, co prowadzi do zajmowania danych terenów przez inne gatunki, u przypadku długotrwałego procesu mamy do czynienia z sukcesją ekologiczną.

Sukcesja ekologiczna jest to uporządkowany kierunkowy proces zmian, jakim podlega bioce-"oza i ekosystem, co powoduje następowanie jednej biocenozy po drugiej na danym obszarze, czyli I *fekcie stopniowe przekształcanie się jednego ekosystemu w inny ekosystem. Zmiany ekosystemu wywoływane są poprzez powolne zmiany w układzie stosunków siedliskowych bądź klimatyez-•yd) Powoduje to bezpośrednie i pośrednie przekształcenie biocenozy wraz z jej środowiskiem Zazwyczaj zdarza się. że na kierunek zmian zachodzących w środowisku wpływa /miana