DSCN6741 (Kopiowanie)

190 Biologia - repetytorium dla maturzystów i kandydatów na uczelnio medyczne

W przyrodzie rzadko mamy do czynienia z prostymi łańcuchami pokarmowymi (ryc. 10-4).

Ryc. 10-4. Prosty łańcuch pokarmowy. Roślina (producent) jest zjadana przez królika (konsument I rzędu - roślinożerna), ten z kolei pada łupem lisa (konsument II rzędu), a odchody lisa (a także królika) rozkładane są w glebie przez stawonogi i drobnoustroje (rcducenci) do prostych związków chemicznych, pobieranych przez roślinę (JD)

Ponieważ najczęściej jedne gatunki odżywiają się wieloma gatunkami z niższego poziomu troficznego lub nawet z kilku poziomów troficznych, mamy w przyrodzie do czynienia z sieciami zależności troficznych (pokarmowych). Przedstawiają one wzajemnie się przenikające złożone łańcuchy pokarmowe. W każdej biocenozie możemy spotkać się z wzajemnie przeplatającymi się zależnościami pokarmowymi - gdzie każdy łańcuch będzie się zaczynał od pierwszego poziomu troficznego (producentów), a kończył na którymś z wyższych poziomów (ryc. 10-5).

Ryc. 10-5. Sieć troficzna - wzajemne uzależnienia pokarmowe na przykładzie flory i fauny pobrzeża zbiornika wodnego (JD).

2    - motyl - owad roślinożerny (konsument I rzędu);

3    - mewa (ptak - konsument U i 111 rzędu);

4    - kaczka (ptak - konsument II rzędu);

6    - uklcja (ryba planktonożcrna, konsument I i II rzędu);

7    - szczupak (ryba drapieżna, konsument III rzędu);

8    - fitoplankton (producenci);

9    - zooplankton (konsumenci I rzędu);

10    - ślimak wodny (konsument I rzędu);

11    - moczarka (roślina - producent);

12    - martwe szczątki organiczne (detrytus);

13    - drobnoustroje rozkładające detrytus (detrytofagi).

Przepływ energii i materii w łańcuchu pokarmowym tworzy odpowiednie struktury troficzne biocenozy, które charakteryzują poszczególne typy ekosystemów.

Producenci i konsumenci kolejnych rzędów stanowią poziomy pokarmowe ekosystemu, tworzące razem piramidę ekologiczną. Podstawę piramidy tworząproducenci, następnym poziomem są roślinożcrcy (konsumenci I rzędu) a później drapieżcy (konsumenci II, III itd.).

Piramidy ekologiczne możemy podzielić biorąc pod uwagę:

-    liczebność - liczba osobników reprezentujących kolejne poziomy troficzne w ekosystemie (piramida liczebności);

-    biomasę - łączna masa osobników reprezentujących kolejne poziomy troficzne w ekosystemie (piramida biomasy);

energię przepływającą poprzez ekosystem (piramida produkcji).