Elementa Latina IV
0

16

bellurn ac nefarium! — Tu, Iuppiter, qui isdem, quibus baec urbs, auspiciis a Romiilo es constitutus, quem Statorem huius urbis atque imperii vere nominamus, hunc et huius socios a tuis ceterisque templis, a teetis urbis ac moenibus, a vita fortunisąue civium omnium arcebis, et hornines bonorum ini-mlcos, hostes patriae, latrones Tlaliae, scelerum foeclere inter se ac nefaria societale coniunctos, aeternis suppliciis vivos mortu osqu e macta bis.

V

Catilina hostis atque pai*riclda vocatur

(Sallustius, De eon. Cat. 31,7 — 32,1).

7    31. Ubi M. Tullius assedit, Catilina, ut erat paratus ad dissimulanda orania, demisso vu!tu, voce supplici postulare a patribus coepit, ne quid de se temere crederent; ea familia ortułn, ita se ab adulescentia vitam instituisse,l ut orania bona in spe baberet; ne existimarent sibi, palricio hominij cuius ipsius atque maiorum plurima benefifiia in plebem Romanam essent, perdita re publica opus ęsse,_y cum eam servartt M.

8    Tullius, inquilraus civis urbis Romae. Ad hoc maledicta alia cum adderet, obslrepere ornhes, hostem atque parricidam vocare.

9    Tum ille furibundus, „Quoniam quidem circumventus“, inqu;it, „ab inimlcis praeceps ągpr, incendiuin ineum ruina restinguam¹¹. Deinde se ex curia doraum proripuit.

l    32. Ibi multa ipse secum volvens, quod neque insidiae

consuli procedebant et ab incendio intellegebat urbern vigiliis inunTtam, optimum factu credens exercitum augere ac prius, quam legiones scriberentur, multa antecapere, quae beljo usui forent, nocte intempesta cum paucis in Manliana castra pro-fectus est.

VI

Catilina in proelio occidit

(Sallustius, De eon. Cat. 61,1—2. 4—9).

1    61. Confecto proelio tum vero cerneres, ąuanta audacia

2    quantaque anitni vis fuisset in exerdtu Catilinae. Nam fere quem quisque vivus pugnando locum ceperal, eum amissa

4 animii corpore tege^at. Catilina vero longe a suis inter hostium

•cadavera repertus est, paululum etiam spirans ferociamąue animi, quam habuerat vivus, in vultu retinens/ Postremo ex ff\ omni copia neque in proelio, neque in fuga quisquam civis ingenuus captus est: ita cuncti suae hostiumque vitae iuxla pepercerant. Neque tarnen exercitus populi RomąnMaetam aut 6 incruentam victoriam adeptus erat. Nam strenuissimus quisque 7 aut occiderat in proelio, aut graviter vulneratus discesserat.

Multi autem, qui e castris visendi aut spoliandi gratia proces- 8 serant, volventeg. hostilia cadavera amieum alii, pars hospitem aut cognatum reperiebant; fuere item, qui inimicos suos co-gnoseerent, Ila.varie per omnem exercitum laetitia, maeror, 9 luctus atque gaudia agitabantur.

B) Viri vere Romani

VII

Quibus civium virtutibus respublica Romana potentiam debueiit

(Sallustius, De eon. Cat. 6, 7; 7,3—7; 9).

1

6.    Ubi regium imperium in superbiam dominątionemque se convertit, Romani im-mutato morę annua imperia binosque im-peratores sibi fecere: eo modo minime posse putabantperlicentiam insolescere animum humanum.

7.    Civitas_;!incredi-bile memoratu est, adepta li bertate quan-

IOlomontn Latlna IV

2