Ekonomika turystyki R Łazarek (54)

Między tymi trzema grupami odbywa się stałe przemieszczanie w obydwu kierunkach: w górę i w dół. W razie powodzenia życiowego część potencjalnych turystów z dolnego trapezu przesuwa się do trapezu środkowego, a nawet do górnego trójkąta, ale czasem, gdy los nie sprzyja, niektórzy, zarówno ci z trapezu środkowego, jak i ci z górnego trójkąta, spadają do trapezu dolnego.

Konsumenci, którzy przesunęli się do wyższej grupy, na ogół szybko się adaptują do konsumpcji charakterystycznej dla danej grupy, ale w razie niepowodzenia życiowego, kiedy znaleźli się w niższej grupie, początkowo starają się zachować dawne przyzwyczajenia do turystyki, nawet za cenę wyrzeczeń w dziedzinie innych potrzeb.

Obserwacja sprzedaży w biurze podróży w Polsce pozwala stwierdzić, że w razie stałego znacznego pogarszania się warunków życiowych klientów następuje rezygnac ja z zakupu produktu tuiy stycznego bądź poszukiwanie niższego standardu i skracanie pobytu, albo też wzmożone oszczędzanie i rezygnowanie z wyjazdu osób dorosłych, aby starczyło na wyjazd dzieci na kolonie, na zimowisko czy „na zieloną szkołę”. Dotyczy to osób z obydwu trapezów.

Kolejna ważna segmentacja rynku turystycznego zależy od poszczególnych faz życia rodziny⁴⁵. Segmentacja oparta na stylu życia⁴⁶ również powinna uwzględniać specjalny produkt turystyczny, np. zimowe urlopy dla osób w „trzecim wieku” powinny być tańsze. Powinna też zapewniać dyskretną pomoc w korzystaniu z posług religijnych.

W razie wprowadzania na rynek nowego produktu turystycznego należy uwzględniać zróżnicowanie społeczeństwa pod względem skłonności do innowacji⁴⁷. W tej materii istnieją znaczne różnice w różnych grupach społecznych. Spotykamy się z konsumentami pionierami, tj. osobami skłonnymi do ryzyka i przygody, ale mamy też konsumentów rozważnych, ostrożnych, biernych i wręcz konser-

Przyjazdy turystów w latach 1980-1996

Tabela 6

Wyszczególnienie	W tysiącach		W odsetkach
	1980	1996	1980	1996
Świat	285 328	594 827	100,00	100,00
Europa	185 442	348 999	64,99	58,67
Ameryka	61 368	116 673	21,51	19,61
Afryka	7 329	21 553	2,57	3,62
Bliski Wschód	7 467	14 084	2,62	2,37
Wschodnia Azja/Pacyfik	21 480	89 186	7,53	14,99
Południowa Azja	2 242	4 382	0,79	0,73

Turysta odwiedzający, który przynajmniej korzysta z jednegu noclegu. Źródło: WTO: Yearbook ofTourism Staiisiiees. Voł. 1-50 ed., s. 5.

⁴⁵    T. Kramer: Podstawy marketingu, PWE, Warszawa 1994, s. 83-86.

⁴⁶    J. Altkom: op. cit., s. 84-85.

⁴⁷    T. Kramer: op. cit., s, 87-89.

56