Geografia turyzmu8

I łH ft /ii(M>n|KKlłiuiwniiic luiyslyc/.nc

(mi I30 miejsc), zaczęto zastępować samolotami Boeing /V (235 miejsc), Boeing 767 (2H2 miejsca) urn/. Airbus A320 |Perry, AnIiIuii 1994, 3I7|. Na przełomie lal osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych w nicklóiych saniololach pasażerskich wprowadzono ponadto zmiany w konstrukcji samolotów, które pozwoliły zmniejszyć opór powietrza podczas lotu, a tym samym zmniejszyć zużycie paliwa. Jak podaje H. Luter 11995, 23], używane przez British Airways samoloty Boeing 747-400 podczas dziesięciogodzinnego lotu zużywają około 10% mniej paliwa niż starsze typy samolotów Boeing 747, co wpłynęło na obniżenie kosztów przewozu pasażerów i ładunków.

Wszystkie te osiągnięcia techniczne sprawiły, że przeloty samolotami stały się relatywnie znacznie tańsze niż ćwierć wieku temu i dzięki rozwojowi lotnictwa cywilnego turyści mogą w krótkim czasie docierać do miejsc oddalonych o tysiące kilometrów i niemal niedostępnych dla innych środków transportu (np. Antarktyda). Tym samym można stwierdzić, że turystyka międzykontynentalna rozwija się obecnie głównie dzięki transportowi lotniczemu.

Większość największych portów lotniczych świata znajduje się w Stanach Zjednoczonych, Japonii i krajach zachodnioeuropejskich. Wśród 25 głównych portów lotniczych świata aż 16 znajduje się w Stanach Zjednoczonych, 2 we Francji,

\ w Japonii oraz po jednym w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Korei Południowej t w Hongkongu. Należy zwrócić uwagę na to, że wśród nich kilka zawdzięcza swoją wysoką pozycję mchowi turystycznemu (przede wszystkim amerykańskie lotnisku w Miami i w Orlando na Florydzie oraz lotniska w: Phoenix w Arizonie, Honolulu na Hawajach i w Las Vegas w stanie Newada). W porównaniu z podanymi wyżej lotniskami największy polski port lotniczy, Warszawa-Okęcie, należy do średnich (w 1989 r. przyjął 3,0 min pasażerów, w następnych latach tylko około

min, aby później znowu zanotować wzrost liczby pasażerów). W lipcu 1998 i. w Hongkongu otwarto największy port lotniczy świata. Liczący 1248 ha ma być golowy dci przyjmowania rocznie aż 87 min pasażerów (obecnie może obsłużyć 35 min pasażerów). Wybudowany kosztem 19,9 mld USD, dysponuje m.in. (()() punktami odpraw i 48 „rękawami” łączącymi terminale z samolotami. Lotnisko zbudowano na połączonych wyspach Chek Lap Kok (od której wzięło nazwę) i Lam ('linii w odległości 25 km od centrum Hongkongu, aby można było zaniknąć dotychczasowe lotnisko Kai Tak (które znajduje się w śródmieściu Koulun).

Rozwojowi turystyki związanej z pokonywaniem przez turystów odległości na pokładzie samolotów towarzyszy pewien regres w turystyce odbywanej na pokładach statków morskich. Przykładem regionu, gdzie lotnictwo zaczęło wypierać morską żeglugę pasażerską, może być Oceania. W 1978 r. np. Tonga odwiedziło ponad 52 000 turystów przybyłych statkami wycieczkowymi i tylko 12 000 turystów przybyłych samolotami. W kilku lut pó/ulc(, w 19H6 r.. liezhu turystów przybyłych statkami wycieczkowymi spadla do 14 000, natomiast korzystających z .samolotu wzrosła do 16 000 osób. Jcdnoewini# pofHłlaiiinlć zaczęła zdobywać tu-

I 17. Największe loiniNku mi Uwici k w l'*'M i

Miasto (port lotniczy)

Chicago (0’Hare)

Dal las-Fort Worth (International) Fundyn (Heathrow)

Din Angeles (International)

Alianta (Hartsfield)

Tokio (Haneda)

San Francisco (International)    /

l)cnver (Stapleton)

Frankfurt nad Menem Miami (International)

Nowy Jork (John Fitzgerald Kennedy) hiry* (Charles de Ganiło)

Nowy Jork-Newark (International) Pnryż (Orły)    -c,;

Hongkong (Kai Tak)

Mosion (Logan) -    _r\; -/

Detroit (Metropolitan) l'hoenix (Sky Harbour) Mirineapolis-Saint Paul Osaka (International)

Seul (Kimpo)    . S ^    ■

Honolulu

his Vegas

Tokio (Narita)

Oi lando (International)

/| lilii o: P. Różyński [1995].

Kraj	Liczba pasażert (tya.)
Siany Zjednoczone	66 078
Stany Zjednoczone	49 970
Wielka Brytania	47 899
Stany Zjednoczone	47 845
Stany Zjednoczone	47 089
Japonia	41 562
Stany Zjednoczone	32 737
Stany Zjednoczone	32 623
Niemcy	32 537
Stany Zjednoczone	28 660
Stany Zjednoczone	26 789
R-anęja	26 115
Stany Zjednoczone	25 613
Francja	25 369
Hongkong	25 156
Stany Zjednoczone	24 215
Stany Zjednoczone	24 171
Stany Zjednoczone	23 608
Stany Zjednoczone	23 402
Japonia >	23 361
Korea Potudniowa	22 633
Stany Zjednoczenie :	22 618
Stany Zjednoczone	22 491
Japonia	22 141
Stany Zjednoczone^	21466

iystyka jachtowa: w omawianym okresie liczba turystów przybyłych juchtami wzrosła na Tonga z 800 do 1659 [Milne 1990a]. Innym przykładem znaczeniu inmsportu lotniczego dla rozwoju funkcji turystycznej w regionie Oceanu Spokoj nego może być Fidżi (dokąd 60% turystów przybywa drogą lotniczą), gdzie zna i zna część bazy noclegowej i urządzeń towarzyszących jest skoncentrowana wokół lotniska międzynarodowego Nadi [Britton 1981].

Liczne przykłady wskazują, że rozwój funkcji turystycznych ma wpływ na wzrost połączeń lotniczych, np. powstanie centrum turystycznego w Cancun na Półwyspie Jukatan (Meksyk) i otwarcie w 1975 r. w pobliżu lotniska międzyna-imlowego spowodowało konieczność zorganizowania codziennych lotów (wcześniej turyści musieli kilka godzin czekać na przesiadkę w Meksyku) z Miami, Los Angeles i Houston (Stany /jednoczone) oraz cotygodniowych lotów / Paryżu