HPIM5156

RYS. 1.126. Sprzęgło jednokierunkowe cierne rolkowe: a) konstrukcja, b) zasada działania; I - obejma. 2 - gwiazda, i - rolki, 4 - sprężynki. / - przenoszenie momentu. // - wolny bieg

RYS. 1.127. Rowerowe sprzęgło wolnego biegu

jest zakleszczone przy prędkości kątowej względnej członu 1 skierowanej przeciw ruchowi wskazówek zegara.

Odmianą konstrukcyjną sprzęgła jednokierunkowego jest hamulec rolkowy, izw. hamownik rolkowy (rys. 1.129). Jeżeli jeden z członów sprzęgła zostanie utwierdzony, to ruch drugiego członu jest możliwy tylko w jednym kierunku,

a)

b)

RYS. 1.128. Sprzęgło jednokierunkowe i elementami zakleszczającymi niekołowymi

RYS. 1.129. Sprzęgło jednokierunkowe hamulcowe

w drugim kierunku następuje zablokowanie maszyny. Sprzęgła te stosowane są najczęściej jako hamulce w przenośnikach taśmowych o trasie pochyłej, zapobiegając opuszczeniu się nosiwa po wyłączeniu napędu.

Zdecydowane znaczenie dla uzyskania dużej trwałości i niezawodności sprzęgła ma gładkość powierzchni pracujących gwiazdy i rolek oraz obejmy. Przy prędkościach obwodowych w sprzęgle v < 6 m/s wysokość nierówności jego powierzchni pracy nie powinna być większa od R_a = 0,63 pm (chropowatość powierzchni), natomiast przy prędkości obwodowej v > 6 m/s gładkość powinna być w granicach R_u = 0,16 pm. Obejmę sprzęgła należy wykonywać ze stali konstrukcyjnych stopowych bądź ze stali do nawęglania: 20H, 40H. N10,17HGN. hartować (lub nawęglać i hartować) do twardości HRC 50-r62 na głębokość 0,8-r 1,8 mm.

147