(1203)

Skóra a procesy odpornościowe

Stosunkowo od niedawna znana jest również inna cenna właściwość skóry, związana z komórkami Langerhansa. Jest ona bowiem również narządem współuczestniczącym w procesach odpornościowych. Należy więc przypuszczać, że zabiegi fizykoterapeutyczne mogą również wpływać korzystnie i na te funkcje skóry.

Skóra a wchłanianie niektórych składników wody kąpielowej

W obrębie skóry wyróżnić można dwie części: naskórek i skórę właściwą. Naskórek składa się z warstwy rozrodczej i warstwy rogowej. Warstwa rozrodcza zapewnia stałą odbudowę złuszczającej się warstwy rogowej, zbudowanej z nie wchłaniających wody płytek rogowych i nie posiadającej naczyń krwionośnych. Wraz z powlekającą ją warstwą emulsji wodnotłusz-czowej naskórek stanowi zasadniczą barierę oddzielającą organizm od środowiska zewnętrznego. W zasadzie pierwszą barierę stanowi powlekająca naskórek warstwa zemulgowanego tłuszczu, nieustannie odnawiana dzięki czynności gruczołów łojowych i potowych. Bariera ta utrzymuje równocześnie stałą wilgotność powierzchni naskórka, niezbędną dla utrzymania jego zwartości i plastyczności. Drugą barierą ochronną jest bardziej zbita u podstawy część rogowa naskórka. Jej struktura ulega stopniowemu rozluźnieniu, by przejść wreszcie na powierzchni zewnętrznej naskórka w złuszczającą się bezpostaciową masę komórkową. Z rozluźnieniem struktury zewnętrznych warstw naskórka związane jest powstanie układu jam komunikujących się z przecinającymi całość porami skóry.

Ta właśnie rozluźniona warstwa części rogowej naskórka jest niejako wsunięta między obie bariery. Woda z rozpuszczonymi składnikami wnika do niej swobodnie, z chwilą spłukania przez kąpiel emulsji wodnotłuszczowej naskórka. Warstwa rogowa pobierając wodę nasącza się, co powoduje jej pogrubienie i pofałdowanie, znane jako „skóra praczki”.

Obrzęk naskórka jest większy w środowisku zasadowym, gdyż warstwa rogowa ulega prawie w 100% nasyceniu wodą. Część składników wody kąpielowej może być natychmiast wchłonięta do krwi przez kolejne warstwy skóry, reszta zaś zostaje odłożona w jamkach warstwy rogowej naskórka, oddziałując przy tym na różne elementy, np. na zakończenia nerwowe i magazyny hormonów tkankowych. Z tego miejsca niektóre składniki mogą też ulegać w ciągu dłuższego czasu po kąpieli wchłanianiu do krwi. Nie wszystkie składniki wody kąpielowej odkładają się w naskórku z równą łatwością. Warstwa rogowa naskórka również z różną siłą wiąże jony poszczególnych składników wody kąpielowej. Stwierdzono, że jony o większej wartościowości są silniej adsorbowane niż jony o mniejszej wartościowości, np. jony potasu silniej niż jony sodu, żelazo trójwartościowe silniej niż dwuwartościowe itd. Kompleksy adsorpcyjne z niektórymi jonami

16