3582326259

Psychologia przesłuchań

Przesłuchanie to sytuacja, w której uczestniczy osoba przesłuchująca i odbierająca zeznanie oraz osoba przesłuchiwana lub zeznająca, czyli świadek.

Psychologia zeznań i proces przesłuchania stanowią główną dziedzinę psychologii sądowej.

Z punktu widzenia psychologii społecznej przesłuchiwanie jest procesem komunikacji interpersonalnej. Między przesłuchującym, a przesłuchiwanym istnieje bowiem wzajemne oddziaływanie i obustronny przekaz informacji także o charakterze pozawerbainym. Na przebieg przesłuchania i jego rezultat mają zatem wpływ obie strony interakcji, ich wzajemna percepcja i ocena, wzajemne postawy, stan psychiczny stron oraz ich cele i oczekiwania.

Najważniejszym celem przesłuchującego jest uzyskanie od świadka jak największej ilości informacji- szczerych, rzetelnych i wiarygodnych o zaszłości, zdarzeniu lub zjawisku wartościowym dla organu procesowego.

W przebiegu przesłuchania wyróżnia się kilka faz, a mianowicie: fazę czynności wstępnych, fazę zadawania pytań ogólnych, fazę zadawania pytań szczegółowych oraz fazę czynności końcowych.

Wyróżnia się różne sposoby, metody przesłuchań, które mają pomóc odpowiednim organom uzyskać potrzebną wiedzę: ( na podstawie badań j. Stanika)

I.    Metoda swobodnej relacji -powoduje najmniej kompletne zebranie wiadomości, przy czym sanowi jednak najbardziej dokładne (zawierające najmniej błędów) źródło informacji - polega ona na swobodnej wypowiedzi na temat konkretnego zdarzenia.

II.    Metoda przesłuchań za pomocą pytań kierunkowych - polega na zadawaniu pytań o zwięzłej, sensownej i jasnej strukturze w celu uzyskania jak największej liczby dokładnych i konkretnych informacji o zdarzeniu.

III.    Metodę przesłuchania krzyżowego -powoduje uzyskanie najbardziej kompletnej wypowiedzi , która zawiera jednak w sobie najwięcej błędów - metoda ta jest niedopuszczalna w polskim ustawodawstwie - związana one jest z kolejnością przesłuchań; świadek najpierw przesłuchiwany jest przez stronę, która wezwała go do sądu, a następnie przez stronę przeciwną; metoda ma na ceiu zadawanie pytań sugestywnych, podstępnych i podchwytliwych, aby wywrzeć na przesłuchiwanym presję psychologiczną; metoda ta jest dopuszczana w systemie anglosaskim.

Istnieją także inne metody na przykład metoda symultaniczna - polega na jednoczesnym przesłuchiwaniu kilku osób czy metoda okazania - jej celem jest porównanie śladów pamięciowych świadka z przedstawionymi mu obiektami, stanami.

Co w sytuacji, gdy wszystkie te metody zawodzą?