2194451195

73

PRZYSWAJANIE WĘGLA

Uidy ływy organum musi zdobywać węgiel, pierwiastek bodowy wszystkich związków organicznych. W przyrodzie vęg;el    J

v dwóch rodzajach związków: w związkach mineralnych tj. <lu!l( l Jego pochodnych (kwas węglowy, węglany) i v związkach or_wv . ; v * t|. związkach, które stanowiły lub stanowią część żywej matem.

Organizmy, klófe potrafię przyswajać węgiel ze zwią/kó*

(CO,), nazywany saaożywnyml lub autotrohcznymi. Należy :. de wszystkim rośliny zielone, a takie pewne bakterie.

Orgaaiiny, które nie mają zdolności syntezy związków or^r., .”. • x dwutlenki węgla l muszę odżywiać się gotowymi związkami orgam nazywamy cwdcoiywnyml lub hatarotroflcznynu.

A. CHEMIZM FOTOSYNTEZY

Przyswajani* dwutlenku węgla prowadzi w pierwszej ko.« wzuwania cukru, w myśl sumarycznej reakcji:

•    i

COj ₍2HjO. eacrgla —(H-C-OH) ♦ HjO * °2    j

Je dno węglowy

K^Cmnt częs-

-    teczki cukru

Przyswajanie dwutlenku węgla połączone jest / ^r

<

^fcn« ‘‘Walon,

Ch.|.oh)

forma zredukowana

(na Jeden atom węgla przyp^ac

więcej wodoru, mniej tlenu..

\

jeiell Jest to energia świetlna, proces asymilacji CO, nazywamy foto gyftttM' Fotosyntezę przeprowadzają rośliny zielone dzięki obecności chlo. rofiltt * komórkach.

Niektóre bakterie wykorzystuję dla przyswajania dwutlenku węgla cner. _sl< chemlcznę 1 wówczas proces ten nazywany chemo»yntexę.

Część doprowadzonej energii zostaje zmagazynowana w cząsteczce cukru, pomiary ciepła spalania cukru wykazały, że przy zupełnym utlenieniu 1 mola llskozy uwalnia się 674 kcal. Dowodzi to, ie w cząsteczce glukozy *ą związane znaczne ilości energii.

Energia ta zostaje uwalniana całkowicie lub częściowo podczas biologicznego rozkładu cukru, >aki zachodzi w komórkach wszystkich istot żywych; w procesach oddychania l fermentacji. W wyniku tych procesów rozkładowych Idysymllacyjnych) węgiel związków organicznych zostaje z powrotem włączony w cząsteczkę CO, .

Związek między fotosyntezą I oddychaniem można przedstawić następująco:

(asymilacja)

<X>2 ♦ H2O fotosynteza^ organiczne * O^. _m    związki węgla

oddychanie (dysymilacja)

W wyniku asymilacji CO, następuje zwiększenie suchej masy rośliny. Od-"rotai*, procesy dysymilacyjnc powoduj ubytek suchej masy. W normalnych ranmkacb_t na świetle, fotosynteza znacznie przewyższa oddychanie rośliny.

Na proces fotosyntezy składa się wiele reakcji chemicznych, z których Przebiega wyłącznic na świetle, część Jest od światła niezależna. Tę ■~^r-S* fcnjpę reakcji nazywamy skrótowo reakcję ciemną. _f Reakcja ciemna polega m. In. na przyłączeniu cząsteczki dwutlenku vę-* postaci kwasu węglowego) do cząsteczki cukru pięcio-węglowego rybulo-* przyłączonymi dwoma resztkami kwasu fosforowego czyli, dwufosforybu-

lOZy.

/^OH' CH₀0-P-0 I ^{2 n}om

H-O-P^o*'

^XOH

^H2^CX>3

ntu

«..u

J'°*«** w u?n *i>o>ób kwa* fo.fo,lic. rolowy. w którym W** ^y    d® /wiązka organicznego, lecz K»*«^/c “^{,c K}’ V    ..

^r*<iukcjł konieczna je.t obccnoiĆ tw^ików redaku^ych *

* «»« przeprowadzenia ,cj

I