24788

Wydatek energetyczny

Podczas wykonywania pracy o określonym wysiłku fizycznym organizm ludzki osiąga stan równowagi pomiędzy powstawaniem i wydalaniem produktów przemiany materii towarzyszącej przemianom metabolicznym.

Podczas wykonywania pracy umiarkowanej dostarczana ilość tlenu jest całkowicie wystarczająca dla mięśni biorących udział w procesie pracy, a występująca oszczędność kosztów energii umożliwia znaczne wydłużenie efektywnego czasu pracy. Natomiast w czasie wykonywania pracy dynamicznej często następuje spadek wydajności energetycznej, którego regeneracja nie jest możliwa w czasie stosowanych przerw w pracy.

W krótkich odstępach czasu, podczas wykonywania pracy dynamicznej, może występować wysiłek większy od maksymalnego, powodując na początku wysiłku niedobór tlenu, a następnie wystąpienie długu tlenowego, który musi być uzupełniony po zakończeniu wysiłku. Pokrycie wydatku energetycznego organizmu w fazie beztlenowej trwającej 20-30 sekund powoduje tworzenie się kwasu mlekowego.

Skutki pracy dynamicznej

Wysiłek fizyczny dynamiczny może zaburzyć normalne funkcjonowanie organizmu człowieka między innymi poprzez:

•    wywołanie hamowania wydzielania soków trawiennych (w przypadku ciężkich i długotrwałych wysiłków),

•    zmniejszenie ilości wody ustrojowej (poprzez pocenie się),

•    zmniejszenie objętości krwi bieżącej, zarazem zwiększenie prędkości jej przepływu,

•    zwiększenie stężenia potasu i noradrenaliny we krwi,

•    powodowanie pojawienia się tzw. białkomoczu wysiłkowego (jest to utrata białka występuje min. w stanach dużego wysiłku fizycznego)

Porównanie pracy dynamicznej i pracy statycznej:

Praca dynamiczna:

•    skurcze o charakterze izotonicznym (zmienia się długość mięśnia przy stałym poziomie napięcia mięśniowego - wynikiem skurczu jest ruch)

•    zapotrzebowanie na tlen i substraty energetyczne równoważone zwiększonym przepływem krwi

•    zmieniający cyklicznie swoje wymiary mięsień współpracuje z układem krążenia

•    wyzwalane są większe siły maksymalne w dłuższych okresach czasu, krótsze czasy regeneracji

Praca statyczna:

•    skurcze o charakterze izometrycznym (wzrasta napięcie mięśnia przy stałej długości -wynikiem nie jest ruch ale utrzymanie części ciała w stałym położeniu np. odkręcanie mocno przykręconych śrub, stanie, trzymanie ciężarów)

•    zmniejszony przepływ krwi na skutek stałego napięcia

•    zwiększone obciążenie układu krążenia

•    mniejsze siły maksymalne, bardzo długie okresy regeneracyjne (dług tlenowy)