25459

•    art. 6 - system źródeł prawa pisanego - na czele hierarchii Konstytucja i wymóg zgodności z nią pozostałych ustaw -> sądowa kontrola konstytucyjności i legalności -> wzmocnienie pozycji Sądu Najwyższego

•    art. 7 - określenie procedury wejścia w życie - ratyfikowanie przez co najmniej 9 stanów

•    I- X poprawka - „Deklaracja Praw” - swobody polityczne, prawo noszenia broni, wolność osobista, wolność mienia, gwarancje proceduralne swobód, zasada otwartego charakteru katalogu praw obywatelskich.

4. Proces ciągłej reinterpretacji Konstytucji, modyfikacje wykładni, rola „żywej”, niepisanej konstytucji i znaczenie uwarunkowań politycznych i społecznych ( możliwe dzięki ogólnemu charakterowi konstytucji )

III.    Zasada podziału władz oraz ich wzajemnego równoważenia się i hamowania:

1.    Założenia:

•    Aparat państwowy realizuje 3 odrębne funkcje: ustawodawczą, wykonawcza i sądowniczą

•    Każdej z nich powinna odpowiadać aktywność odrębnego organu państwowego - niepołączalność funkcji i stanowisk

•    Powinien istnieć system hamulców i równoważenie poszczególnych organów państwa - uniemożliwienie dominacji

2.    W ustroju USA - prezydent, Kongresmani i sędziowe - niezawiśli od siebie nawzajem ani od tego samego elektoratu - różne sposoby wyboru i różna długość kadencji Neustad - system oddzielonych instytucji współuczestniczących w wykonywaniu funkcji państwowych.

Konieczny pewien stopień „zachodzenia kompetencji” - np. Kongres uchwala ustawy, prezydent może stosować weto, które w przypadku veta zwykłego może być przez Kongres obalone. S.N. Może pozbawić mocy akty ustawowe Kongresu, ale prezydent posiada za zgodą Senatu prawo nominacji sędziów. Prezydent wykonuje prawo, ale fundusze na to przyznaje mu Kongres itd. itp.

IV.    Ewolucja ustroju politycznego - periodyzacja państwowości USA:

1.    1776-1803 - kształtowanie się państwowości i utroju USA

2.    XIX w. - dominująca pozycja Kongresu, wzrost pozycji Sądu Najwyższego

3.    XIX/XX - połowa XX w. - pojawienie się „mocnych prezydentów” - Roosveltowie, Wilson -rosnąca rola prezydentów - działania w zakresie ustawodawstwa, przy milczącej aprobacie Kongresu.

4.    połowa XX w - 1974 - przewaga władzy wykonawczej, „imperialna prezydentura”, czerpanie przez prezydentów poparcia przede wszystkim od społeczeństwa, a nie większości w Kongresie

5.    od 1974r - odzyskiwanie przez Kongres równorzędnej z prezydentem roli. Silna prezydentura + silna władza ustawowodawcza + SN jako arbiter w dążeniach dwóch pozostałych

System źródeł prawa

2