27086

WYKŁAD 4

Fakt, że Europa stała się chrześcijańska, dał to, że pewien system wartości został przyjęty na całym kontynencie. Następuje upodabnianie się. Jest to jeden czynnik, który pozwala mówić o narodzinach Europy. Mamy do czyiuenia z częścią południową kontynenm - Cesarstwo Rzymskie zorganizowane politycznie, a północ jest swoistą „białą plamą”. W Europie chrześcijańskiej zaczynają powstawać niestabilne organizacje polityczne. Ta organizacja życia wraz z falą chrześcijaństwa przesuwała się z czasem na wchód. W wieku XI na mapie Europy byty już państwa, a około 3, 4 wieki wcześniej nie było ich jeszcze w ogóle. W okolicach X/XII wieku cały kontynent został objęty organizacją państwową. Mówiąc o narodzinach Europy nie mówimy o całym kontynencie. Chodzi tu raczej o to, jaki charakter przybrała organizacja życia społecznego i gdzie i jakie aspekty występowały. Wszystko zaczęło się ujednolicać. Stworzył się model oiganizacji, który wszędzie działał na podobnych zasadach. Około roku 1000-nego Europa stała się wspólnotą instytucjonalno-polityczną oraz chrześcijańską. 1000 r. jest data umowną. Opracowania na temat tworzenia się Europy podają czasem bardzo rozległe daty np. 900-1350 r. Procesy jednolicenia Europy na wschodzie trwały dłużej. W Europie istniała odmiana wschodnia chrześcijaństwa. Czasami w ogóle utożsamia się całą Europę tylko z Europą zachodnią i katolicyzmem. W Europie średniowiecznej istniała jeszcze instytucja cesarza. Władcy spoglądali życzliwie ku siedzibie cesarza. Dla wielu z nich był on punktem odniesienia. Sama instytucja cesarska była swoistym punktem odniesienia w konstrukcji politycznej Europy. Władcy akceptowali przewodnią rolę papiestwa bądź cesarza w politycznej roli Europy Niektóizy uważają Karola Wielkiego za ojca Europy. Zjednoczył on siłą północne Włochy. Francję i zachodnie Niemcy. Czasem wymienia się 4 zasadnicze rejony, które tworzyły Europę: Roma, Galia, Germania i Slavinia. Ok 1000 roku pojęcie Europy zaczyna być utożsamiane z chiześcijaństwem, dlatego, że poza Europą chrześcijaństwo traci na znaczeniu. Zarazem mieszkańcy Europy zaczynają odczuwać polityczne zagrożenie ze strony Arabów, którzy wnikają na Płw. Iberyjski, co tym bardziej czyni z Europy wspólnotę polityczną. Europa ukształtowała się w oparciu o Rzym, ale zapomina się. że plemiona germańskie i słowiańskie tworzyły swoją kulmrę oraz strukniry polityczne. To właśnie kultura barbarzyńska miła wówczas także istotny wpływ na ukształtowanie Europy. Samo powstanie Europy trwało przez dłuższy okres czasu. Czym Europa później była i czym odróżniała się od innych wspólnot? To się wiąże z pytaniem czy historia powszechna jest historią Europy. Jakaś społeczność nie może zostać cywilizacją, jeśli się nie ma jakiejś historii i wspólnoty. Historia Europy występuje wtedy, gdy zostanie ona potraktowana jako wspólnota odróżniająca się od innych. Czym, tak w ogóle jest cywilizacja? Cywilizacja jest utrwalonym w danej społeczności stylem życia zbiorowego. Wartości, normy i zachowania powinny się przejawiać we wszystkich dziedzinach bytu społeczności. Zamiast słowa „wspólnota'' można używać określenia „cywilizacja”. Pojęcie cywilizacji nie jest trwałe przestrzennie i geograficznie przypisane do całego obszaru. Jakie są relacje między pojęciem cywilizacji i kultury? Jedni je utożsamiają, a inni zawężają pojęcie kultury. Kultura polska, na przykład, stanowi część cywilizacji przestrzennej. Można mówić o pewnych elementach cywilizacji w czasie i określać je „kulturą europejską”. Cywilizacje wyróżniają pewne dziedziny rzeczywistości i do ruch należą moralność i prawo, nauka i wiedza, estetyka i jeszcze warunki bytu materialnego. Cywilizacje islamu np. określa moralność Koranu. Na gruncie jednej cywilizacji coś może być moralne, a dla innej nie. Prawo wyróżnia dane cywilizacje. Jest prawo prywame i prawo publiczne. Tli problem wiąże się z tym. na ile władcy przenosili swoje prywatne prawo na grupy i utożsamiali swoje prawo z prawem plemienia, czy państwa. Nauka i wiedza też są dziedziną rzeczywistości, która wyróżnia dane cywilizacje. W niektórych cywilizacjach pozwala realizować się nauce sarnoismie, bez kontroli władzy państwowej. Tam, gdzie rozwój nauki jest krępowany, to są to aspekty wyraźnie rozróżniające. Jeśli chodzi o etykę, to każda ze znanych cywilizacji wyraźnie się różni.