27418

4 Nie jest tak, że każde działanie organów państwa niezgodne z prawem, wyklucza istnienie praworządności w państwie.

Praworządność formalna - taki stan rzeczy, w którym organom państwa nakazuje się postępować na podstawie i w granicach prawa.

Praworządność materialna - organy państwa postępują na podstawie i w granicach prawa, ale prawo musi spełniać pewne wymogi treściowe (materialne), aksjologiczne (realizować pewne wartości, być słuszne itd.)

Gwarancie materialne praworządności - formy organizacji społeczno-gospodarczych, które czynią naruszenie prawa przez państwo mało prawdopodobnym.

Gwarancie formalne praworządności - gwarancje ustrojowe, instytucjonalne, legislacyjne, tworzenie w określonej formie oraz stosowanie prawa. Mają one sprawić, ze działanie wbrew prawu i ponad jego granicami będzie nieprawdopodobne (?).

Zasada państwa prawnego jest to fundamentalna zasada ustrojowa państwa. Oddaję istotę praworządności materialnej i formalnej jednocześnie.

Państwo jest praworządne i demokratyczne, gdy rządzi się prawem, a nie woluntarystyczną decyzją jednostek.

Szczegółowe zasady państwa prawnego (które są wyprowadzane z generalnej zasady państwa prawnego poprzez orzecznictwo, doktrynę)

1    Zasada trójpodziału władzy;

2    Zasada niezawisłości sędziowskiej, niezależności sądownictwa;

3    Zasada sądowej kontroli zgodności (legislacji) ustaw z Konstytucją,

4    Prawo do sądu, prawo do uczciwego i bezstronnego procesu,

5    Zasada wyznaczająca proceduralne standardy w funkcjonowaniu organów władzy publicznej;

6    Respektowanie praw i wolności człowieka;

7    Respektowanie takich zasad jak: pewność prawa, jasność, jawność, publikacja, obowiązek dotrzymywania umów, zasada praw słusznie nabytych, prawo nie działa wstecz, nienakładanie obowiązków niemożliwych do spełnienia;

8    Respektowanie okresu vacatio legis.

Relacje zachodzące między normami prawnymi a normami moralnymi.

Normy prawne i normy moralne to normy postępowania.

Różnice między normami prawnymi i moralnymi:

a Podstawa obowiązywania (normy prawne obowiązują z uzasadnienia tetycznego, a normy moralne z uzasadnienia aksjologicznego) b Przedmiot regulacji (norma prawna nie może mieć tego samego przedmiotu regulacji)