39792

Hart —»nieistołność zależności prawa i moralności

Istnieje wiele takich relacji, ale nie ma takiej, którą można wyszczególnić i badać jako cliarakterystyczną. Nie można wątpić, ze rozwój prawa pozostał pod wpływem moralności. Nie wynika z tego, że kryteria obowiązywania danych przepisów zawierają konieczność uwzględniania moralności i sprawiedliwości.

Refleksja krytyczna -* aby ją uprawiać trzeba założyć odniesienie do wartości. Tym co jest niezmienne są wartości, zmienna jest ich interpretacja - można zmieniać prawo tak, by zawierało jak najwięcej wartości.

W przypadku współczesnej XXI-wiecznej wersji pozytywizmu trzeba wskazać 3 tezy:

1)    Tezę o źródłach społecznych, głoszących że prawo ma swoje źródło w pewnej praktyce tudzież faktach społecznych.

2)    Tezę o konwencjonalności, według której kryteria obowiązywania prawa ustalane są na drodze konwencji.

3)    Tezę o rozdzielności mówiącą, że nie istnieje pojęciowy związek między prawem, a moralnością. Standardy moralne nie muszą mieć wpływu na kryteria obowiązywania prawa.

Dla pozytywizmu (Bentham, Austin) normatywna niezależność prawa pozytywnego od prawa moralnego. W związku z tym żadnemu prawu, bez względu czy jest moralne nie można odmówić znaczenia prawa.

2) Zakresy prawa pozytywnego i praw moralnych krzyżują się - pokrywają ze sobą.

a)    Zakresy wskazanych wyżej praw pokrywają się częściowo —► kiedy to faktycznie krzyżują się zakresy regulowane obiema typami norm oraz kiedy w zbiór wspólny zakresów' obowiązywania - ma podstawy normatywne.

Podstawy prawa pozytywnego mogą wykazać się moralną legitymizacją, kiedy część legitymizacji wywodzić się będzie z prawa moralnego lub jego etosu.

b)    Zakresy omawianych typów praw pokrywają się zupełnie —* Największym zagadnieniem są sposoby uzasadniania takiego stanowiska, wykorzystujące rozmaite argumentacyjne strategie:

❖    Odwołanie do prawa naturalnego —* prawo pozytywne winno spełniać roszczenia sprawiedliwościowe zawarte w prawie naturalnym. Jeśli prawo tego nie czyni to nie zasługuje na to by go przestrzegać. Prawo naturalne jako prawo moralne (roszczenia uniwersalistyczne) stanowi zewnętrzne ale konieczne kryterium oceny sprawiedliwości prawa pozytywnego. W odwołaniu do prawa naturalnego zarzuca się niewielką skuteczność jego norm. Jak ustalić jego obowiązujące nomy?

❖    Wskazanie na stopień socjalizacji prawa pozytywnego —> Habennas Teoria działania komunikacyjnego —* porządek, któiy opierałby się tylko na represjach