8377

organów je stanowiących. Stanowione są przez organy terenowej administracji rządowej. Akty prawa miejscowego mogą być stanowione w granicach określonych w ustawie.

prawnych. Ustawa może przewidywać, że organem tym jest np. samorząd terytorialny.

Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te akty. Zarządzenia wydawane tylko na podstawie ustawy nie mogą stanowić decyzji wobec obywateli osób pranych i podmiotów organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej. Zarządzenie może regulować funkcjonowanie jednostek podległych.

W ustawie musi być określone:

■    kto ma prawo wydać rozporządzenie,

■    jakie sprawy będzie regulować rozporządzenie (nie może być to norma blankietowa),

■    wytyczne dostatecznie precyzyjnie sformułowane, jak ma być uregulowane rozporządzenie,

■    jeżeli wykracza rozporządzenie poza zakres delegacji ustawowej to jest wadliwe oraz podlega badaniu zgodności z normami konstytucyjnymi,

■    rozporządzenie może być wydane wyłącznie na podstawie ustawy (z treści ustawy można wyczytać, w jakim kierunku pójdą rozporządzenia).

Akty międzynarodowe

Art. 91 Konstytucji mówi, że ratyfikowana umowa międzynarodowa po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie zależy od wydania ustawy. Postanowienie umowy międzynarodowej jest normą obligującą wprost (ale musi być ona ratyfikowana). Umowa międzynarodowa ma pierwszeństwo przed ustawą jeżeli ustawy nie da się pogodzić z umową. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej umowy międzynarodowej, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami krajowymi.

Prawo wspólnotowe (Wspólnoty Europejskiej) - to swoisty system prawa przez jego odrębność od systemu prawa międzynarodowego i krajowego. Dzieli się je na;

■    pierwotne - to prawo wspólnotowe ustanowione przez państwa członkowskie w drodze umów międzynarodowych,

■    pochodne - stanowione przez wspólnoty na podstawie i w granicach wyznaczonych przez prawo traktatowe.

Do prawa wspólnotowego zalicza się niekiedy akty niewiążące, takie jak opinie, zalecenia co odpowiada zapisowi konstytucyjnemiL

Prawo pierwotne wspólnotowe zatem to: traktaty założycielskie. Traktat o Unii Europejskiej, aneksy i protokoły do traktatów umowy akcesyjne, ogólne zasady prawa.

Pochodne prawo wspólnotowe (tworzone przez kompetentne, upoważnione na mocy traktatów organy) to: rozporządzenią dyrektywy, decyzje, zalecenią opinie itp.

Rozporządzenie (art. 249 Traktatu o Wspólnotach Europejskich) to akt ogólny obowiązujący w sposób bezpośredni w każdej swojej części i we wszystkich państwach członkowskich.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości uznał, że rozporządzenie jest aktem prawnym stosowanym w odniesieniu do obiektywnie określonych stanów faktycznych i wywołującym skutki prawne w odniesieniu do określonych ogólnie i abstrakcyjnie określonych osób. Adresatami rozporządzeń są nie tylko państwa, ale i obywatele Wspólnot Europejskich. Cecha bezpośredniości obowiązywania oznaczą że rozporządzenia wiążą z chwilą wejścia w życie. Stosuje się je bezpośrednio i nie jest konieczny żaden akt inkorporacyjny (wprowadzający). Stąd rozporządzenie nie wymaga transpozycji do systemu prawnego państw członkowskich.

Państwa członkowskie me mogą ograniczać postanowień rozporządzeń międzynarodowych. Rozporządzeiue musi spełtuać warunki zawarte w art. 249 Traktatu i obywatel może powołać się wprost na tue dochodząc roszczeń przed sądem krajowym. Obowiązują w każdym państwie członkowskim.

2