49215

elementarnych, średnich i retorycznych we wszystkich stolicach prowincji oraz w wielu mniejszych miastach. Mimo odmiennych warunków panujących w poszczególnych prowincjach, szkoły retoryczne w okresie cesarstwa były całkowicie jednolite. Pobierana nauka dawała swobodę w posługiwaniu się pismem oraz porozumiewaniu na obszarach imperium rzymskiego. Informacje rozpowszechniane za pomocą afiszy rozwieszanych w miejscach publicznych

(ten sposób informowania trwał do końca VI w.) były czytelne. Także w handlu wymiana towarów wymagała oprócz umiejętności pisania i liczenia, umiejętność posługiwania się językiem zrozumiałym dla kupców i kupujących.

Wszystkie ideały Kwintyliana wywarły również duży wpływ na późniejszą europejską myśl pedagogiczną epoki Renesansu.

W czasach imperium rzymskiego zasady wdrożone przez Marka Fabiusza stanowiły podstawy nauki retoryki. Szkoły, które je stosowały stały się spoiwem całego cesarstwa, a publiczna do nich dostępność dala podstawy i realne możliwości integracji społecznej.

Literatura:

1.    Pierre Riche - „Edukacja i kultura w Europie Zachodniej: (VI - VIII w.)”,

2.    Maria Jaczynowska - „Historia starożytnego Rzymu”,

3.    Łukasz Kurdybacha - „Historia wychowania”, tom 1.

2