51409

Skuteczność na obszarze Polski nie nadających się wykonania u' drodze egzekucji orzeczeń sądów zagranicznych w sprawach cywilnych, które należą w Polsce do drogi sądowej, zależy od uznania ich przez sąd polski.

Na tym tle pojawia się pojęcie skuteczności i wykonalności. Wykonalnymi są wszystkie orzeczenia, które nadają się do egzekucji. Te orzeczenia, które wywołują inne skutki prawne, aniżeli wykonalność, czyli nie nadają się do egzekucji, charakteryzuje się skutecznością. Zagraniczne orzeczenia np.: w zakresie prawa rodziimego i opiekuńczego muszą być uznane przez sąd, aby mogły wywrzeć skutek w prawie polskim.

Warlinki uznania zagranicznych orzeczeń zostały określone w art. 1146 Kpc np.: warunek wzajemności, prawomocności.

Cechy tego postępowania to:

-    prowadzenie przez sąd okręgowy,

legitymacja procesowa czynna przysługuje każdemu, kto ma interes prawny;

-    obligatoryjny udział prokuratora;

sąd orzeka w składzie 3 sędziów zaw^rodowych (wł. funkcjonalna);

-    sąd orzeka w formie postanowienia, które jest zaskarżalne w drodze apelacji; nieprawomocny wyrok II inst, - kasacja; prawomocne postanowienie - skarga o wznowienie postępowania.

Ad. 2

Postępowanie o wykonanie zagranicznego orzeczenia sądowego:

Art. 1151 § I Kpc:

O wykonalności orzeczenia sądu zagranicznego orzeka w składzie trzech sędziów zawodowych sąd okręgowy miejsca zamieszkania lub siedziby dhćnika, a w braku takiego sądu, sąd okręgowy, w którego okręgu ma być prowadzona egzekucja. Sąd ten jest właściwy również do równoczesnego orzeczenia o uznaniu orzeczenia w części nie podlegającej egzekucji, jeżeli nie nastąpiło ono już poprzednio.

Wśród innych cech tego postępowania należy wymienić:

-    brak ustawowego obowiązku udziału prokuratora;

- odpowiednie stosowanie przepisu art. 1146 Kpc (warunki uznania zagranicznych orzeczeń);

- sąd orzeka w drodze postanowienia - na nieprawomocne przysługuje zażalenie; ustawodawca nie wspomina o kasacji w drodze analogii - SN pizyjąl możliwość stosowania kasacji od nieprawomocnych orzeczeń II-instancyjnych..

Gdy sąd okręgowy stwierdza wykonalność, orzeczenie takie staje się tytułem egzekucyjnym (po uprawomocnieniu się orzeczenia). Następnie ten sam sąd nadaje klauzulę wykonalności. W doktrynie dominuje pogląd, że nadanie klauzuli wykonalności następuje na wniosek zainteresowanego podmiotu.

Tiyb ten stosowany jest nadto do zagranicznych wyroków sądów polubownych (art. 1151 § 2) oraz ugód zawieranych przed sądami zagranicznymi.