52750

Pojecie faktu społecznego według Durkheima - „Historia myśli socjologicznej" - Jerzy

Szacki - strony: 417-419

•    Postulat Durkheima, żeby traktować fakty społeczne jako rzeczy był kamieniem węgielnym jego socjologii. Nie chciałon przesądzać z góry, jaka jest istota faktów społecznych, lecz proponował zajęcie wobec nich pewnej postawy myślowej. Durkheim nie głosił tezy o materialnym charakterze faktów, ale zależało mu na tym, aby socjologowie mogli wprowadzać się podczas badań w taki stan ducha jak fizycy, czy chemicy, czyli podchodzili do przedmiotu swych badań bez jakichkolwiek emocji i praenotiones. Sam Durkheim przyrównywał swoją ideę do Baconowskiej krytyki idola i metodologicznego wątpienia Kartezjusza Była ona próbą znalezienia socjologicznego cogito - punktu, od którego mogłaby się rozpocząć budowa gmachu wiedzy rzeczywiście pewnej.

•    Utopia epistemologiczna głoszona przez Durkheima kazała przyjąć, że znajdujemy się w obliczu faktów, o których nic nie wiemy. Nie znamy moralności, mrzemy jedynie poznać normy moralne obserwowane w różnych zbiorowościach. W każdym przypadku chodzi o to, aby badań nie ograniczać z góry, przez nasząpozomą wiedzę o jej przedmiocie. Charakterystyczna dla Durkheima była praktyka tworzenia definicji i wyodrębniania przedmiotu badań przez odwołanie się do najbardziej zewnętrznych, najłatwiej obserwowalnych oraz intersubiektywnie sprawdzalnych cech rozpatrywanych zjawisk. Rzecząjest wszystko cokolwiek nie jest moim ja i tym samym nie może zostać poznane od wewnątrz - jest to krytyka psychologizmu w socjologii, który dopuszczał możliwości wyjaśniania zjawisk społecznych za pomocą introspekcyjnego poznania zjawisk psychiki indywidualnej.

•    Durkheim uważał swój postulat za filozoficznie neutralny i pozbawiany związków z jakąkolwiek społecznąontologią Definicja faktu społecznego sformułowana przez Durkheima "Jest faktem społecznym wszelki sposób postępowania, utrwalony lub nie, zdolny do wywierania na jednostkę zewnętrznego przymusu: albo inaczej taki, który jest w danym społeczeństwie powszechny, mający jednak własną egzystencję, niezależną od jego jednostkowych manifestacji."