Kierunki zastosowań informatyki:

• KOMUNIKACJA (*wykorzystanie usług sieciowych (internet), rozbudowane syst. Zabezpieczenia danych, programów, serwerów itp., *wyposażenie w graficzne i multimedialne interfejsy, *posiadanie wydajnych procesów i pojemnych pamieci, *zdolność do przesyłania obrazu, dzwięku itd.

• STEROWANIE PROCESAMI (*koniecznośc pracy z tzw czasie rzeczywistym, *konieczna niezawodnośc działania, *wymaga specjalnych urządzeń do sprzężenia komputera ze sterowanymi procesami, -jest przeciwieństwem masowego przetwarzania danych, a ma dużo wspólnego z obliczeniami naukowymi i inżynierskimi)

• STYMULACJA I MODELOWANIE (*prognostyczne-za pomocą modeli może prognozować co stanie się w przyszłości, *diagnostyczne-model pomaga znaleźć przyczyny obserwowanych zjawisk z przeszłości, *dydaktyczne-model pozwala tanio i bezpiecznie zdobyć doświadczenie wymagane przy wykonywaniu wielu prac)

• MASOWE PRZETWARZANIE DANYCH (*bogate oprogramowanie aplikacyjne, *posługiwanie się nieskomplikowanymi algometrami przetwarzania danych, *stosowane rozbudowane syst kontroli, *czytelne wydruki komputerowe, *duże wymagania odnośnie urządzeń peryferyjnych i urządzeń przetwarzających dane, *wykorzystanie pojemnych pamieci zewnetrznych ze swobodnym dostępem do nich, *przetwarzanie obszernych zbiorów baz danych)

• OBLICZENIA NAUKOWE I INŻYNIERSKIE-wymagają wysokiej klasy sprzętu informacyjnego, różnorodne czujniki, przekazywanie parametrów do komputera. (*skomplikowane obliczenia, ogromna liczba operacji, *brak wymagań odnośnie postaci i formatów danych wejściowych i wyjściowych, *stosunkowo niewielka liczba danych wejściowych i mała liczba obliczeń, *konieczność operowania sprawnymi i wydajnymi translatorami różnych języków programowania.)

Oprogramowanie a program.

OPROGRAMOWANIE to element systemu komputerowego, który ułatwia bądź umożliwia eksploatację komputera, a także pozwala na wykonywanie za jego pomocą różnych zadań.

PROGRAM to zbiór instrukcji sterujących działaniem komputera opracowany w celu realizacji konkretnego zadania.

-Algorytmem nazywamy jednoznaczny ciąg postępowania, który opisuje jakie operacje, w jakiej kolejności i na jakich danych muszązostać wykonane aby rozwiązać określony problem.

PAKIETY PROGRAMÓW to zestaw programów powiązanych funkcjonalnie i informacyjnie. Cechy współczesnych pakietów:

*przyjazność dla użytkownika (-stosowane są metody i techniki komunikacji które ułatwiają uzutkownikowi pracę, -programy współpracują z użytkownikiem w trakcie wykonywania przez niego poszczególnych zadań, -wyeliminowanie nadmiaru informacji i złożoności oprogramowania, -ujednolicony INTERFEJS i sposób obsługi w całym obszarze działania systemu. INTERFEJS to ta część programu, która odpowiada za komunikację z użytkownikiem przyjmując jego polecenia i odpowiadając na nie wyświetlaniem odpowiednich komunikatów. Rodzaje interfejsu: *tekstowy i *graficzny GUI)

*multimedialność (-możliwość połączenia różnych sposobów przekazywania informacji w jednym przekazie, -multimedia nawiązują do tradycyjnych sposobów komunikacji między ludzmi, mową a obrazem, -wykorzystywanie zaawansowanej grafiki, animacji, dżwięku do prezentowania informacji i komunikowania się z użytkownikiem)

*obiektowość (-dzięki obiektowości możliwe staje się przenoszenie, edycja obiektów pomiędzy różnymi programami oraz integracja różnych typów danych, -każdy obiekt może być wyposażony w zbiór określonych funkcji przetwarzających ten obiekt, -architektura programu, w którym dane podlegające przetwarzaniu są obiektem najleżącym do określonej klasy)

Rodzaje oprogramowania:

*ze względu na cel wykorzystania

1.Oprogramowanie systemowe (-organizuje i ułatwia pracę z komputerem, -nie wspomaga użytkownika w realizacji zadań i rozwiązywaniu jego problemów, -stanowi podstawę do działania oprogramowania użytkowego

2.Oprogramowanie użytkowe (zbiór programów i pakietów programowych, których celem jest realizowanie określonych zadań)

1.OPROGRAMOWANIE SYSTEMOWE:

a)systemy operacyjne (to szereg programów i procedur, które zarządzają, sterują i kontrolują pracę podstawowych elementów komputera np.pamięć, procesor)

b)programy i systemy diagnostyki sprzętu (to gotowe procedury służące do kontroli sprawności techniczno-eksploatacyjnej poszczególnych użadzeń składających się na zestaw komputerowy

c)systemy programowania (pozwalają na tworzenia własnych programów) 2elementy syst.prog: 1)język programowania (zbiór symboli oraz reguł syntaktycznych i semantycznych stosowanych do definiowania sposobu przetworzenia określonego zadania. 2)translator (przesyłam program zapisany w języku programowaniana kod maszynowy zrozumiały dla procesora komputera. Dzieli się je na: *kompilatory (wczytuje program w języku zewnętrznym i dopiero tłumaczy go na język wewnętrzny (kombinacja 0 i 1)) *interpretery (wczytują polecenie i tłumaczą ją, potem wczytuje następną i też ją tłumaczy itd.)

Generacja języków programowania:

I generacja (język wewnętrzny komputera) - kodowanie funkcji procesów za pomocą kodu maszynowego (ciąg zer i jedynek)

II generacja - kodowanie funkcji procesora za pomocą mmemoników (proste i zwięzłe komendy stanowiące odpowiedniki poleceń, które może wykonać procesor)

III generacja (języki proceduralne)- pozwalają zapisać pewną czynność lub grupę czynności zapisuje się 1raz i można do tego wracać wielokrotnie.Cechy:

*PROCEDURALNOŚĆ - możliwość jednokrotnego zaprogramowania określonego algorytmu postępowania a następnie wielokrotnego odwołania się do niego.

*prostota oraz podobieństwo języka programowania do języka naturalnego

*popularne języki programowania : PL1 FORTRAN (najbardziej rozpowszechniony w obliczeniach technicznych i numerycznych), Pascal, C, C++, Delphi, Visual Basic.

IV generacja - zaawansowane języki programowania.

Cechy:

-znaczne zbliżenie i podobieństwo do języka naturalnego

-opisywanie zadania bez wchodzenia w szczegóły komputerowej realizacji.

-na szybkie tworzenie i modyfikowanie aplikacji z wykorzystaniem systemów RAD

d)Programy obsługi wielodostępu i sieci komputerowych - umożliwiają i synchronizują równoległą pracę wielu użytkowników.

Zadania:

*zdalna praca

*szybki i bezpieczny transfer plików w sieci

*zdalne uruchamianie i wykonywanie zadań

*obsługa poczty elektronicznej

*obsługa list dyskusyjnych

*sprawne i szybkie przeszukiwanie sieci w poszukiwaniu określonych informacji

*tworzenie i publikowanie remisów inf. w sieci

e)Oprogramowanie pomocnicze-nie służy bezpośrednio do realizacji, ułatwia prace z oprogr. Rodzaje:

-nakładki na syst.operac.-Usprawniaja i ułatwiają prace z wybranym syst.operac.(Norton.Commander)

-prog.antywirusowe-sluza do zabezpiecz. systemow komp. także do wykrywania i usuwania wirusow (Norton Antivirus)

-archiwizery-zmniejszaja objętość wybranych plikow łącząc je w większe zbiory zwane archiwami (Win Rar, Win Zip)

2.OPROGRAMOWANIE UŻYTKOWE:

a)Standardowe programy i systemy użytkowe

-oprog.zorientowane na metody-pakiety programow,w których zastos.pewna klasę algorytmów lub metod rozw.problemow(pakiety typy PERT,pakiety do oblicz.statystyk i matematyki)

-oprogr.zorintowane na problemy(pakiety prog.które ze wzg.na przyjęte rozw.przystosowuja się do wspomagania uzytk.w rozw.szczegolnych problemow i zagadnień ze ściśle określonej klasy(wspomaganie planowania produkcji ewid.zasobow)

b)Indywidualne syst. i programy uzytkowe-prog.tworzone przez programistów lub samych uzytk. celu rozw. bądź wspomagania nietypowych problemow. Cechy:

-możliwość zastos.niestandardowych algorytmów

-dostos.do potrzeb końcowego uzytk.

-czasochłonność wykonania

-wyższa cena w porównaniu z oprog.standardowym

c)Pakiety narzędziowe-wyspecjalizowane funkcjonalnie syst.powszechnego użytku, które umożliwiają realizacje różnorodnych zadan.

Gr.pakietow narz.:

-Edytory tekstu:

• służą do tworzenia i edycji dokumentow tekst.

• pracuja w trybie WYSIWYG (what you see In what you get)

• umozliwiaja interaktywne tworzenie tekstu

• do podst.funkcji edytora należą:

• Formatowanie tekstu tzn.nadanie wyglądu tekstowi np.nr stron,marginesy

• Edycja tesktu-praca merytoryczna nad tekstem np.dopisanie,usuniecie,kopiowanie

• Sprawdzenie pisowni

-Arkusze kalkulacyjne:

• umożliwiają przetwarzanie dużych zestawow danych zorg. w formie tabeli

• wspomagają prace zwiaz. z przeprowadzeniem skomplikowanych obliczen,planowaniem i analize „co jeśli”

• podst. funkcje:

• Formatowanie arkusza

• Edytowanie kalkusza

• Symulacja zjawisk ekonom.

-System zarządzania baza danych:

• pozwalają na przechowanie w uporządkowany sposób dużej il. zróżnicowanych danych

• umożliwiają tworzenie i wykonywanie operacji na zbiorach danych

• pozwalają tworzyć aplikacje użytkowe

-Pakiety graficzne-sluzy do tworzenia, obróbki, prezent.grafiki.Grupy pakietow graf.:

• pakiety do obróbki rastrowych, które zapisane sa postaci mapy bitowej

• pakiety do obróbki obrazow wektorowych, które skł. się z listy elementow i procedur

Zastosowanie:

• rysowanie wykresów (Microsoft Chart)

• rys. i obróbki ilustracji (Corel Draw, Adobe Protoship)

• przygot.prezentacji (M.Power Point)

• kreślenie rys. zwiaz. z komputerowym wspomaganiem projekt. (CAD, CAE)

-Pakiety zintegrowane:

• realizują określoną gr. funkcji

• zazwyczaj łączą w sobie funkcje edytora tekstu, arkusza kalk.,bazy danych, pakietow graf.)

• pracują z jednym zestawem danych bez konieczności uciążliwego przenoszenia ich pomiędzy aplikacjami

• posiada ujednolicony interfejs użytkownika

• Microsoft Works

-Pakiety organizacji prac biurowych:

• ułatwiają i usprawniają pace typowego biura

• zarządzają czasem i organizują działalność biura

• prowadza harmonogram zajęć dla każdego dnia

• sygnalizują zbliżanie się terminu spotkan

• pozwalają przygotować dokumenty oraz przyjmować je z zewn.

• umożliwiają zdalna prace i dostęp do zasobow

• Microsoft Office

d)Oprogramowania wspomagające działalność organizacji

System bazy danych:

• baza danych

• sprzęt komputerowy pozwalający na gromadzenie i manipulowanie danymi zgromadzonymi w bazie danych

• oprogramowanie pozwalające na wprowadzanie, wyszukiwanie, aktualizację, usuwanie danych oraz utrzymanie integralności danych

Modele baz danych:

HIERARCHICZNY

• dane gromadzone są w postaci rekordów występujących w roli podrzędnej lub nadrzędnej

• rekordy podrzędne mają dokładnie jedno powiązanie z rekordami nadrzędnymi

• rekord nadrzędny może mieć dowolną liczbę powiązań z podrzędnymi

• nie może istnieć żaden rekord podrzędny bez przypisanego mu rekordu nadrzędnego

SIECIOWY

• dane są reprezentowane przez rekordy

• rekordy mogą być powiązane z dowolną liczbą innych rekordów, zarówno nadrzędnych jak i podrzędnych

RELACYJNY

Założenie: tradycyjne pliki (wykorzystywane w modelach sieciowych i hierarchicznych) mogą być traktowane jako relacje matematyczne (teoria relacji)

• Relacje (to tablice) - zbiór n-elementowych ciągów.

• Relacja przedstawiona jest w postaci tablicy

• Relacyjna baza danych to zbiór tablic

ROTACJE - krotka relacji, KROTKA to pojedynczy wiersz relacji, czyli rekord w tradycyjnym przetwarzaniu danych.

Relacja odpowiada plikowi w tradycyjnym przetwarzaniu danych. RELACJA to dowolny skończony podzbiór zbioru krotek.

Właściwości relacji:

*nazwa tablicy jest nazwą relacji (nie każda tablica jest relacją)

*uporządkowanie kolumn tablicy jest nieistotne dla relacji

*uporządkowanie krotek w tablicy jest nieistotne

*w tablicy relacji nie może być dwóch takich samych krotek (wierszy)

*w kolumnie, w której znajduje się jakiś atrybut A mogą występować wartości wyłącznie ze zbiory zwanego dziedziną atrybutu A

Relacyjna baza danych składa się z kilku powiązanych ze sobą tablic (relacji), które otrzymuje się w procesie normalizacji.

Wady relacyjnej bazy danych:

• wymagają dużych zasobów pamięci

• wykonywanie skomplikowanych zapytań może być pracochłonne

• istniejące systemy nie zawsze dostarczają pełnego zakresu operacji algebry relacji.

Najczęściej wykorzystywane systemy relacyjne:

• ORACLE

• SQL SERVER firmy Microsoft

• DB/2 firmy IBM

• ACCESS (do małych przeds.)

Do podstawowych na relacyjnych bazach danych zaliczamy:

1. operacje projekcji (operacje pionowego wyboru) - polegają na utworzeniu podrelacji poprzez wybór odpowiednich atrybutów (kolumn)

2. operacje selekcji (operacje poziomego wyboru) - polegają na utworzeniu podtablicy z tablicy czyli podrelacji z relacji poprzez wybór odpowiednich krotek.

3. operacje łączenia - polegają na utworzeniu 1 relacji z co najmniej 2 innych relacji. Jest to możliwe dzięki istnieniu co najmniej 1 atrybutu wspólnego.

OBIEKTOWY:

Struktura obiektowa:

• dane reprezentowane są jako obiekty

• obiekt jest zbiorem atrybutów oraz metod czyli operacji, które na nim mogą zostać wykonane

• przechowywanie danych oraz operacji na danych w jednej bazie

• elastyczne odwzorowanie rzeczywistości

Systemy baz danych.

Elementy organizacji baz danych:

_ struktura przestrzenna bazy i organizacji w której baza danych jest wykorzystywana

_sprzęt komputerowy wykorzystywany przy organizacji systemu zarządzania bazą danych

Rodzaje systemu baz danych:

*Scentralizowany- *cała organizacja scentralizowana polega na oparciu się o jedno centrum komputerowe obsługujące bazę, *całość przetwarzania związanego z gromadzeniem, obróbką oraz udostępnieniem informacji realizowane jest w jednym miejscu z wykorzystaniem jednego komputera, *dostęp do danych odbywa się za pośrednictwem terminali podłączonych bezpośrednio do komputera głównego lub zdalnych terminali. Zalety : -zorganizowanie wszystkich informacji w jednym miejscu,

-mała możliwość systemu na awarię, -wysokie bezpieczeństwo systemu. Wady: -wysokie koszty utrzymania ośrodka obliczeniowego (sprzęt oraz kadra informatyczna), -mała elastyczność systemu, -utrudnienie w dostępnie do danych dla szeregowych pracowników.

*Rozproszony -zasady: pojedyncza organizacja może operować na danych zawartych w kilku fizycznych bazach danych, zarządzanych przez różne systemy zarządzania bazą danych na różnych platformach sprzętowych. Zalety: *duża moc obliczeniowa systemu za stosunkowo niską cenę, *dostosowanie struktury bazy danych do struktury terytorialnej i organizacyjnej przedsiębiorstwa, *łatwy dostęp do danych zgromadzonych na lokalnych serwerach, *zwiększenie elastyczności systemu zarządzania bazą danych. Wady: *duża techniczna złożoność projektów związanych z projektowaniem i wdrożeniem rozproszonej bazy danych.

*Lokalna baza danych- zasady: -programy takie jak DBASE czy ACCESS pozwalają użytkownikowi stworzyć i utrzymywać bazy danych, -użytkownicy mogą pozyskiwać dane z lokalnych serwerów bez danych i poddawać je następnie szczegółowej obróbce.

Zadania administratora bazy danych:

*przydzielenie użytkownikom praw dostępu do bazy danych, *archiwizacja bazy danych, *zmiana konfiguracji sprzętu i oprogramowania, *dbanie o utrzymanie integralności bazy danych, *odtwarzanie stanu bazy danych po wystąpieniu ewentualnych awarii, *uaktualnienie oprogramowania zarządzającego bazą danych, *zabezpieczenie systemu komputerowego przed niepowołanym dostępem.

ARCHITEKTURA KLIENT-SERWER

Serwer to:

-komputer-który pracując w sieci komp. zapewnia określone usługi

• serwery plikow-udostepniaja innym, pracującym w sieci komputerom zgromadzone zbiory

• serwery drukarki-udostepniaja innym uzytk. podłączoną do nich drukarkę, dbając jednocześnie o to by wszystkie zlecenia wydruku zostały w całości wykonane

-program(lub cześć oprog.)-świadczący określ. usługi innym programom np.program realizujący dostęp do bazy danych

Klient to:

-program, który zwraca się do serwera korzystając z odpowiedniego oprog.

Dwa elementy bazy danych klient-serwer:

-podłączony do sieci wyspecjalizowany serwer baz danych-komp. dedykowany do obsługi konkretnej bazy danych wraz z syst.zarzadzania baza danych i oprog. pełniący role serwera

-duża il. połączonych siecią komputerow osobistych mogących pełnić role klientów

Zalety architektury k-s:

-lepsze wykorzysta. istniejących zasobow wynikające z podziału zadan pomiędzy klien. a ser.

-rozdziela przetw. pomiędzy syst. klienta a serwera bazy danych

-możliwość wykorzysta. przez uzytk. znanego mu oprog. stacji klienckiej

-możliwość kierowania do bazy danych niestandardowych zapytan

-atrakcyjna forma prezentacji danych

Wady architektury k-s:

-koszty utrzymania personelu administr. i specjalistów utrzymujących serwer bazy dan.

-brak dośw. personelu wynikający z niedawnego pojawienia się technologii

-duża złożoność projektow, szczególnie gdy wykorzyts. są rożne środowiska

-konieczność stworzenia nowych narzędzi, gwarantujących dostęp do bazy danych

-nowe zdania stawiane przed administratorem bazy danych

HURTOWNIA DANYCH:

-to wydzielona centralna baza danych stworzona z myślą o prowadzeniu analiz służących do podejmowania decyzji strateg. związanych z zarządzaniem organizacją

Źródła danych gromadzonych w hurtowniach:

-systemy transakcyjne działające w danej org.

-bazy danych istniejące w otoczeniu org.

-zasoby syst. WWW

-arkusze kalk. lub pliki w formacie XML

Cechy hurtowni danych:

-uporządkowanie tematyczne danych-przechowywanie tylko danych potrzebnych do sporządzenia analiz

-zintegrowanie danych-przechowywane w ujednoliconym formacie

-niezmienność danych-2 operacje na danych:ladowanie danych oraz dostęp do nich

-oznaczenie czasowe gromadzonych danych-dane hist. opatrzone znacznikiem czasu

Wykorzyst. danych zgromadz. w hurtowni:

-raportowanie-przygot. wszelkiego rodzaju zestawień i raportow

-interaktywne przetw. analityczne OLAP(On-Line Analitical Processing)-dostarcza pogłębionej analizy danych zgromadz. w hurtowni

-odkrywanie wiedzy zwartej w danych-dane przed załadowaniem ich do hurt. poddawane SA procesowi wstępnej obróbki, która pozwala na wyeliminowanie istniejących nieprawidłowości

JĘZYKI PROGRAMOWANIA:

1.Jęz.wewn.

2.Jęz.zewn.:

-jęz.nizszego rzędu:

• asemblery

• autokody

• inne jęz. maszynowo-zorientowane

-jęz.wyższego rzędu:

• jęz.specjalne

• jęz.program. użytkowego

• jęz.dla zagadnień ekonom. (Cobol, Informix, PL/SQL)

• jęz.dlajęz. dla zagadnień numerycznych (Fortran)

• jęz.symulacyjne (Wymula)

• jęz.przetw. wiedzy (Prolog, Lisp)

• jęz.prezentacyjne (HTML, XML, Java Script)

• jęz.program. systemowego (Perl,Sheep)

• jęz.uniwersalne

• jęz.proceduralne (Algol, Pascal, Modula 2, C)

• jęz.konwersacyjne (Basic)

• jęz.obiektowo-zorientowane (Smaltalk, C++, Object Pascal, Delphi, Java)

Jęz.wyższego rzędu:

-istnieja standardy tych jęz.

-niezaleznosc do sprzetu komp.

-kompilatory i interpretery-tlumaczenie jęz. wyższego rzędu na kod maszynowy

-samodokumentacja programow (z treści prog. można łatwo odczytać, co program robi)

JEDNOSTKA CENTRALNA MIKROKOMPUTERA

1.Mikroprocesor

a)Funkcje:

-realizacja kolejnych rozkazów programu

-wykonywanie przewidzianych w programie operacji rytm. i logicznych.

-zapisywanie danych do pamięci operacyjnej i ich odczytywanie

-nadzorowanie pracy układów wejścia-wyjscia

b)Budowa:

-układ sterowania-zarzadza i koordynuje praca wszystkich elementow komputera,jego zadania:

• pobiera instrukcje programu zapisane w pamięci operac.

• interpretuje instrukcje programu

• wysyła sygnały sterujące do pozostałych elementow procesora

• wysyła sygnały sterujące do pozostałych elementow podzespołów komputera

-jednostka arytmetyczno-logiczna-realizuje podstawowe działania matemat. i log.,jego zadania:

• dodawanie i odejmowanie

• zwiększanie lub zmniejszanie o 1

• przesuwanie bitow słowa maszynowego w prawo lub w lewo(mnożenie i dzielenie)

• f.logiczne NOT, AND, OR

-rejestry robocze-pelnia funkcje komórek pamięci podręcznej,jego zalety:

• nie wymagają procesora dostępu do pamięci operacyjnej

• szybsze wykonanie rozkazow niż wykonanie analogicznych rozkazow działających na argumentach zawartych w pamięci

-licznik rozkazow:

• umożliwia wykonanie instrukcji programu kolejności ustalonej przez programistę. Jej zawartość wskazuje na miejsce w pamięci, którego należy pobrać przez kolejny rozkaz

-rejestr rozkazow:

• służy do przechowywania rozkazu wykonanego przez ukl. sterowania. Do rejestru wprowadza się kolejno następujące po sobie rozkazy wykonywanego programu

2.Pamiec operacyjna-miejsce przechowania realizowanego w danej chwili programu i danych, które są przetwarzane

a)pojemność-liczba bitow informacji, jaka można zapisać do modułu pamięci:

-bajt = 8 bitow

-megabajt = 2
bajtow

-kilobajt = 2
bajtow

-gigabajt = 2
bajtow

b)czas dostępu-czas jaki musi upłynąć od momentu podania poprawnego adresu słowa odczytywanego pamięci do czasu ustalenia wartości tego słowa na wyjściu pamięci

c)rodzaje pamięci operacyjnej:

-RAM (Random Access Menory)-pamięć zapisywana o dostępie swobodnym

• zapis, odczyt, kasowanie programow i danych

• zawartość pamięci jest kasowana po odłączeniu komp. od zasilania

-ROM(Read Only Menory)-pamięć stała tylko do odczytu.Zapis na stale procedur działania komp. - programy BIOS:

• przeprowadzanie po uruchomieniu komp. tekstow podst., układów i urządzeń

• inicjalizacja pracy systemu komputerowego poprzez ustawienie poszczególnych podzespołów odpowiednich trybach pracy

• zapewnienie podstawowych procedur obsługi standardowych urządzeń komputera

Rodzaje pamięci ROM:

-MROM- programowany przez producenta-zawartosc jest ustalona w procesie produkcji, nie możliwa jest zamiana raz zapisanych danych

-PROM- programowany przez uzytkowanika przy wykorzystaniu specjalnego programatora, zapis może być wykonany tylko jeden raz

-EPROM - reprogramowalne - programowane za pomocą specjalnego programatora. Zawartość pamięci można wykasować przez naświetlanie promieniami ultrafioletowymi

-EEPROM - reprogramowalne - kasowanie zawartości odbywa się elektrycznie, selektywne kasowanie i modyfikowanie dowolnej komórki pamięci

Rodzaje pamięci RAM:

-SRAM - program statystyczny - stosunkowo mala pojemność, duża szybkość działania

-DRAM - program dynamiczny - duża pojemność, mniejsza szybkość działania

3.Układ wejścia-wyjścia - rejestry pośredniczące w wymianie danych pomiędzy mikroprocesorem i pamięcią operac. a urządzeniami peryferyjnymi

a) Rodzaje przesyłania danych:

-bezpośrednie sterowanie przez procesor - cala operacja wymiany danych jest nadzorowana przez procesor

-pośrednie sterowanie przez procesor - operacja jest inicjowana przez procesor a dalsza kontrole przejmują specjalizowane sterowniki

b) Magistrale (szyny) - urządzenia do przesyłania danych adresow i sygnałów miedzy procesorem, pamięcią operac. i ukl. we-wy. Rodzaje:

- magistrala danych (dwukierunkowa) - przesyłanie danych, wynikow, kodow instrukcji

- mag. adresow (jednokierunkowa) - przesyłanie adresu wybierającego odpowiednia komórkę pamięci lub ukl. we-wy

- mag. sterujące (dwukierunkowe) - przesyłanie sygnałów sterujących

BUDOWA ROZKAZU PROCESORA

Rozkaz - najprostsza operacja możliwa do wykonania przez procesor

KOD OPERACJI - rozkaz bez argumentu

KOD OPERAC. I ARGUMENT - rozkaz z 1 argumentem

KOD OPERAC. I ARG1 I ARG2 - rozkaz z 2 argumentami

Rodzaje rozkazow - w zależności od miejsca, w którym wyst. argument, stosuje się różne odmiany tego samego rozkazu

- adresowanie natychmiastowe - arg rozkazu znajduje się w kodzie - adresowanie rejestrowe - arg znajduje się w rejestrze mikro procesora

- adresowanie pośrednie - adres arg znajduje się na jednym z rejestru

Konta rozkazow - zbiór wszystkich rozkazow, jakie mogą być wykonane przez mikroprocesor

Grupy rozkazow:

-arytmetyczno - logiczne

-sterujące wykonaniem programu

-wejscia-wyjscia

Cykl rozkazowy - wykonywanie rozkazu w kilku etapach,główne to:

-faza pośrednia rozkazu - operac. związana z pobraniem rozkazu

-faza wykonania rozkazu - operac. związana z wykonaniem rozkazu

PAMIECI ZEWNĘTRZNE - pamięci trwale przeznaczone do przechowania danych, które nie sa aktualnie przetwarzane oraz programow aktualnie nie zrealizowanych.

Cechy:

- rola archiwum komputera

- nieograniczona pojemność

- wydłużony czas dostępu do danych

Parametry:

- pojemność pamieci - max liczba inf, która może być jednorazowo umieszczana w pamieci

- szybkość pamieci - il. inf przesyłanych do lub z pamieci w jednostce czasu

- konto zapisu - konto zapamiętywania jednostki inf

- czas dostępu - czas upływający od momentu zażądania określonej inf do momentu jej otrzymania na wyjściu pamieci

- gęstość zapisu - il. inf zapisanych na jednostce długości

Rodzaje:

a) podział na sposób dostępu:

- o dostępie sekwencyjnym - czas potrzebny na dotarcie do inf zależy od położenia inf na nośniku oraz od pozycji danych aktualnie czytanych na nośniku

- o dostępie bezpośrednim - czas, jaki upływa od podania adresu do uzyskania inf jest dla danej pamieci zawsze taki sam i nie zależy od lokalizacji inf

b)ze względu na nośnik:

- na magnetycznym - dyski twarde

- na optycznym - CP, DVD

- na magnetyczno - optycznym

DYSKIETKI (Nappy Dinks)

Budowa:

- zapis dokonywany jest na koncentrycznych ścieżkach

- każda sciezka podzielona jest na sektory

- sektor stanowi najmniejsza porcje, inf, jaka może być zapisana bądź odczytana

Cechy:

- mala pojemność

- stosunkowo długi okres dostępu

- podatność na uszkodzenia mechaniczne

- wygodne w przechowaniu, przesyłaniu

DYSKI TWARDE (Hard Dinks)

Budowa:

- zbudowana z kilku płyt dyskowych umieszczonych na 1 osi

- płyty sa hermetycznie zamknięte

- każda z płyt jest obsługiwana przez oddzielna polowe głowic

- jednocześnie sa dostępne ścieżki o tym samym numerze na wszystkich płytach dyskowych

- grupa ścieżek to cylinder

- inf sa wpisywane sektorami w ramach cylindrow

Cechy:

- stosunkowo tanie pamieci zewn.

- duża pojemność

- krotki czas dostępu

- mala podatność na uszkodzenia

- konieczna ochrona przed wpływem zewnętrznych pól elektromagnetycznych i wysokich oraz niskich temperaturach

STREAMERY - taśmy magnetyczne służące do kopiowania zawartości dyskow twardych

Cechy:

- duza pojemność

- duza szybkość archiwizowania

SKANEROWI DYSKI GRAFICZNE - wykorzystywane do odczytu promieni skanera

Cechy:

- duza pojemność

- duza wytrwałość

- niewrażliwość na pole elektromag.

- długi czas dostępu w porównaniu z dyskami twardymi

CYFROWE DYSKI VIDEO - dyski optyczne o ogromnej pojemności

Rodzaje:

- dyski jednokrotnego zapisu DVD-R

- dyski wielokrotnego zapisu - DVD-RW

URZĄDZENIA WEJŚCIA - służą do przekazania komputerowi poleceń i wprowadzania danych. Urządzenia we:

- klawiatura

- mysz

- trackball

- touchpad

- touchscreen

- pióro świetlne

- digitajzer - służy do zamiany obrazow i rysunkow na zbior współrzędnych.

Zasady działania:

• do komputera jest przenoszony zbior punktow wskazanych piórem elektronicznym na specjalnym pulpicie

• rysunek jest prezentowany w pamieci komp jako zbior lini łatwych do skalowania i przetwarzania

• wykorzystany do przenoszenia rysunkow technicznych wykresów

• nieprzydatny do przenoszenia złożonej grafiki, zdjęć

- skanery - służą do przetwarzania obrazu obiektu ze skanowanej płaszczyzny do pamieci komp na postać cyfrowa

Rodzaje:

• ręczne

• stołowe

Parametry skanerów:

• rozdzielczość - il. punktow na cal

• głębia kolorow - il. rożnych odcieni barw

• szybkość skanowania - czas upływający od chwili startu głowicy skanującej do momentu wczytania obrazu do pamieci komp

• max rozmiary skanowanego dokumentu

• liczba przebiegow

URZĄDZENIA WYJSCIA - umożliwiają wprowadzanie inf z komp

Urządzenia wy:

- karty dźwiękowe

- karty telewizyjne

- modemy

- monitory - najważniejsze parametry:

• przekątna ekranu wyrażona w calach

• wielkość plamki

• rozdzielczość

• częstotliwość odświeżania

• przeplot

• poziom emisji promieniowania elektromagnetycznego

- drukarki - najważniejsze parametry:

• szybkość druku - cps - characters per second, ppm - pages per minut

• rozdzielczosc papieru

• rozmiar papieru

• wydajnosc czynnika barwiacego

• głośność pracy przy drukowaniu

Cechy drukarek igłowych (dot matrix printers):

• możliwość druku na papierze samokopiujacym

• duża pojemność zasobnika papieru

• niski koszt eksploatacji

• niska jakość wydruku

• wysoki poziom hałasu podczas drukowania

Cechy drukarek atramentowych (ink-jet printers):

• przystępna cena

• cicha praca

• dobra jakość wydruku

• łatwość wymiany zasobnikow

• mala szybkość

• wysoki koszt eksploatacji

Cechy drukarek laserowych (laser printers):

• przystępna cena drukarek czarno - białych

• duża szybkość

• dobra jakość wydruku

• cicha praca

• łatwość wymiany zasobnikow

• wysoki koszt drukarek kolorowych

- plotery - służą do kreślenia rysunkow za pomocą linii, wykorzystywane sa do prac kreślarskich, do tworzenia rysunkow i projektow technicznych

Parametry:

• prędkość kreślenia (mm/sek)

• rozdzielczość kreślenia (mm/krok)

• typ i rozmiar papieru

• liczba elementow piszących w różnych kolorach

• rodzaje portow

METODY PRZETWARZANIA DANYCH

1.Tryb interakcyjny - to ciągła wymiana inf pomiędzy człowiekiem komp, czyli dialog użytkownik - komp

Cechy:

- bezpośredniość gotowość systemu komp do przyjmowania inf z zewnątrz, przy czym nie można określić tempa nadchodzenia inf i jej wielkości

- natychmiastowość - praca nie bieżąco, której najważniejszym parametrem jest czas reakcji systemu

2.Tryb wsadowy (batch) - sekwencyjne wykonywanie programu bez bieżącej kontroli ze strony użytkownika

3.Wieloprogramowosc (multiprograming) - oznacza współbieżne wykonywanie wielu niezależnych programow na jednym procesorze.

Etapy wieloprogram.:

- system operacyjny wybiera i realizuje zadania o najwyższym priorytecie

- priorytecie oczekiwaniu na realizacje pewnych procesow system operacyjny przechodzi do wykonania innego zadania

- po zakończeniu oczekiwania system przechodzi do dalszej realizacji pierwszego zadania

4.Wielozadaniowosc - oznacza kooperatywne lub konkurencyjne wykonywanie kilku zadan jednocześnie, każdego na innym etapie zaawansowania

5.Wielodostep (multiaccess) - oznacza możliwość korzystania z usług systemu komp przez wielu użytkowników jednocześnie.

Cechy systemow wielodostępnych:

- komunikacja on-line z jednostka centralna o dużej mocy obliczeniowej przez stacje końcowe

- żaden z użytkowników nie dominuje nad systemem, bo każdemu przydziela się cyklicznie lub na zadanie środki techniczne i programowe systemu

- czas reakcji systemu na zadanie użytkownika jest taki, ze nie odczuwa on istnienia innych użytkowników, korzystających tym czasie z systemu

6.Wieloprzetwarzanie

Rodzaje:

- systemy wieloprocesowe - współpracuje ze sobą kilka procesorow (niezawodność, zwiększenie przepustowości, awaria jednego procesora nie zatrzymuje pracy systemu)

- systemu rozproszone (distibuted system) - przetwarzanie danych dzielone jest pomiędzy 2 lub więcej jednostek centralnych

---