83781

strony konfliktu nie zgadzały się na jego szczegóły. Walki trwały, a Sarajewo było nieustannie bombardowane przez wojska serbskie.

W maju 1993 roku ONZ zaproponowała utworzenie sześciu „stref bezpieczeństwa" dla bośniackich muzułmanów uciekających przed oddziałami serbskimi, które miały być pod jego ochroną. Zabraniano tam używania broni i angażowania się w walki. Latem 1993 roku zostało zawarte porozumienie między bośniackimi Serbami i Chorwatami. Podzielono kraj na trzy, nie w pełni autonomiczne, etniczne prowincje. Bośniaccy muzułmanie domagali się jednak większego terytorium i odrzucili chorwacko-serbski plan podziału kraju. Walki trwały nieustannie w 1993-1994 r.

W lutym 1994 Serbowie zaatakowali targowisko w Sarajewie. ONZ postawiło warunek dotyczący wycofania przez Serbów oddziałów na odległość 20 km od miasta. Dzięki dyplomatycznej interwencji Rosji, Serbowie zgodzili się. W rezultacie zawieszenia broni powstała federacja chorwacko-muzułmańska. do której zaproszono także bośniackich Serbów. Odrzucili oni jednak tą propozycję.

Serbowie przez cały czas sprawowali kontrolę nad V* terytonum Bośni. W końcu NATO zastrzeliło 4 wojskowe samoloty bośniackich Serbów, które leciały nad obszarem zamkniętej przez ONZ przestrzeni powietrznej. Tymczasem wycofujący się Serbowie rozpoczęli działania wokół Gorażde - jednej z sześciu stref bezpieczeństwa. W kwietniu Serbowie przejęli kontrolę nad miastem, jednak wycofali się po drugim ultimatum ONZ. W sierpniu 1994 roku rząd Serbii nałożył sankcje na bośniackich Serbów za to. ze odrzucili plan pokojowy USA. Rosji, Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec. Według tego planu Bośniaccy Serbowie mieli dostać 49 % terytonum, podczas gdy zajmowali oni 70 %. Pozostałe 51 % terytorium miała dostać federacja chorwacko-muzułmańska.

Były prezydent Jimmy Carter wynegocjował rozejm, który miał trwać cztery miesiące. Wszedł on w życie 1 stycznia 1995 roku. 26 maja Serbowie po raz kolejny zaatakowali Sarajewo. Wydarzenia te przyspieszyły zakończenie wojny w Bośni i Hercegowinie. Po zajęciu enklawy przez Serbów, 21 lipca w Londynie spotkali się przedstawiciele społeczności międzynarodowej i zdecydowali m.in. o użyciu siły powietrznej w celu zakończenia serbskiej ofensywy w kraju.

W sierpniu 1995 roku armia chorwacka przystąpiła do kontrataku i zajęła Krajinę i część Słowenii, należące wtedy do Serbów. W tym samym czasie samoloty NATO atakowały serbskie cele wojskowe na terenie Bośni. We wrześniu uzgodniono podział Bośni i Hercegowiny na dwie części: chorwacko-muzułmańską oraz serbską, tworząc jedno państwo. W tym czasie wojska muzułmańskie i chorwackie próbowały odbić północne i zachodnie terytorium Bośni. Przy wsparciu USA, w listopadzie 1995 prezydenci Bośni. Chorwacji i Serbii podpisali w Dayton porozumienie, zakładające że Bośnia i Hercegowina będzie niepodległym państwem składającym się z dwóch części. 14 grudnia 1995 roku w Paryżu zawarto układ pokojowy, tworzący dualistyczną Federację Chorwacko-Muzułmańską i Republikę Serbską.

Podczas wojny w Bośni i Hercegowinie zginęło ponad 200 tyś. osób. a ponad połowę ludności uznano za uchodźców. Około 130 tyś. muzułmanów było również więzionych i przetrzymywanych w nieludzkich warunkach w obozach serbskich.

2. MISJE IFOR I SFOR IFOR (Implementation Force)

Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego po zakończeniu wojny w Bośni i Hercegowinie przeprowadziła szereg misji o charakterze wojskowym, których celem było zapobieżenie wybuchu kolejnej wojny domowej.