86091

Np. szlachta miała prawo zbierać się na sejmikach i przegłosować to i owo, czyli ta zależność nie była zależnością osobistą.

Ten przykład polskiej szlachty jest dobrym przykładem pokazania tego, że odmianą panowania tradycyjnego jest społeczeństwo stanowe, gdzie relacje między królem, a poddanymi nie mają charakteru osobistego.

Możemy powiedzieć, że społeczeństwo czy to ...... , czy to stanowe było wyraźnie

społeczeństwem hierarchicznym, że pewne uprawnienia były związane z przynależnością do określonego staną

Np. dostęp do pewnych urzędów państwowych był zarezerwowany dla szlachty, szlachta mogła sprawować różne urzędy, istniał strój który był przynależny dla danego stanu, bogaty mieszczanin nie mógł ubrać się tak jak szlachcic. Podział społeczny był uwidoczniony na co dzień poprzez odmienne stroje.

Społeczeństwa demokratyczne dokonywały erozji różnego typu symboli, które różnicowały społeczeństwo w sposób nie przekraczalny jeżeli chodzi o bariery społeczne.

Teraz po stroju nie można poznać jaką ktoś zajmuje pozycje społeczną, 40 lat temu można było, a lat temu 300 było to prawem zagwarantowane co kto może nosić. Oznacza to, że ruchliwość społeczna pionowa była żadna, ponieważ przy społeczeństwie stanowym istniało założenie, że chłop rodzi się chłopem i chłopem umiera, szlachcic rodzi się szlachcicem i nim umiera.

To o czym mówimy oznaczało wyraźne określenie miejsca człowieka i jego możliwości awansu społecznego. Odchodzono od tego w ten sposób, że istniała księga, która zawiera nazwiska ludzi, którzy przypisywali się do herbów szlacheckich po to aby zwiększyć swoje szanse, a nie mieli do tego prawa.

Król w przypadku panowania tradycyjnego dysponował szczególnymi dobrami i możliwościami, król mógł kogoś obdarować, ale nie mógł tego robić masowo jeśli chodzi o członków niższego stanu bo to by wzbudziło protest szlachty. Można było kupić tytuł szlachecki, czyli król miał prawo sprzedać tytuł, bo tytuły były jakby jego własnością.

To nie była korupcja, bo ona jest możliwa wtedy, gdy istnieją dobra publiczne, które ulegają zawłaszczeniu, a w przypadku panowania tradycyjnego to wszystko było własnością króla, król mógł dać, król mógł sprzedać.

Czyli możemy mówić, że społeczeństwo stanowe jest odmianą panowania tradycyjnego, że istnieje system hierarchiczny i jest to system wyznaczający prawa i obowiązki poszczególnych segmentów społeczeństwa, stąd były prawa dotyczące mieszczan, chłopów. Takim kanałem, który obok mógł być wykorzystany to byli księża, ktoś z niższego szczebla nie mógł zajmować określonych stanowisk, natomiast jako ksiądz mógł być wypromowany. Król traktował państwo jako swój dom, stąd różnego typu nazwy stanowisk publicznych jak np. podstolnik, podkomorzy wywodzą się z relacji domowych, to były stanowiska publiczne, ale za tym stała ta koncepcja, że jest król który panuje i wyznacza funkcje jakby w swoim gospodarstwie domowym, któiym było państwo.

Możemy powiedzieć, że w społeczeństwie stanowym była prowadzona często walka między królem, a szlachtą, król miał obowiązek zapewnić dostęp do wysokich stanowisk publicznych szlachcie, ale ta szlachta nie miała obowiązku aby się kształcić aby zająć to stanowisko, czyli powstawał problem dla króla, który był ograniczony i niektórzy królowie walczyli o to, by mieć prawo, aby pewna liczba osób zajmująca stanowiska publiczne była dobrana na zasadzie merytokratycznej, ponieważ państwo musiało być jakoś zarządzane i potrzebne w związku z tym były odpowiednie kwalifikacje .