1841899747

161

RECENZJE. OMÓWIENIA, NOTY

ograniczeń swobód dziennikarskich wynikających z przepisów o tajemnicy państwowej oraz kilka uwag (rozdz. XIX) na temat statusu prawnego ogłoszeń reklamowych.

Zalety książki polegają przede wszystkim na szczegółowym, a zarazem bardzo zwięzłym i uproszczonym (przez co dostępnym również dla nieprawników) przedstawieniu całokształtu przepisów prawnych normujących zagadnienie działalności dziennikarskiej w W. Brytanii. Praca nie ogranicza się tylko do omówienia treści samych przepisów. Korzystając z bardzo bogatego w tej materii orzecznictwa sądowego, stara się równocześnie przedstawić działanie tych przepisów w praktyce, a w szczególności stara się przedstawić wypadki, gdy potrzeby życia niekiedy w znacznym stopniu zmieniają literę prawa. Dzięki przyjęciu takiej metody czytelnik po zapoznaniu się z książką uzyskuje pełny obraz praw i swobód, jak również ograniczeń, jakim podlega w praktyce działalność współczesnej prasy brytyjskiej.

Aleksander Lichorowicz

PODRĘCZNIK

R. S. Russel, A. T. Turnio uli:    INDUSTRIAL AND BUSI

NESS JOURNALISM, Chilton Co. Book Division, Publ. Philadelphia and New York, 1961, X nlb H- 402 str.

Książka pomyślana jest jako uzupełniający podręcznik dla tych studentów szkół dziennikarskich, którzy mają zamiar poświęcić się redagowaniu i wydawaniu czasopism fachowych z dziedziny przemysłu i handlu. Stąd też w dziele tym kładzie się duży nacisk na rolę. jaką czasopisma te odgrywają w życiu ekonomicznym USA, reprezentowanym przez wielki kapitał — przedsiębiorstwa produkcyjne, usługowe i handlowe. Jest ona przystosowana do ustroju, którego USA są największym w święcie przedstawicielem i w tym też duchu ma przygotowywać młodych adeptów tego typu dziennikarstwa do zawodu.

Omawiany w książce rodzaj dziennikarstwa nie znajduje pełnego odpowiednika w polskich warunkach, chociaż istnieją liczne publikacje i periodyki zbliżone charakterem, ale różniące się skalą wydawniczą. Do nich należą takie polskie czasopisma, jak np. Nafta, wydawnictwa techniczne NOT, Księgarz, różne biuletyny informacyjne wielkich zakładów przemysłowych i instytucji badawczych. Dla redaktorów tego rodzaju czasopism fachowych książka ta może być pożyteczna także i na naszym gruncie.

Do jakiego stopnia ten typ publikacji, stanowiący w USA swoistą, bardzo rozwiniętą gałąź pracy, musi być opłacalny, niech świadczy najlepiej fakt, że w 11 tysięcy ukazujących się tam czasopism inwestuje się rocznie bilion dolarów.

Książka napisana jest zwięźle i przejrzyście. Każdy rozdział, poświęcony jednemu zagadnieniu ma krótkie wprowadzenie w temat, a następnie zagadnienie to omówione jest szczegółowo, punkt po punkcie; zaś przy końcu rozdziału znajduje się cały szereg pytań, których przerobienie ma ułatwić studentowi opanowanie materiału.

Autorzy omawiają w kolejności czasopisma, od dziennika do miesięcznika, wewnątrzzakładowe — przeznaczone dla pracowników, udziałowców i komisantów oraz inne — przeznaczone dla klientów. Istnieją też czasopisma kombinowane, zawierające zarówno intormacje dla jednych, jak i dla drugich. Autorzy przedstawiają zarys rozwojowy tych wydawnictw, których początki sięgają 1840    r., ich tematykę znaczenie ich

nazw, format, częstotliwość wydawania i sposób rozprowadzania.

W dalszej części mamy przegląd problemów czysto warsztatowych jak planowanie produkcji numeru i współpraca redaktora z drukarnią, wybór i szczegółowe omówienie technik drukarskich, projektowanie układu graficznego, badania ankietowe rynku czytelniczego. Osobny rozdział autorzy poświęcili czasopismom branżowym przeznaczonym dla przemysłowców, ludzi interesu i różnych zawodów. Omawia się tu szczegółowo zagadnienia organizacyjne i finansowe tego rodzaju publikacji, ich reklamę i dystrybucję.

Ostatni rozdział ujmuje wszelkie problemy prawne, jakie mogą się nasunąć w pracy redakcyjnej. Książkę uzupełniają przypisy, zawierające propozycje ćwiczeń praktycznych dla studentów z całości materiału w niej zawartego, dalej obowiązki i odpowiedzialność wydawcy oraz redaktora, zasady etyki zawodowej, stosunek do czytelników, klientów, pracowników, udziałowców i państwa. Na koniec bibliografia i szczegółowy in-

11 — Zeszyty Prasoznawcze