ÿþP r z e m s ø a w Z o n i k
b a c o n . u m c s . l u b l i n . p l / ~ p z o n i k
P r z e m o c z a k l t a w p r a w i e ? L y s a n d e r a S p o o n e r a s p o j r z e n i e n a
k o n s t y t u c j i p a Ds t w o ± a n a l i z a k r y t y c z n a
S t a t u a g r e c k a z a w d z i c z a s w c i e l e s n p e ø n i h e l l e Ds k i e j d u c h o w o [c i .
G d z i e w i e r z y s i w y ø c z n i e w c i a ø o , t a m i s t n i e j e j e d y n i e s z t y w n a g e o m e t r i a *
W S T P
C e l e m n i n i e j s z e g o a r t y k u ø u j e s t p r e z e n t a c j a k r y t y k i p a Ds t w a i p r a w a , k t ó r p r z e d s t a w i ø L .
S p o o n e r w f i l i p i c e B e z Z a p r z e d a n i a V I : K o n s t y t u c j a b e z a u t o r y t e t u 1 o r a z p o d d a n i e j e j a n a l i z i e
k r y t y c z n e j . S p o g l d a j c p r z e z p r y z m a t b i o g r a f i i a u t o r a n a k r y t y k p a Ds t w a p r z e d s t a w i o n w
K o n s t y t u c j i b e z a u t o r y t e t u , p o d k r e [l i n a l e |y , |e o t w i e r a o n a d r u g i o k r e s t w ó r c z o [c i S p o o n e r a ,
p r z y p a d a j c y n a l a t a p o W o j n i e S e c e s y j n e j ( 1 9 6 1 - 6 5 ) , k i e d y t o a u t o r z a c z ø u p r a w i a f i l o z o f i
p o l i t y c z n w n o w y m r a d y k a l n y m s t y l u 2 . T e z a S p o o n e r a j e s t p r o s t a : |y j e m y w s t a n i e w o j n y ± r z d
j e s t t y l k o ¹ b a n d r a b u s i ó w º , a K o n s t y t u c j a j e d y n i e ¹ [w i s t k i e m p a p i e r u º . W o j n a z a k o Dc z y s i w
m o m e n c i e u s t a n o w i e n i a ø a d u n a t u r a l n e g o . J a k z a u w a |y ø C . W i l l i a m s , l e k t u r a p r a c S p o o n e r a s t a w i a
c z y t e l n i k a w t r u d n y m p o ø o |e n i u , g d y | m a o n d o w y b o r u a l b o z o s t a k o n s e k w e n t n y m a n a r c h i s t ,
a l b o s p r ó b o w a p r z e d s t a w i j a k i [ k o n t r a r g u m e n t 3 .
1 . Z A R Y S P O G L D Ó W L Y S A N D E R A S P O O N E R A
L . S p o o n e r ( 1 8 0 8 - 1 8 8 7 ) z a l i c z a n y j e s t d o n a j w i k s z y c h a m e r y k a Ds k i c h a n a r c h i s t ó w 4 . A u t o r
K o n s t y t u c j i b e z a u t o r y t e t u w y w o d z i ø s i z r o d z i n y |a r l i w y c h a b o l i c j o n i s t ó w 5 . D o d w u d z i e s t e g o
c z w a r t e g o r o k u |y c i a S p o o n e r p r a c o w a ø n a r o d z i n n e j f a r m i e . A u t o r y t e t e m b y ø d l a n i e g o s t a r s z y b r a t ,
k t ó r y o p u [c i ø g o s p o d a r s t w o i o d n i ó s ø s u k c e s j a k o b i z n e s m e n . Z a c h c o n y t y m p r z y k ø a d e m , w 1 8 3 3
r o k u L y s a n d e r r o z p o c z ø p r a c w b i u r z e p r a w n i c z y m s e n a t o r ó w J o h n a D a v i s a i C h a r l e s a A l l e n a ,
g d z i e s z k o l i ø s i p o d i c h o k i e m 6 .
P i e r w s z e p u b l i k a c j e : T h e D e i s t © s I m m o r t a l i t y 7 , A n E s s a y O n M a n © s A c o u n t a b i l i t y F o r H i s
B e l i e f 8 o r a z T h e D e i s t © s R e p l y t o t h e A l l e g e d S u p e r n a t u r a l E v i d e n c e s o f C h r i s t i a n i t y 9 , d o t y c z c e
* N . G . D á v i l a , N o w e s c h o l i a d o t e k s t u i m p l i c i t e , t ø u m . K . U r b a n e k , F u r t a S a c r a , W a r s z a w a 2 0 0 7 , s . 1 0 2
1 L . S p o o n e r , B e z Z a p r z e d a n i a V I : K o n s t y t u c j a b e z a u t o r y t e t u ( f r a g m e n t y ) , t ø u m . J . S i e r p i Ds k i , ¹ K u l t u r a i H i s t o r i a º , n r
1 2 , 2 0 0 7 , d o s t p o n - l i n e : h t t p : / / w w w . k u l t u r a i h i s t o r i a . u m c s . l u b l i n . p l / a r c h i v e s / 9 6 0
2 R . T . L o n g , I n s i d e a n d O u t s i d e S p o o n e r © s N a t u r a l L a w J u r i s p r u d e n c e , w y s t p i e n i e z a p r e z e n t o w a n e n a ¹ W o r k s h o p o n
N a t u r a l L a w a n d t h e F o u n d a t i o n s o f L i b e r a l i s m : 2 3 r d I V R W o r l d C o n g r e s s o f P h i l o s o p h y , K r a k o w º , d o s t p o n - l i n e :
h t t p : / / p r a x e o l o g y . n e t / S p o o n e r - K r a k o w . d o c
3 C . W i l l i a m s , C o n t r a S p o o n e r , [ w : ] ¹ J o u r n a l o f L i b e r t a r i a n S t u d i e s º , V o l . 1 8 ( N o 3 ) , 2 0 0 4 , s . 1 .
4 W y m i e n i a s i g o o b o k t a k i c h p o s t a c i j a k : J o s i a h W a r r e n ( 1 7 9 8 - 1 8 7 4 ) , S t e p h e n P e a r l A n d r e w s ( 1 8 1 2 - 1 8 8 6 ) , J o s h u a K .
I n g a l l s ( 1 8 1 6 - ? ) , W i l l i a m G r e e n ( 1 8 1 9 - 1 8 7 8 ) , E z r a H e y w o o d ( 1 8 2 9 - 1 8 9 ? ) , D y e r D a n i e l L u m ( 1 8 3 9 - 1 8 9 3 ) .
5 J e g o o j c i e c , A s a S p o o n e r , n i e b y ø o r t o d o k s y j n y m p u r y t a n i n e m , j e d n e m u z e s w y c h s z e [c i u s y n ó w n a d a ø i m i n a
c z e [ s t a r o |y t n e g o d o w ó d c y s p a r t a Ds k i e g o , k t ó r y z n i s z c z y ø f l o t a t e Ds k , k o Dc z c t y m s a m y m W o j n P e l o p o n e s k ±
t a k a j e s t h i s t o r i a o r y g i n a l n e g o i m i e n i a L y s a n d e r ( p o l . L i z a n d e r ) .
6 C . S h i v e l y , B i o g r a p h y a n d I n t r o d u c t i o n , [ w : ] ¹ T h e C o l l e c t e d W o r k s o f L y s a n d e r S p o o n e r i n S i x V o l u m e s º , W e s t o n :
M &