5097154286

Problematyka bezpieczeństwa w literaturze

również możność dążenia przez uczniów do osiągania dobrych wyników w nauce, będących źródłem satysfakcji. Nie bez znaczenia jawi się potrzeba kontrolowania otoczenia, która dostarcza młodemu człowiekowi poczucia niezależności, wolności i dowolności w swych wyborach¹⁸.

Z ogólnych badań przeprowadzanych przez psychologów społecznych wynika, iż poczucie zagrożenia swobody własnych działań wywołuje w człowieku nieprzyjemny stan reaktancji, którego redukcja opiera się wyłącznie na wykonaniu zakazanej czynności, jako udowodnieniu sobie odzyskania panowania nad własnych postępowaniem¹⁹. Wyniki badań psychologów dostarczają wielu przydatnych metod odnoszenia się do ucznia, odpowiednich sposobów jego traktowania wraz z uwzględnieniem właściwych metod nagradzania czy karania. Powracając jednak do warunków zapewnienia przyjaznego środowiska szkolnego, warto wspomnieć o ostatniej zmiennej, czyli pragnieniu udziału w ważnych dla ucznia przedsięwzięciach, uzewnętrznianiu własnej pomysłowości, przekazywaniu innym cząstki siebie²⁰.

W kontekście społeczno - technicznym bezpieczeństwa ucznia, należałoby zwrócić uwagę na drogę ucznia do szkoły i ze szkoły. Ten rodzaj bezpieczeństwa charakteryzuje coroczna statystyka wypadków z udziałem uczniów na drodze dom-szkoła-dom, według której liczba wypadków śmiertelnych oraz tych, które skutkują ciężkimi uszczerbkami na zdrowiu - zwiększa się z roku na rok. Warunkiem bezpieczeństwa komunikacyjnego będą zatem takie elementy jak stan techniczny pojazdów i drogi, stan wiedzy opiekunów i uczniów na temat ruchu pieszych na drodze, a także innych użytkowników dróg na temat bezpieczeństwa dzieci na drodze czy poziom umiejętności technicznych osób przewożących dzieci środkami komunikacji zbiorowej.

Niebagatelna jest również profilaktyka służb prewencji drogowej (Policji) w zakresie bezpieczeństwa pieszych na drodze (zasady poruszania się, kwestia widoczności na drodze w okresie jesienno-zimowym dzięki specjalnym odblaskom)^-1.

Ze względu na niezwykłą ważność problemu bezpieczeństwa w ruchu drogowym w 1995 r. wprowadzono do szkół podstawowych wychowanie komunikacyjne. Założenia planu wiążą się z przygotowaniem młodego człowieka do bezpiecznego i kulturalnego poruszania się po drogach w charakterze pieszych jak i nauczeniem zachowania na drodze niepowodującego zagrożenia dla siebie i innych użytkowników drogi. Dla realizacji założonych celów nieodzowna okazuje się być w współpraca z policjantami, władzami lokalnymi oraz przede wszystkim z opiekunami i rodzicami uczniów. Warto podkreślić tu kluczową rolę opiekunów, będących pierwszymi oso-

¹⁸ C. H. Edwards, Dyscyplina i kierowanie klasą, Warszawa 2006, s. 396.

¹⁹ E. Aronson, T. D. Wilson, R. M. Akert, Psychologia Społeczna, Poznań 2006, s. 195.

²⁰ C. H. Edwards, Dyscyplina i kierowanie klasą Warszawa 2006, s. 396.

²¹ K. Wojnowski, Aksjologia bezpieczeństwa ucznia i nauczyciela - kontekst społeczno-techniczny i aspekt psycho-kulturowy, [w:] Edukacja dla bezpieczeństwa - w rodzinie, szkole i pracy, A. Zduniak, M. Kryłowicz (red.). Warszawa - Poznań 2004, s. 211.