614373521

Maciej Szmit

2.3 Pojęcie biegłego sądowego

Pojęcia biegłego sądowego nie definiuje i nie definiował w przeszłości żaden z polskich przepisów proceduralnych, ani żaden z licznych pozakodeksowych aktów prawnych, dopuszczających możliwość powoływania biegłych⁷⁵. Zazwyczaj przyjmuje się, zgodnie z wykładnią językową, że biegły jest osobą posiadającą wiedzę fachową i doświadczenie w jakiejś dziedzinie⁷⁶. Biegły sądowy jest organem pomocniczym sądu w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych⁷⁷.

Pojęcie „wiadomości specjalnych" nie jest również zdefiniowane w aktach prawnych. Sąd Najwyższy w jednym z wyroków⁷⁸ określił je w sposób następujący:

„Wiadomości specjalne to szczególna wiedza specjalistyczna z danej dziedziny sztuki, techniki, kultury, budownictwa, przemysłu, rolnictwa, transportu, komunikacji, informatyki, chemii etc., obejmująca wiadomości wykraczające poza zakres tych, jakimi dysponuje ogół osób inteligentnych i ogólnie wykształconych".

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 24 grudnia 1928 r. o biegłych sądowych (dalej RoBS) wprowadziło podział biegłych na dwie grupy: tzw. biegłych sądowych z listy oraz spoza listy (zwanych też „biegłymi ad hoc"). Pierwsi ustanawiani są przez prezesów sądów okręgowych i wpisywani na listę biegłych, z której korzystają organy wymiaru sprawiedliwości, drudzy -jednorazowo powoływani do poszczególnych spraw.

⁷⁵    W książce A. Kegel, Z. Kegel: Przepisy o biegłych sądowych, tłumaczach i specjalistach. Komentarz, Zakamycze, Kraków 2(X)4, s. 14-28, wymieniono explicite 22 pozakodeksowe akty prawne regulujące różne aspekty opiniowania sądowego, co oczywiście nie wyczerpuje całego katalogu.

⁷⁶    Część prawników i teoretyków prawa zwraca uwagę, że biegły - oprócz odpowiedniej wiedzy fachowej - powinien posiadać odpowiednią praktykę zawodową (zob. ibid., s. 30 i nast.).

⁷⁷    Zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 czerwca 2001 r. (II SA 1434/00).

⁷⁸    Wyrok Sądu Najwyższego z 18 lipca 1975 r. (I CR 331/75).

36