614373558

Maciej Szmit

2.4.3 Udział biegłego informatyka w eksperymencie procesowym i w oględzinach

Eksperyment (łac. experimentum - próba) procesowy jest czynnością dowodową¹¹⁷ organu procesowego o charakterze w zasadzie niepowtarzalnym, jakkolwiek w przypadku jego niepowodzenia, to jest uznania jego przebiegu lub wyniku za nieprawidłowy przez organ procesowy (którego ocenie eksperyment, na zasadzie swobodnej oceny dowodów podlega), możliwe jest jego powtórzenie.

Należy odróżnić eksperymenty, które może prowadzić biegły w ramach badań koniecznych do wydania opinii (eksperyment rzeczoznawczy) od eksperymentu procesowego, będącego czynnością organu procesowego¹¹⁸. W tym pierwszym przypadku eksperyment jest związany z wyborem odpowiedniej metody badawczej przez biegłego (a więc jest skutkiem jego decyzji mieszczącej się w ramach autonomii biegłego) i jest częścią procesu przygotowania przez biegłego ekspertyzy, w tym drugim - jest to czynność procesowa prowadzona przez organ procesowy, zgodnie z zasadami postępowania określonymi przepisami prawa (a więc np. zasadą jawności czy bezpośredniości).

Na marginesie można zauważyć, że wymogi prawa i zdrowy rozsądek nakładają na biegłego pewne ograniczenia metodologiczne również w zakresie sposobu prowadzenia eksperymentów rzeczoznawczych: w szczególności w ramach ewentualnych eksperymentów rzeczoznawczych biegły nie powinien usiłować wykonywać czynności zastrzeżonych dla organu

¹¹⁷    Zob. np.: M. Żołna: Eksperyment..., op. cit., s. 155 i nast.; J. Wojtasik: Eksperyment proce-sowo-kn/minalistifczmf, http://www.zielona-gora.po.gov.pl/index.php?id=36&:ida=2869.

¹¹⁸    Zob. wyrok Sądu Najwyższego z 23 czerwca 1988 r. (I KR 174/88): „Główną cechą odróżniającą eksperyment procesowy od eksperymentu rzeczoznawczego jest to, że eksperyment przeprowadzony w postępowaniu dowodowym przez sąd i inne organy procesowe jest sensu stricto czynnością procesową, natomiast eksperyment rzeczoznawczy przymiotu takiego nie ma; jest częścią składową opinii biegłego. Druga cecha odróżniająca obie te czynności dotyczy podmiotów dokonujących badań. Eksperyment rzeczoznawczy jest przeprowadzany przez biegłych różnych specjalności, natomiast eksperyment procesowy jest czynnością organu procesowego prowadzącego postępowanie karne".

54